Η θλιβερή είδηση του δυστυχήματος στην περιοχή των Τεμπών έχει σκορπίσει δάκρυα σε όλη τη χώρα και όχι μόνο. Κάθε σπίτι εκφράζει τα ειλικρινή του συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων και στέκεται δίπλα σε κάθε γονιό και συγγενή. Από την 1 έως τις 3 Μαρτίου, η χώρα, σύμφωνα με απόφαση της κυβέρνησης, βρίσκεται σε εθνικό πένθος ως ένδειξη σεβασμού και μνήμης όλων των άτυχων επιβατών. Μια δυσάρεστη ησυχία κυριαρχεί σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, με την ερώτηση «γιατί» να παραμένει αναπάντητη.

Σύμφωνα με τις επίσημες περιγραφές, ο όρος περιγράφει την ένδειξη πένθους, το οποίο προέρχεται από τη θλίψη και λύπη για κάποιο δυστυχές γεγονός και κηρύσσεται επισήμως από τις κυβερνήσεις κρατών. Μπορεί να προέλθει από τον θάνατο πολλών ανθρώπων έπειτα από μια φυσική καταστροφή, ένα τρομοκρατικό χτύπημα ή κάποιο άλλο δυστυχές γεγονός, όπως επίσης και από το γεγονός θανάτου ενός ιδιαίτερα σημαντικού ανθρώπου για ένα έθνος ή λαό. Χαρακτηρίζεται από πένθος που επιφέρει και μνημονικές δραστηριότητες που παρατηρούνται στην πλειοψηφία του πληθυσμού μιας χώρας. Κατά τη διάρκειά του σε ορισμένες περιπτώσεις αποφασίζεται το κλείσιμο δημοσίων υπηρεσιών και σχολείων, η ανάρτηση των σημαιών μεσίστια και άλλες συμβολικές κινήσεις. Παρόμοια εκδήλωση πένθους μικρότερης διάρκειας είναι η τήρηση ενός λεπτού σιγής σε διάφορες συναθροίσεις και συγκεντρώσεις κόσμου. 

Πρώτος ο πολιτισμός μοιράστηκε την ευαισθησία και τη βαθιά του συμπαράσταση προς τους οικείους των θυμάτων, προχωρώντας σε ακυρώσεις και αναβολές πλήθους θεατρικών παραστάσεων, αλλά και σημαντικών εκδηλώσεων. Ακολούθησαν αντίστοιχες κινήσεις και άλλων τομέων, με επικρατέστερες την ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς και την αθλητική σκηνή. 

Αναστολή και ακύρωση παραστάσεων 

Αρκετά είναι τα θέατρα, τα οποία ανακοίνωσαν την αναστολή των θεατρικών τους παραστάσεων. Το ΚΘΒΕ μοιράστηκε την ακύρωση των σχετικών έργων, αναφέροντας, χαρακτηριστικά: «Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος με αίσθημα ευθύνης απέναντι στους συνανθρώπους μας που έχασαν τόσο άδικα τη ζωή τους στη σφοδρή σύγκρουση των δυο αμαξοστοιχιών στην περιοχή των Τεμπών ακυρώνει όλες τις παραστάσεις στις σκηνές του από την 1η έως και τις 3 Μαρτίου. Μεσίστιες θα κυματίζουν και οι σημαίες στους χώρους του ΚΘΒΕ, για τον χαμό των δεκάδων συμπολιτών μας. Το Διοικητικό Συμβούλιο, η Καλλιτεχνική Διεύθυνση και οι εργαζόμενοι του ΚΘΒΕ εκφράζουν τα ειλικρινή τους συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων».

Η Εθνική Λυρική Σκηνή, από την πλευρά της ανέβαλε την χθεσινή συναυλία της Διαπολιτισμικής Χορωδίας της στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η οποία μεταφέρεται στις 5 Απριλίου. Όπως ανακοίνωσε, οι θεατές που έχουν προμηθευτεί δωρεάν δελτία εισόδου θα ενημερωθούν από τα Ταμεία της ΕΛΣ και θα τους δοθεί η δυνατότητα μεταφοράς τους στη νέα ημερομηνία.

Κλειστό παρέμεινε χθες το και το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά όπου φιλοξενείται η παράσταση «Ανεμοδαρμένα Ύψη» σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού.

Αντιθέτως, από κοινή συνεννόηση αποφασίστηκε τα ιδιωτικά θέατρα της χώρας να λειτουργήσουν κανονικά κατά την διάρκεια του τριημέρου του Εθνικού Πένθους, τηρώντας ενός λεπτού σιγή, στην έναρξη των παραστάσεών τους, για να τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων.

