Ύστερα από τέσσερα χρόνια εντατικών εργασιών, το εμβληματικό Grand Palais στο Παρίσι ανοίγει ξανά πλήρως τις πύλες του, αποκαλύπτοντας τη νέα του μορφή, αποτέλεσμα μιας εκτεταμένης ανακαίνισης υπό την καθοδήγηση των Chatillon Architectes. Η παρέμβαση αυτή, που σηματοδοτήθηκε με τα αποκαλυπτήρια του αναστηλωμένου Κεντρικού Ναού ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024, αποτελεί τη μεγαλύτερη αποκατάσταση στην 120χρονη ιστορία του κτιρίου. Σε συνολική έκταση 77.000 τετραγωνικών μέτρων, το έργο βελτιώνει την πρόσβαση του κοινού, αποκαθιστά αρχιτεκτονικά στοιχεία που είχαν μείνει κρυμμένα για δεκαετίες και προσαρμόζει τη διατηρητέα δομή στις σύγχρονες πολιτιστικές και τεχνικές ανάγκες. 

Παράλληλα, οι εκθέσεις του Centre Pompidou θα φιλοξενηθούν προσωρινά στους πρόσφατα ανακαινισμένους εκθεσιακούς χώρους του Grand Palais, κατά τη διάρκεια της ανακαίνισης του ίδιου του μουσείου.

Σεβασμός στην ιστορία με σύγχρονη ματιά

Το αρχιτεκτονικό γραφείο Chatillon Architectes, με έδρα το Παρίσι, επικεντρώθηκε στη λεπτομερή αποκατάσταση της αρχικής διάταξης του κτιρίου, η οποία είχε αλλοιωθεί σταδιακά με την πάροδο των χρόνων. Η ομάδα μελέτησε περισσότερα από 3.000 αρχειακά σχέδια για να καθοδηγήσει το έργο, διατηρώντας τον αυθεντικό χαρακτήρα του μνημείου, ενώ ταυτόχρονα το προσαρμόζει για τις ανάγκες του σήμερα. Στο πλαίσιο της ανακαίνισης, δημιουργούνται νέοι εκθεσιακοί χώροι, εστιατόρια και διαδρομές κυκλοφορίας, ενώ προστίθενται πάνω από 40 ανελκυστήρες και 30 σκάλες, καθιστώντας το κτίριο πλήρως προσβάσιμο.

«Το Grand Palais είναι ένα ισχυρό σύμβολο της πολιτιστικής κληρονομιάς της Γαλλίας – εμβληματικό και άμεσα αναγνωρίσιμο, κι όμως μεγάλο μέρος της ομορφιάς του είχε κρυφτεί για δεκαετίες», αναφέρει ο François Chatillon, ιδρυτής του γραφείου Chatillon Architectes. «Στόχος μας δεν ήταν να το επανεφεύρουμε, αλλά να αποκαλύψουμε την ταυτότητά του μέσα από μια διαδικασία ανάδειξης. Θέλαμε να το ζωντανέψουμε ξανά, παραμένοντας πιστοί στο πνεύμα του, ανοίγοντάς το παράλληλα προς το μέλλον και δίνοντάς το πίσω στους ανθρώπους».

Αποκατάσταση των αρχικών αξόνων και χώρων

Το Grand Palais, χτισμένο για την Παγκόσμια Έκθεση του 1900, σχεδιάστηκε από ομάδα αρχιτεκτόνων υπό τον Charles Girault, συνδυάζοντας την αρχιτεκτονική Beaux-Arts με επαναστατικά υλικά για την εποχή, όπως ο χάλυβας και το γυαλί. Με τα χρόνια, τμήματα του κτιρίου υπέστησαν φθορές, αλλοιώσεις ή αποκλείστηκαν, περιορίζοντας την πρόσβαση και κρύβοντας βασικά του χαρακτηριστικά.

