Στην Πάτμο, νησί μυθικό των Δωδεκανήσων, το φως του Αιγαίου συνομιλεί διαρκώς με τη μνήμη και τη σιωπηλή δύναμη της γης. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, δυο θεές ανέσυραν το νησί από τα βάθη της θάλασσας, χαρίζοντάς του ζωή κάτω από το βλέμμα του θεού Ήλιου. Στη σύγχρονη εποχή, ένα άλλο δίδυμο Ελληνίδων—η αρχιτέκτονας Κατερίνα Τσιγαρίδα και η interior designer Λήδα Αθανασοπούλου του Studio Pale—συνέλαβαν, σχεδόν ποιητικά, ένα αρχιτεκτονικό όραμα που αντλεί από τον ίδιο εκείνο μυθικό πυρήνα. Με σημείο αναφοράς ένα παραθαλάσσιο αγροτόσπιτο του 19ου αιώνα, επαναπροσδιόρισαν την έννοια της διακριτικής πολυτέλειας και της αυθεντικότητας, βασισμένες σε τοπικά υλικά, παραδοσιακές τεχνικές και έναν μινιμαλισμό με ψυχή.
H αρχιτεκτονική δεν επιβάλλεται, αλλά συνομιλεί άψογα με το περιβάλλον!
Ενσωμάτωση στο τοπίο
Η σύνθεση σέβεται και ενισχύει το υπάρχον ανάγλυφο: πατώντας στους πέτρινους τοίχους ακανόνιστου σχήματος, που διατρέχουν τον ελαιώνα με τα αιωνόβια κυπαρίσσια, η νέα διώροφη κατοικία ενσωματώνεται διακριτικά στην πλαγιά, αφήνοντας απρόσκοπτη τη θέα προς τη Χώρα του 16ου αιώνα και το γαλάζιο πέλαγος. Ακριβώς απέναντι, το αναπαλαιωμένο παλιό σπίτι λειτουργεί σαν ήπια υπενθύμιση της ιστορίας του τόπου. Η γεωμετρική μορφή του νέου κτίσματος δεν επιδιώκει την εντύπωση, αλλά τη διάρκεια - σμιλεύει μια ήσυχη αρμονία ανάμεσα στην παράδοση και τη μοντέρνα αρχιτεκτονική γλώσσα.
Εσωτερικοί χώροι με νησιώτικη αυθεντικότητα και κομψότητα
Το εσωτερικό της κατοικίας, σχεδιασμένο με καθαρότητα και μέτρο, αναπνέει τον αέρα του νησιού: λευκοί ασβεστωμένοι τοίχοι, ξύλινες δοκοί από καστανιά του Αγίου Όρους, παραδοσιακά παντζούρια και σοβάδες δημιουργούν μια αίσθηση διαχρονικής απλότητας. Η Λήδα Αθανασοπούλου, η οποία πέρασε τα παιδικά της καλοκαίρια στην Πάτμο, αντλεί έμπνευση από τη σχέση της με το νησί, υιοθετώντας μια σχεδιαστική στάση που προτάσσει την αυθεντικότητα έναντι της επιτήδευσης.
Ο καναπές του σαλονιού, κτιστός και ενσωματωμένος στη γεωμετρία του χώρου, κρύβει τα κλιματιστικά, ενώ ενσαρκώνει το πάντρεμα ιστορικής ακρίβειας και σύγχρονης λιτότητας. Στην κύρια κρεβατοκάμαρα, η πέτρινη μπανιέρα και το χειροποίητο κρεβάτι τονίζουν την κομψότητα των απλών μορφών. Λινά στρώματα, χειροποίητες κεντητές υφές και φωτιστικά από μπρούντζο προσθέτουν βάθος, υλικότητα και αφήγηση.
Ένα σπίτι φτιαγμένο από υλικά με ιστορία
Η επιλογή των υλικών και των αντικειμένων γίνεται με αυστηρό σεβασμό στη μνήμη και την τοπική παράδοση: ξύλο, χαλκός, πέτρα της Πάτμου, παλαιωμένοι καθρέπτες, αντίκες από τη Γαλλία και την Τυνησία, ρωμαϊκές προτομές και οθωμανικά τραπέζια συναντούν σύγχρονα μεταλλικά γλυπτά του Γιώργου Ζογγολόπουλου και του Κωνσταντίνου Ανδρέου.
Στην κουζίνα, ο πάγκος από πέτρα συνδυάζεται με ντουλάπια από ξύλο, καρέκλες από την Αθήνα και ένα τραπέζι πεύκου του 19ου αιώνα από την Πάρμα. Το μπάνιο ενσωματώνει έναν καθρέπτη που ανακαλεί το μοτίβο του ελληνικού κλειδιού, ενισχύοντας τη σύνδεση με το παρελθόν.
Ο κήπος ως σκηνικό εμπειριών και μνήμης
Το οικόπεδο φιλοξενεί τρεις κατοικίες διάσπαρτες μέσα σε έναν φυσικό, ανεπιτήδευτο κήπο με εσπεριδοειδή και φυτά, σχεδιασμένο από την Έλλη Παγκάλου. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει το στούντιο φιλοξενουμένων με τους τοίχους από ανεπίχριστη πέτρα. Η υπαίθρια κουζίνα, χωροθετημένη ανάμεσα σε δυο καμάρες, λειτουργεί σαν καλοκαιρινή αυλή.
Στο αίθριο, ένας παλιός μύλος μετατρέπεται σε τραπέζι μπιστρό με ένθετα από μάρμαρο Διονύσου και μεταλλικό δίσκο, πλαισιωμένος από αναδιπλούμενες ξύλινες καρέκλες χειροποίητες από τη Ρόδο. Η απλότητα εδώ δεν είναι απουσία, αλλά ουσία: μια σύνθεση από υλικά, σχήματα και αρώματα—γιασεμί, ήλιος, θάλασσα—που αποπνέει την πεμπτουσία της φιλοξενίας.
Ένα έργο που «ψιθυρίζει» ιστορίες
Περισσότερο από μία παραθεριστική κατοικία, το σπίτι αυτό αποτελεί μια πράξη αγάπης προς την Πάτμο, τη φύση της, την ιστορία της και την τεχνογνωσία των ανθρώπων της. Μέσα από την ευαισθησία του Studio Pale και τη βαθιά κατανόηση του τόπου από την Λήδα Αθανασοπούλου, γεννιέται μια νέα ερμηνεία του ελληνικού καλοκαιρινού ονείρου: ένα καταφύγιο όπου η αρχιτεκτονική δεν επιβάλλεται, αλλά αφουγκράζεται, τιμώντας το παρελθόν και συνδιαλεγόμενη ήπια με το παρόν.
Info
Αρχιτέκτονας: Κατερίνα Τσιγαρίδα
Interior Designer: Λήδα Αθανασοπούλου
Με πληροφορίες από AD magazine USA
Main Image Credits: Stephen Kent Johnson
