Εδώ και λίγο καιρό, το #CreateArtForEarth βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Πρόκειται για την παγκόσμια καμπάνια, που διοργανώνεται στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος με τίτλο “Back to Earth” των Serpentine Galleries, με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων τους, και η οποία καλεί τον κόσμο να δημιουργήσει τέχνη, εικόνες και μηνύματα που αφορούν στη διάσωση του περιβάλλοντος και την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής. Τον ίδιο τίτλο, “Create Art For Earth”, έχει και το έργο που αποτελεί την ομαδική συμμετοχή της πρωτοποριακής εικαστικού Judy Chicago, της ηθοποιού και ακτιβίστριας Jane Fonda και της street artist Swoon. Εκτός από τις τρεις επώνυμες γυναίκες, την καμπάνια υποστηρίζουν το “Fire Drill Fridays” -η περιβαλλοντική πρωτοβουλία της Fοnda-, η Greenpeace USA και το National Museum of Women in the Arts (NMWA) στην Washington. Την επιμέλεια του προγράμματος “Back to Earth” έχει ο Hans Ulrich Obrist, καλλιτεχνικός διευθυντής των Seprentine Galleries, με μια μικρή ομάδα επιμελητών, μεταξύ των οποίων και ο έλληνας ιστορικός Τέχνης και curator Κώστας Στασινόπουλος, συνεργάτης της γκαλερί από το 2009.

Μιλήστε μας για το “Back to Earth” και τη δική σας συμμετοχή σε αυτό. Το 2020 είναι η επέτειος για τα 50 χρόνια λειτουργίας της Serpentine. Αποφασίσαμε, όπως συνηθίζουμε, να κοιτάξουμε μπροστά κι όχι στο παρελθόν. Δε θέλαμε να γιορτάσουμε τα γενέθλιά μας παρουσιάζοντας τα επιτεύγματα των τελευταίων 50 ετών, αλλά να δούμε πού θα είμαστε όλοι μαζί σε μισό αιώνα από τώρα. Κάνοντας αυτήν τη σκέψη κι έχοντας αυτήν την πρόθεση, αποφασίσαμε ν’ αφιερώσουμε την επέτειο στο περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, αφού χωρίς αυτό το πρίσμα δεν μπορεί κανείς να δει και να φανταστεί την εικόνα του μέλλοντός μας, όταν έχουμε φτάσει τον πλανήτη σ’ αυτήν την κατάσταση σήμερα. Το “Back to Earth” είναι ένα νέο, μακροχρόνιο project, ένα επετειακό πρόγραμμα διαφορετικό από τα συνηθισμένα, στο πλαίσιο του οποίου προσκαλούμε πάνω από 70 καλλιτέχνες και δημιουργούς -μεταξύ άλλων αρχιτέκτονες, σκηνοθέτες, επιστήμονες, φιλοσόφους και ποιητές- απ’ όλα τα μέρη του κόσμου να συνεισφέρουν μ’ ένα έργο που να συνδέεται ενεργά με μια πραγματική εκστρατεία ή δράση για την προστασία του περιβάλλοντος και την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής. Οι συμμετοχές παρουσιάζονται σε όλους τους χώρους και τις ενέργειες της Serpentine.

Πιστεύετε ότι η πανδημία θα συμβάλει θετικά στην προώθηση κι ενδυνάμωση του μηνύματος της καμπάνιας; Είναι πολύ σωστό το ερώτημά σας. Όπως είπε η Jane (Fonda): «Μπορούμε να ξεπεράσουμε αυτήν την πανδημία και να επιστρέψουμε στην κανονικότητα ή μπορεί να συνειδητοποιήσουμε ότι το “κανονικό” ήταν το πρόβλημα και να επιλέξουμε ένα καλύτερο μονοπάτι. Το “κανονικό” σημαίνει λιώσιμο των πάγων, τον αφανισμό ολόκληρων ειδών κι εκατομμύρια περιβαλλοντολογικούς πρόσφυγες». Η πανδημία του κορωνοϊού είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την καταστροφή που έχουμε προκαλέσει στο περιβάλλον. Είχαμε πολλά παρόμοια προηγούμενα παραδείγματα, αλλά βλέπουμε ξεκάθαρα πλέον πως η μεταφορά και η μετάλλαξη ενός ιού από το ένα είδος στο άλλο είναι πολύ εύκολη και πως το ανθρώπινο είδος, ενώ είναι το πιο καταστροφικό, δεν είναι μονάδα πάνω στον πλανήτη, αλλά πάντα κομμάτι ενός οικοσυστήματος. Δεν ξέρω τι άλλο πρέπει να συμβεί για να το αναλογιστούμε πιο σοβαρά αυτό. Έναυσμα του #CreateArtForEarth ήταν η επιθυμία της Judy, της Jane και της Swoon για τη δημιουργία δυνατών εικόνων και μηνυμάτων από τον κόσμο, που θα μπορούμε να κρατάμε σε πλακάτ στις διαδηλώσεις για το περιβάλλον στους δρόμους. Η Jane Fonda, άλλωστε, είναι ήδη γνωστή για την ακτιβιστική της δράση στο “Fire Drill Fridays”. Κάθε Παρασκευή οργανώνει διαμαρτυρίες μπροστά από το Καπιτώλιο στην Washington, φορώντας ένα κόκκινο παλτό και κρατώντας αφίσες με συνθήματα για τον περιβαλλοντικό αγώνα. Γι’ αυτήν της τη δράση έχει συλληφθεί από την αστυνομία.

