Τέσσερα χρόνια μετά την επιτυχημένη και πολυβραβευμένη Μικρά Αγγλία, ο Παντελής Βούλγαρης -σκηνοθέτης των κινηματογραφικών επιτυχιών Νύφες, Ψυχή Βαθιά, Η Φανέλα με το 9 και Πέτρινα Χρόνια- επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη με Το Τελευταίο Σημείωμα, που βγαίνει σήμερα στις αίθουσες (διανομή Tanweer). Στη νέα του δουλειά, ο Βούλγαρης καταπιάνεται με μια από τις πιο τραγικές σελίδες της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας, την εκτέλεση 200 αγωνιστών από τους Γερμανούς κατακτητές την 1η Μαΐου 1944 στην Καισαριανή, ως αντίποινα για τη δράση της ελληνικής αντίστασης. Ο ίδιος και η εξαιρετική Ιωάννα Καρυστιάνη, που υπογράφει το σενάριο, θα μας μεταφέρουν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου, το διάστημα πριν την Πρωτομαγιά του ’44 και θα μας γνωρίσουν τους ανθρώπους πίσω από τα τραγικά γεγονότα.

Υπόθεση

Κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας ο 34χρονος Ναπολέων Σουκατζίδης (Ανδρέας Κωνσταντίνου), Κρητικός μικρασιατικής καταγωγής, αγωνιστής του λαϊκού κινήματος και κρατούμενος σε εξορίες και φυλακές από το 1936. Την περίοδο της φυλακής του στο Χαϊδάρι εκτελούσε χρέη διερμηνέα του Γερμανού Διοικητή του στρατοπέδου, Καρλ Φίσερ (Αντρέ Χένικε). Μπροστά από τα μάτια του περνούσε η γερμανική αγριότητα της κατοχής, με τον ίδιο να βρίσκεται συνεχώς μάρτυρας βασανιστηρίων και τραγικών περιστατικών, στους θαλάμους με τους συγκρατούμενούς του.

Έξω από το στρατόπεδο, η μνηστή του Ναπολέοντα, Χαρά Λιουδάκη (Μελία Κράιλινγκ), με σθένος και βαθιά αγάπη στεκόταν δίπλα στον αρραβωνιαστικό της, έστω κι αν οι συναντήσεις τους ήταν για ελάχιστες στιγμές στα επισκεπτήρια και πάντα υπό την επιτήρηση ενόπλων φρουρών. Η τύχη του Ναπολέοντα και άλλων 199 συγκρατούμενών του αποφασίζεται μετά την ενέδρα της ελληνικής αντίστασης στον Στρατιωτικό Διοικητή Λακωνίας, σε χαράδρα της περιοχής των Μολάων. Ο θάνατος του Διοικητή Κρες και τριών Γερμανών της συνοδείας του επιφέρει ως αντίποινα την εκτέλεση 50 Ελλήνων για κάθε ένα Γερμανό.

Ο Σουκατζίδης είναι στη λίστα των 200 μελλοθάνατων. Την ημέρα της εκτέλεσης βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα ζωής, όταν ο Φίσερ, ο οποίος στο μεταξύ έχει αναπτύξει βαθύ σεβασμό για τον Έλληνα διερμηνέα, του δίνει τη δυνατότητα να εξαιρεθεί, βάζοντας στη θέση του κάποιον άλλον.

Στα γυρίσματα της ταινίας

Ένας από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς της γενιάς του είναι σίγουρα ο Ανδρέας Κωνσταντίνου, ο οποίος υποδύεται τον Σουκατζίδη στην ταινία, με τον οποία μάλιστα μοιράζονται και την ίδια καταγωγή: είναι και οι δυο Ηρακλειώτες. Για τια ανάγκες του ρόλου αδυνάτισε κι άλλο για να είναι πειστικός, ως κρατούμενος της Κατοχής, ενώ βελτίωσε τα γερμανικά του με τη βοήθεια καθηγητή, κάτι που απαιτούσε η ερμηνεία του ως διερμηνέα. Διάβασε πολλά βιβλία, από το Χαϊδάρι του φυλακισμένου τότε εκεί γιατρού Αντώνη Φλούντζη, έως το Ο Τόπος του Εγκλήματος – Γερμανία η ανοίκεια πατρίδα, του γερμανού ψυχιάτρου – ψυχαναλυτή Titus Milech, είχε συνεχώς μαζί του το λεύκωμα με τα τελευταία σημειώματα των μελλοθάνατων, διάβασε ποιήματα, άκουσε τραγούδια της εποχής και μίλησε με κόσμο που γνώριζε στοιχεία από τους αείμνηστους 200.

Τον ίδιο ζήλο έδειξε και η Μελία Κράιλινγκ, που υποδύεται τη Χαρά. Κόρη της γνωστής δημοσιογράφου Κάτιας Δημοπούλου, μεγάλωσε στην Αθήνα, ενώ εδώ και τρία χρόνια ζει και δουλεύει στην Αμερική. Η ίδια έχει εμφανιστεί σε δημοφιλείς αμερικανικές ταινίες και σειρές παραγωγές, όπως «Guardians of the Galaxy», «The Last Tycoon», «Tyrant». Όπως αναφέρει το επίσημο δελτίο τύπου της ταινίας, όταν η Μελία έμαθε ότι ο Παντελής Βούλγαρης έχει στα σκαριά την ταινία για τους 200 της Καισαριανής, πήρε το αεροπλάνο και ήρθε στην Ελλάδα να τον συναντήσει. Στα γυρίσματα ήταν πάντα συγκεντρωμένη, πειθαρχημένη και πάντα σωστά προετοιμασμένη, ενώ ήταν παρούσα ακόμα κι αν δεν ήταν προγραμματισμένη κάποια δική της σκηνή. «Το βράδυ μετά το τελευταίο της γύρισμα μάζεψε όλο τον κόσμο στην αίθουσα του μακιγιάζ, ανέβηκε σε μια καρέκλα και αφιέρωσε ονομαστικά δικές της αυτοσχέδιες μαντινάδες σε κάμποσους της ταινίας. Κατόπιν με την βαλίτσα της έτοιμη για το αεροδρόμιο, ξενύχτησε με τους συμπρωταγωνιστές της σε χανιώτικο μπαράκι, πίνοντας τσικουδιές και κλαίγοντας, δεν ήθελε να γυρίσει στο Λος Άντζελες».

Δείτε το teaser trailer της ταινίας