Η Ευγενία Κοκκάλα-Μελά, ιδιοκτήτρια του concept store HEROES μάς ανοίγει το υπέροχο σπίτι της στο κέντρο της Αθήνας

Me and my Heroes

Είμαι κι είμαστε πολλά σ’ ένα, αντιθέσεις σ’ ένα puzzle. Είμαι, ας πούμε, πάνω απ’ όλα μητέρα, αλλά θαυμάζω πραγματικά τις γυναίκες που κάνουν καριέρα και θέλω να δουλεύω. Ελλάδα κι εξωτερικό αποτελούν, επίσης, δύο σ’ ένα. Ιστορικό κέντρο ως επιλογή, αλλά και νέα Ελλάδα, με θάρρος και τόλμη. Ρίζες, αλλά κι εξέλιξη μαζί.

Είμαι Ελληνίδα του εξωτερικού. Μεγάλωσα σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Σπούδασα στο Στρασβούργο νομικά και, πριν έρθω εδώ, δούλευα στο Λονδίνο σε μια μεγάλη αμερικανική δικηγορική εταιρία. Η νοσταλγία για την Ελλάδα ήταν πάντα παρούσα και γνωρίζοντας τον Δημήτρη, τον άνδρα μου, αποφάσισα και τόλμησα να επιστρέψω. Η εμπειρία στην ελληνική δικηγορία ήταν μεγάλη απογοήτευση. Πολλή δουλειά, ελάχιστες αποδοχές, τρέξιμο ατελείωτο και απίστευτη ταλαιπωρία. Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι γινόταν να είμαι, να κάνω, να δηλώνω κάτι άλλο. Ανήκω στη γενιά που ταύτισε στο μυαλό της τις σπουδές με την επιτυχία και που «παγιδεύτηκε» με τις ιδιότητες. Λες κι αυτές δεν μπορούν να συνυπάρξουν και να προσφέρουν η μία στην άλλη! Ζούσα ήδη στην Πλάκα κάποια χρόνια τότε. Η παρωχημένη τουριστική αγορά με λυπούσε. Έβλεπα τους ξένους να θέλουν διακαώς να πάρουν ένα κομμάτι της Ελλάδας μαζί τους επιστρέφοντας στις χώρες τους, και υπήρχε ένα κενό στην αγορά, καθώς οι επιλογές -κατά τη γνώμη μου- δεν ανταποκρίνονταν στον μέσο τουρίστα.

Κάπως έτσι, γεννήθηκε η ιδέα του HEROES. Γιατί να μην υπάρχει, σκέφτηκα, ένα μικρό μαγαζάκι με αληθινά ελληνικά προϊόντα, φτιαγμένα από ντόπιους δημιουργούς με τρόπο καλόγουστο, ιδιότυπο, μοναδικό και οικονομικό; Οι HEROES είναι μία προσπάθεια να δείξουμε στους επισκέπτες της πατρίδας μας ότι έχουμε να τους προτείνουμε ελληνικό souvenir κι όχι «κινέζικο». Έτσι, η «ασχήμια» της δικηγορίας είναι αυτή που με οδήγησε στην ομορφιά της ελληνικής δημιουργίας. Με την πάροδο των ετών, καταλαβαίνω όλο και περισσότερο πως δεν υπάρχουν τα ασυμβίβαστα, στα οποία πίστευα μικρότερη.

Το όνομα προέκυψε από πολλούς φίλους μας που απορούσαν τότε που πρωτοήρθαμε στην Πλάκα με την επιλογή μας. «Πώς ζείτε εκεί;», μας έλεγαν, «βρόμα, φασαρία, ναρκομανείς, σκουπίδια… ήρωες είστε!» Εμείς, λοιπόν, είμαστε οι ήρωες! Βέβαια, με τα χρόνια, η Πλάκα αναβαθμίστηκε και βελτιώνεται συνεχώς για τους μόνιμους κατοίκους. Ήρωες έγιναν στη θέση μας οι πολλοί δημιουργοί που έχουμε στο μαγαζί, που με τα χέρια τους και τις ιδέες τους σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και μας φέρνουν το εμπόρευμά μας. Όλοι τους έχουν δύο τουλάχιστον ιδιότητες. Είναι πολυτεχνίτες, φιλόλογοι, αρχαιολόγοι, έμποροι αλλά και designers, κατασκευαστές κοσμημάτων, ζωγράφοι, μέχρι και υφαίνουν! Αυτοί είναι οι ήρωές μας, τους αγαπώ και τους σέβομαι απεριόριστα.

