Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις όλων μας, στην οποία μας είναι δύσκολο να αντισταθούμε. Και αυτή δεν είναι άλλη από τον καφέ, για τον οποίο σήμερα, που είναι η Παγκόσμια Ημέρα Καφέ, αξίζει να εξετάσουμε αν τελικά έχει πραγματικά οφέλη για την υγεία μας. Είναι απάντηση είναι «ναι» αλλά με αρκετές επιφυλάξεις. 

Βάσει ερευνών και μελετώ γύρω από την κατανάλωση του καφέ, παρακάτω καταγράψαμε όλα όσα είναι σημαντικό να γνωρίζετε.

Προστασία απέναντι στον διαβήτη τύπου 2

Ο καφές, τόσο με καφεΐνη όσο και αποκαφεϊνωμένος, έχει φανεί ότι μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2. Οι μηχανισμοί περιλαμβάνουν καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, μειωμένη φλεγμονή και πιθανώς προστασία των β-κυττάρων του παγκρέατος.

Καρδιαγγειακή υγεία

Μέτριες ποσότητες καφέ σχετίζονται με μείωση κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια. Μια μετα-ανάλυση διαπίστωσε ότι το πιο χαμηλό σχετικό ρίσκο για καρδιοαγγειακή νόσο υπάρχει γύρω στα 3-5 φλιτζάνια/ημέρα.

Προστασία του ήπατος

Ο καφές φαίνεται να έχει ισχυρά ευεργετική δράση στο ήπαρ: μείωση κινδύνου για ηπατική νόσο, κίρρωση και καρκίνο του ήπατος.

Νευρολογική προστασία

Οι μελέτες δείχνουν ότι η καφεΐνη μπορεί να προστατεύει έναντι εκφυλιστικών ασθενειών όπως το Πάρκινσον και η νόσος του Αλτσχάιμερ. Επίσης, η κατανάλωση καφέ συνδέεται με καλύτερη μνήμη, εγρήγορση και διάθεση.

Μείωση του κινδύνου ορισμένων καρκίνων

Το συγκεκριμένο ρόφημα σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ήπατος, του ενδομητρίου, του παχέος εντέρου, του προστάτη, ακόμη και του οισοφάγου και του στοματοφάρυγγα. Τα ισχυρά αντιοξειδωτικά και οι πολυφαινόλες του προστατεύουν τα κύτταρα από βλάβες, ενώ η αντιφλεγμονώδης δράση του περιορίζει τη δημιουργία όγκων. Παράλληλα, συμβάλλει στη ρύθμιση ορμονών (ινσουλίνη, οιστρογόνα) και βελτιώνει τον μεταβολισμό, κάτι που σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για καρκίνους του ήπατος, του ενδομητρίου, του παχέος εντέρου και άλλους.

Ποιες είναι οι επιφυλάξεις και οι πιθανές αρνητικές συνέπειες;

Η επίδραση του καφέ εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: ηλικία, φύλο, γενετική προδιάθεση, ύπαρξη άλλων νοσημάτων, φάρμακα, ευαισθησία στην καφεΐνη. Προκαλεί σημαντικά διαφορετικά αποτελέσματα σε διαφορετικούς ανθρώπους.

Ο τρόπος παρασκευής επηρεάζει πολύ τα αποτελέσματα: ο καφές χωρίς φίλτρο (όπως εσπρέσο, καφές φίλτρου τύπου French press κτλ.) περιέχει ενώσεις (π.χ. cafestol, kahweol) που μπορεί να αυξήσουν τη χοληστερόλη.

Καφεΐνη, υπερβολική κατανάλωση και παρενέργειες

Η υπερβολική καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει άγχος, ταχυπαλμίες, διαταραχές στον ύπνο. Ειδικά στις εγκύους, η κατανάλωση πρέπει να περιορίζεται (συνήθως κάτω από 200 mg καφεΐνης ημερησίως) για να αποφευχθούν πιθανοί κίνδυνοι στο έμβρυο.

Good to know: Πάρα πολλά φλιτζάνια καφέ, ή καφές με πολλά πρόσθετα (ζάχαρη, κρέμα, λιπαρά) μπορεί να αντιστρέψουν τα θετικά. Επίσης, η κατανάλωση πολύ ζεστών ροφημάτων έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου όταν η θερμοκρασία υπερβαίνει κάποια όρια. Για τους περισσότερους ενήλικες, η κατανάλωση περίπου 3-5 φλιτζανιών καφέ την ημέρα θεωρείται ωφέλιμη, ενώ η ποσότητα καφεΐνης που θεωρείται ασφαλής ανέρχεται σε περίπου 400 mg ημερησίως, ανάλογα πάντα με τον τύπο καφέ, το μέγεθος του φλιτζανιού και τη συγκέντρωσή του.