Η ανακαίνιση επαναφέρει τον αρχικό κεντρικό άξονα, δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να κινούνται ελεύθερα από την πλατεία Jean Perrin έως τον Σηκουάνα. Αυτή η νέα διασύνδεση συγκροτεί τη λεγόμενη «κεντρική θέση», έναν ανοιχτό χώρο που ενώνει τη Rotonde d'Aden, 
Salon Seine και άλλες εσωτερικές αίθουσες. Σημαντική παρέμβαση αποτέλεσε και η απομάκρυνση του τοίχου που χώριζε τον Κεντρικό Ναό από το Palais de la Découverte, αποκαθιστώντας μια ενιαία οπτική γραμμή, κρυμμένη από το 1937.

Νέοι πολιτιστικοί χώροι και υπηρεσίες

Οι τεχνολογικές και φωτιστικές αναβαθμίσεις σε όλες τις αίθουσες εκθέσεων τις μετατρέπουν σε ευέλικτους χώρους, ικανούς να φιλοξενήσουν ένα ευρύ φάσμα εκδηλώσεων. Το Centre Pompidou θα αξιοποιήσει αυτούς τους χώρους όσο διαρκεί η ανακαίνιση του δικού του κτιρίου.

Παράλληλα, νέοι χώροι εστίασης εμπλουτίζουν την εμπειρία των επισκεπτών. Στον ημιώροφο λειτουργεί το καφέ Le Réséda, υπό τη διεύθυνση του βραβευμένου με αστέρι Michelin chef Thierry Marx. Επιπλέον, η νέα brasserie Le Grand Café προσφέρει θέα στους κήπους των Ηλυσίων Πεδίων και φέρει την υπογραφή του διακεκριμένου σχεδιαστή Joseph Dirand. Τα εσωτερικά χωρίσματα αντικαθίστανται με γυάλινες επιφάνειες, επιτρέποντας στο φυσικό φως να αναδείξει τις αυθεντικές αναλογίες του κτιρίου. Κάθε στοιχείο, από τις εντυπωσιακές πόρτες ύψους έξι μέτρων έως τα αγάλματα, τα διακοσμητικά και τα 150 παράθυρα, αποκαταστάθηκε με σχολαστική φροντίδα.

«Στην Chatillon Architectes, φιλοδοξούμε να αναζωογονούμε ιστορικά ορόσημα, όπως το Grand Palais, διατηρώντας τα ως εμβληματικά μνημεία αλλά και ως ζωντανούς πολιτιστικούς χώρους», επισημαίνει ο Simon Chatillon, συνεργάτης του γραφείου. «Προσεγγίζουμε τέτοιου είδους έργα με βαθύ σεβασμό για τον τόπο, αναπτύσσοντας προσεγμένες και καινοτόμες παρεμβάσεις που φέρνουν νέα πνοή και συμβάλλουν στον επαναπροσδιορισμό του μέλλοντός τους».

Ανασχεδιασμός των κήπων και περιβαλλοντική ενσωμάτωση

Ιδιαίτερη μέριμνα δόθηκε και στους κήπους που περιβάλλουν το κτίριο, οι οποίοι επανασχεδιάστηκαν για να συνδέονται οπτικά με τα γειτονικά Ηλύσια Πεδία. Φυτεύτηκαν περισσότερα από 60.000 φυτά από 250 διαφορετικά είδη, ενισχύοντας τη βιοποικιλότητα και ενσωματώνοντας σύστημα άρδευσης με όμβριο νερό στην ανακαινισμένη οροφή.

Μια νέα είσοδος για πεζούς δημιουργήθηκε στην πλατεία Jean Perrin, αντικαθιστώντας τον προηγούμενο δρόμο, βελτιώνοντας τη σύνδεση του χώρου με την αστική ζωή και καθιστώντας το Grand Palais πιο προσιτό και ελκυστικό για όλους.

Main Image Credits: Antoine Mercusot