Πώς είναι να δουλεύει κανείς με τρεις διάσημες γυναίκες; Είναι πραγματικά θαυμάσιο και πολύ τιμητικό. Ήταν όνειρο ζωής να συνεργαστώ με την Judy Chicago, καθώς τη δουλειά της τη διδάχτηκα στο μεταπτυχιακό μου στην Ιστορία της Τέχνης στο Courtauld Institute of Art στο Λονδίνο και μου άνοιξε πραγματικά τα μάτια σε ό,τι αφορά στη δύναμη που έχει η τέχνη να επηρεάζει και να διαμορφώνει τον κόσμο στον οποίο ζούμε, για να τον κάνει πιο δίκαιο και δημοκρατικό. Την Jane Fonda τη θαυμάζα από μικρός ως ηθοποιό, αλλά ακόμη πιο πολύ, όταν έμαθα για την έμπρακτη, ακτιβιστική της δράση στο κίνημα για τα ατομικά δικαιώματα κι ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, τη δεκαετία του 1960, καθώς και για τη δραστηριότητά της όλα αυτά τα χρόνια για την προστασία του περιβάλλοντος.

Η Swoon είναι μια καταπληκτική street artist με πολύ δυνατές εικόνες στους δρόμους του κόσμου κι ένα πολύ γνωστό έργο, στο οποίο προσκάλεσε 30 καλλιτέχνες να φτιάξουν βάρκες από σκουπίδια και να εισέλθουν πλωτοί και χωρίς πρόσκληση στα κανάλια της Βενετίας κατά τη διάρκεια της Μπιενάλε το 2009, δίνοντας ένα διαφορετικό μήνυμα για την υπερκατανάλωση και την επανάχρηση των αγαθών.

Είναι όλες τους απίστευτα δυναμικές γυναίκες, αφιερωμένες στο έργο τους και στην προστασία του περιβάλλοντος, με μια ιδιαίτερη αγάπη για τη σημασία της ομαδικής προσπάθειας για έναν κοινό στόχο. Λόγω της πανδημίας, δεν έχουμε καταφέρει να βρεθούμε, μόνο σε τηλεδιασκέψεις, αλλά ανυπομονούμε να γνωριστούμε και από κοντά, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.

Ποια είναι η ανταπόκριση των καλλιτεχνών, αλλά και του ευρύτερου κοινού στην καμπάνια έως τώρα; Οι συμμετοχές αυτήν τη στιγμή που μιλάμε είναι περίπου 7.500 μόνο στο Instagram και προέρχονται από καλλιτέχνες αλλά και από το ευρύ κοινό. Αυτό είναι πραγματικά πολύ όμορφο. Αυτός ήταν και ο σκοπός μας, το #CreateArtForEarth είναι για όλους.

Σε ποια περιοχή του Λονδίνου ζείτε και τι σας αρέσει εκεί; Μένω στο Maida Vale, μια όμορφη και ήσυχη γειτονιά του δυτικού Λονδίνου, με πολλά κανάλια, που είναι γνωστή και ως «Μικρή Βενετία». Μου αρέσει το νερό, το πράσινο και οι δημόσιοι χώροι της περιοχής, η αίσθηση της γειτονιάς που έχει και το γεγονός ότι περπατάω για να φτάσω στη δουλειά μου.

Ποιο έργο τέχνης στο σπίτι σας αγαπάτε ιδιαίτερα και γιατί; Είναι μια σειρά έργων, με το όνομα “Wing-sleepers”, της Marianna Simnett. Απεικονίζουν διαφορετικά είδη πουλιών τα οποία μοιάζουν να πέφτουν, σ’ έναν νυχτερινό, βελούδινο ουρανό. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν πέφτουν, αλλά μάλλον κοιμούνται εν πτήσει κατά τη διάρκεια των μεταναστεύσεών τους σε μακρινά μέρη. Το ήμισυ του εγκεφάλου τους παραμένει ενεργό, ενώ το άλλο σβήνει, δίνοντάς τους την αξιοσημείωτη ικανότητα να κοιμούνται και να ταξιδεύουν ταυτόχρονα. Τα πουλιά της Simnett αψηφούν τον τρόπο που συνήθως σκεφτόμαστε τη νύχτα.

Με τι άλλο ασχολείστε αυτόν τον καιρό; Πρόσφατα, ξεκίνησα να συνεργάζομαι, ως επιμελητής, με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ). Είναι ένας εξαιρετικός οργανισμός, μ’ ένα ποιοτικό και πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων για το ευρύ κοινό. Ανυπομονώ να προχωρήσει η συνεργασία μας και να υποδεχτούμε τον κόσμο και πάλι σε όμορφες εκδηλώσεις και συναντήσεις.

Info: Όσοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία, μπορούν να μοιραστούν τη δημιουργία τους στα social media με το hashtag #CreateArtForEarth.

Κεντρική Φωτογραφία: Κώστας Στασινόπουλος

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ GLOW 160 ΙΟΥΛΙΟΣ 2020