Θέλω να επεκτείνω τους HEROES σ’ ένα άλλο concept που θα περιλαμβάνει και φαγώσιμα. Ένα HEROES meli&deli δηλαδή! Δεν είναι ολοκληρωμένο ακόμη… Ίσως να έχει και αντικείμενα με χρηστικότητα καθημερινή, είδη σπιτιού; Θα δείξει! Η Πλάκα και το ιστορικό κέντρο είναι πάντα η απαρχή των ιδεών. Θα είναι για τους ξένους πάλι, αλλά, όπως έδειξε και το υπάρχον μαγαζί, δεν θα απευθύνεται μόνο σ’ αυτούς, αλλά σε όποιον αγαπά το γούστο και θέλει να στηρίξει την τοπική βιοτεχνία και βιομηχανία.

Σπίτι σημαίνει ιδιωτικότητα, ηρεμία, πράγματα που αγαπάς μαζεμένα, οικογένεια. Έχω μετακομίσει κι αλλάξει κατοικίες αρκετές φορές. Το «σπίτι» είναι για μένα το μέρος που αισθάνομαι ασφάλεια και όπου μπορώ να είμαι απολύτως ο εαυτός μου, χωρίς φίλτρα και φρένα.

My house is my home

Το κτίριο, όπου βρίσκεται το σπίτι μου, είναι ένα νεοκλασικό οίκημα του 1890. Λέγεται «Μέγαρο Θεοδωρίδη» και κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις. Οι δύο πρώτοι όροφοι ολοκληρώθηκαν πριν από το 1900 και οι δύο άλλοι κατά τον μεσοπόλεμο. Βρίσκεται στη γωνία των οδών Αιόλου και Πανδρόσου, πάνω στον αρχαιολογικό χώρο της Βιβλιοθήκης του Αδριανού. Πριν περιέλθει στην οικογένεια του συζύγου μου, ανήκε στην Κυβέλη, την ηθοποιό. Έχει περάσει από πολλά στάδια κι είχε ανά τις δεκαετίες πολλές διαφορετικές χρήσεις. Έχει στεγάσει βιοτεχνίες, τεχνίτες όλων των ειδών, γραφεία και καλλιτέχνες. Δεν ήταν δική μου επιλογή να έρθω εδώ. Ο σύζυγός μου, πολύ πιο θαρραλέος κι αντισυμβατικός από μένα, είπε: «Εκεί θα πάμε! Κοίτα τη θέα, εδώ είναι η αυλή των θεών». Τότε ήμασταν ζευγάρι χωρίς παιδιά και δε σας κρύβω ότι μου ήρθε τρέλα! Ο δεύτερος όροφος είχε τούρκικη τουαλέτα πριν επισκευαστεί… Ο Δημήτρης βλέπει πιο μακριά από μένα κι ο ρομαντισμός του, που είναι ατόφιος και πηγαίος, τον οδηγεί πάντα σε επιλογές τολμηρές που δικαιώνονται, όμως, εντέλει και οικονομικά. Θέλει αρετή και τόλμη το real estate!

Η ζωή συνέβη απλά. Από δύο γίναμε τέσσερις, επεκταθήκαμε και στον πιο πάνω όροφο, για να χωράμε καλύτερα. Τίποτα δεν αγοράστηκε μαζικώς. Τα αντικείμενα ήρθαν σταδιακά, αποκτήθηκαν, κληρονομήθηκαν με τα χρόνια. Το σπίτι μας δεν είναι κλασικό, αλλά ούτε κι «έκθεση επίπλου». Είναι αρκετά απλό αλλά και γεμάτο. Έχει έργα Τέχνης, χαλιά, βιβλία και χρώμα!

Ο Φίλιππος Φωτιάδης, αρχιτέκτων και φίλος, σχεδίασε τον δεύτερο όροφο. Επέλεξε μαζί με τον άνδρα μου απλά και μοντέρνα υλικά. Εγώ τότε ήμουν παρατηρητής. Έμαθα πολλά και κυρίως άρχισα να αντιλαμβάνομαι ότι τα διαφορετικά μυαλά έχουν εκρηκτικό αποτέλεσμα, όταν συνεργάζονται. Οι εργασίες επισκευής κράτησαν έναν ολόκληρο χρόνο. Τότε, η είσοδος του κτιρίου οδηγούσε σε μαγαζί. Ήταν σουρεαλιστικό, γιατί έμπαινες σ’ έναν διάδρομο με χρωματιστά φουστάνια, όπου στο τέλος του υπήρχε ένα ασανσέρ που σε έβγαζε απευθείας σ’ ένα μοντέρνο διαμέρισμα που δεν έμοιαζε με τίποτα γύρω του. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι, αν κάποιος ήθελε να κρυφτεί, εδώ θα ερχόταν. Θύμιζε λίγο τούρκικο παζάρι με νότες αρχιτεκτονικές και πολλή αντίδραση στα πάντα! Ως φρέσκια κάτοικος της Αθήνας που ήμουν τότε, σκεφτόμουν πως αυτό το διαμέρισμα, σ’ αυτό το μέρος, θύμιζε την Ελλάδα που τόσο μου είχε λείψει, σε όλες της τις αντιθέσεις και ομορφιές.