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος (ΠΟΘΑ), σε ένδειξη πένθους και συμπαράστασής στις οικογένειες των θυμάτων ανέβαλε τη μουσική διαμαρτυρία με δεκάδες καλλιτέχνες, που είχε προγραμματίσει για αύριο, Πέμπτη, έξω από το Ολύμπια Δημοτικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας».

Φεστιβάλ και πολιτιστικές εκδηλώσεις 

Συμμετέχοντας στο τριήμερο εθνικό πένθος για την τραγωδία στα Τέμπη, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ματαιώνει την αυριανή, προγραμματισμένη τελετή έναρξης, τις εορταστικές εκδηλώσεις και συναυλίες της 25ης διοργάνωσης. Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωσή του: «Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ματαιώνει την αυριανή τελετή έναρξης, τις εορταστικές εκδηλώσεις και τις συναυλίες που είχαν προγραμματιστεί στο πλαίσιο του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης συμμετέχοντας στο τριήμερο εθνικό πένθος για την ανείπωτη τραγωδία των Τεμπών. Θα πραγματοποιηθούν μόνο οι προβολές των ταινιών και οι εργασίες της Αγοράς», αναφέρει η ανακοίνωση. Σε αυτή την ώρα οδύνης, οι σκέψεις μας βρίσκονται στους συγγενείς των θυμάτων, στους οποίους εκφράζουμε τα πιο ειλικρινή μας συλλυπητήρια».

Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης προχώρησε σήμερα στις σχετικές ανακοινώσεις του, γράφοντας, χαρακτηριστικά: "Το φρικτό δυστύχημα στα Τέμπη μας αφήνει στο MOMus συγκλονισμένους και λυπημένους για όλους τους συνανθρώπους μας που έχασαν τραγικά τις ζωές τους, για τους τραυματίες που δίνουν μάχη για τη ζωή τους, για τις οικογένειες και τα οικεία τους πρόσωπα που θρηνούν ή αγωνιούν. Υπό το βαρύ τριήμερο εθνικό πένθος και με μεγάλο σεβασμό στο κοινό αίσθημα οδύνης, τροποποιούμε τη δραστηριότητά μας σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα για τις 4 & 5 Μαρτίου 2023 που είχε καταρτισθεί με αφορμή την έναρξη της κεντρικής έκθεσης της 8ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης με τίτλο «Being as Communion». Σε αυτό το πλαίσιο, αναβάλλεται η περφόρμανς «# the head | On becoming an animal», ενώ ακυρώνεται και η τελετή των επίσημων εγκαινίων το Σάββατο 4 Μαρτίου.". 

Tο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα φιλοξενήσει τις προγραμματισμένες χθεσινές και σημερινές παραστάσεις της ιταλικής Ορχήστρας Φλωρεντινού Μουσικού Μαΐου, υπό την διεύθυνση του διάσημου μαέστρου Ντανιέλε Γκάττι, με το σκεπτικό ότι πρόκειται για μουσικό πρόγραμμα κλασικής μουσικής. Στην έναρξη της σημερινής συναυλίας θα γίνει αναφορά στο τραγικό δυστύχημα και θα τηρηθεί ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων. Ωστόσο οι προγραμματισμένες για σήμερα, αύριο και μεθαύριο εκδηλώσεις άλλων φορέων στο Μέγαρο, αναβάλλονται.

Η Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου μεταθέτει τις προγραμματισμένες χθεσινές, σημερινές αύριο και αυριανές παραστάσεις της performance "Sognatta Terra tu m’ appartiens" σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κουτλή, η οποία πραγματοποιείται στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «Κωνσταντίνος Παρθένης, η ιδανική Ελλάδα της ζωγραφικής του» στον χώρο των περιοδικών εκθέσεων «Αντώνης Κομνηνός», όπου φιλοξενείται και η έκθεση.

Και η Ελευσίνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023, συμμετέχει, κρατώντας κλειστές για το κοινό τις εκθέσεις και τις εικαστικές εγκαταστάσεις της ενώ αναβάλλεται και η δράση Μυστήριο 49 Συμπόσια, που ήταν προγραμματισμένη για τις 4 Μαρτίου.

Επιπλέον, ο ραδιοφωνικός σταθμός Αθήνα 9.84 και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος αναβάλλουν το αφιέρωμα «Radio Days» που ήταν προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί από την Πέμπτη 2 έως και την Κυριακή 5 Μαρτίου. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα υπάρξει ενημέρωση για τις νέες ημερομηνίες.

Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση αναθεώρησε προχθές το βράδυ την αρχική απόφασή της και τελικά δεν θα φιλοξενήσει καμία εκδήλωση σήμερα, αύριο και μεθαύριο. 

Σχολεία και πανεπιστήμια

Κανονικά θα λειτουργήσουν τα σχολεία σήμερα, Πέμπτη 2 Μαρτίου. Το ΑΠΘ, από την πλευρά του, ανακοίνωσε την αναβολή οποιασδήποτε εκδήλωσης και εκπαιδευτικής δραστηριότητας, συμμετέχοντας με αυτό τον τρόπο στο εθνικό πένθος. Σημειώνεται ότι οι μέχρι τώρα πληροφορίες μαρτυρούν ότι αρκετοί από τα θύματα ήταν φοιτητές του ΑΠΘ που επέστρεφαν στην Θεσσαλονίκη για να συνεχίσουν τις σπουδές τους.

Ποδοσφαιρικοί και μπασκετικοί αγώνες

Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία εξέδωσε συλλυπητήρια ανακοίνωση για τα θύματα του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη, που συγκλονίζει τη χώρα από τη νύχτα της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου. Μερικές ώρες πριν η ΕΠΟ είχε αναβάλει τους αγώνες του Κυπέλλου Ελλάδος και όλες τις αναμετρήσεις των διοργανώσεών της, συμμετέχοντας στο τριήμερο εθνικό πένθος. Η ανακοίνωση αναφέρει: «Ο Πρόεδρος Παναγιώτης Μπαλτάκος και τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ελληνικής ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας εκφράζουν τη βαθιά τους θλίψη και τα πιο ειλικρινή συλλυπητήρια προς τις οικογένειες των θυμάτων του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη. Σύσσωμος ο κόσμος του ποδοσφαίρου συμμετέχει στο βαρύτατο πένθος για τους συνανθρώπους μας που έφυγαν τόσο άδικα από τη ζωή και εύχεται ταχύτατη ανάρρωση στους τραυματίες. Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές και με σεβασμό στις ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν, η Ομοσπονδία ανέβαλε τους αγώνες του Κυπέλλου Ελλάδος και όλους τους αγώνες των διοργανώσεων ευθύνης της, καθώς και των Ενώσεων, συμμετέχοντας στο τριήμερο εθνικό πένθος».

Η ελληνική ομοσπονδία καλαθοσφαίρισης στέλνει, επίσης, τα δικά της μηνύματα συμπαράστασης, αναφέροντας: «Η Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης παρακολουθεί συγκλονισμένη την ανείπωτη τραγωδία που εξελίχθηκε χθες το βράδυ. Δεν υπάρχουν λόγια που να εκφράζουν την οδύνη όλων μας για ότι συνέβη και για το χαμό τόσων αθώων συνανθρώπων μας. Μαζί με τα συλλυπητήρια, ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στη μνήμη και συμμετοχής στο εθνικό πένθος, η ΕΟΚ ανακοινώνει την αναβολή όλων των αγώνων των Ελληνικών πρωταθλημάτων για το τριήμερο 1-3 Μαρτίου».

Το Σάββατο σβήνουμε τα φώτα 

Η Πρωτοβουλία Εστίασης Θεσσαλονίκης καλεί το βράδυ του Σαββάτου στις 21:00 τα καταστήματα και τα σπίτια σε όλη τη χώρα να σβήσουν τα φώτα για ένα λεπτό ως ελάχιστο φόρο τιμής για τα θύματα του πολύνεκρου δυστυχήματος στα Τέμπη. Στην επίσημη ανακοίνωση - κάλεσμα διαβάζουμε: «Η πόλη μας πενθεί μαζί με τις υπόλοιπες πόλεις της Ελλάδος. Χάθηκαν παιδιά και ξεκληρίστηκαν οικογένειες! Η Πρωτοβουλία Εστίασης Θεσσαλονίκης προτείνει καταστήματα και σπίτια να δώσουν το «παρών» κρατώντας ενός λεπτού σιγή με κλείσιμο των φώτων ως ένδειξη πένθους, το Σάββατο 4 Μαρτίου στις 9:00 μ.μ. Οφείλουμε να είμαστε όλοι μαζί με τους γονείς, τα αδέρφια και τους φίλους όσων βρήκαν τραγικό θάνατο στα Τέμπη. Με σεβασμό και ενσυναίσθηση, ας είμαστε όλοι μαζί σε αυτό».