Το κύριο δωμάτιο του σπιτιού μας, η καρδιά του, είναι η κουζίνα. Έχει ένα μεγάλο παράθυρο με σιδερένιο πλαίσιο, παλιό, με θέα στη Βιβλιοθήκη του Αδριανού, τη Ρωμαϊκή Αγορά, τους Αέρηδες, τον Ιερό Βράχο και το Ερεχθείο. Βλέπουμε, επίσης, τον ναό του Ηφαίστου, το Αστεροσκοπείο, την Πνύκα. Απολαμβάνουμε τη δύση και μπορούμε να διακρίνουμε τις εποχές. Είναι μια μαγεία, ένας πίνακας ζωντανός.

Είμαι άνθρωπος των αντικειμένων και των συλλογών. Μαζεύω διάφορα πράγματα, από σφηκοφωλιές άδειες μέχρι γιαπωνέζικα netsuke. Δεν είναι όλα αναγκαστικά ακριβά, αλλά πράγματα που με κάνουν να ταξιδεύω και να νιώθω. Το δωμάτιό μου είναι λίγο “curiosities cabinet”, χωρίς, όμως, υπερβολές. Αν ζούσα μόνη μου, θα είχα άπειρα. Ευτυχώς, η συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους σε κάνει πιο εγκρατή και φυσιολογικό! Αγαπώ τα κοχύλια μου και τα αφρικάνικα κουτάκια.

Το σπίτι των ονείρων μου είναι κάτι φανταστικό. Ίσως το σπίτι των Ελβετών Ροβινσώνων, σε παραλία, με παπαγάλους και νερόμυλο. Κάτι από παιδικό όνειρο, δηλαδή, όπου τα ξυπόλυτα πόδια είναι απαραίτητο συστατικό.

Style is eternal

Το στιλ… έχει να κάνει με τη μοναδικότητα του καθενός. Το έχει κάποιος, όταν ο χαρακτήρας του αποτυπώνεται στο σπίτι του ή και πάνω του. Δεν μπορεί να έχει, άρα, κάποιος που δεν έχει ιδιαίτερη προσωπικότητα. Κατ’ εμέ, είναι συνώνυμο της ψυχικής δύναμης.

Έχω σκεφτεί τελευταία… ότι η αισθητική είναι ταλέντο. Σίγουρα κάποια πράγματα μαθαίνονται, αλλά μάλλον γεννιέσαι -ή όχι- με αυτήν. Έβλεπα πρόσφατα στη Σχοινούσα μια γριούλα -σίγουρα ενενήντα ετών-, που είχε τόσο γούστο, που δεν μπορούσες να το πιστέψεις. Είχε ζωγραφίσει την μπλούζα της, έραψε μόνη της την ποδιά της μ’ ένα απίθανο rouge coquelicot χρώμα, ήταν για φωτογράφιση. Τι ήξερε, πού είχε ταξιδέψει, σε ποιες εκθέσεις είχε πάει; Ποιος ξέρει! Κατέληξα στο απλοϊκό συμπέρασμα ότι έτσι γεννήθηκε. Ίσως, αν είχε γεννηθεί στο Manhattan, να ήταν η Iris Apfel. Υπάρχουν, επίσης, πιστεύω πολλές αισθητικές: της μουσικής, του γραπτού λόγου, της αρχιτεκτονικής, του φαγητού… Όλα συνδέονται, αλλά όχι κι απαραίτητα. Ένα μόνο είναι βέβαιο, κι αυτό από πολύ παλιά: “De gustibus et de coloribus non disputandun est” (σε μετάφραση από τα λατινικά: «περί γεύσεων και χρωμάτων ουδείς λόγος», δηλαδή, ο καθένας είναι ελεύθερος να επιλέγει ή ν' απολαμβάνει κάτι σύμφωνα με τα γούστα του)!

Παραδείγματα καλής αισθητικής… είναι ο Γιάγκος Κουνέλης της γκαλερί Antiqua. Εδώ, όπου το έπιπλο γίνεται αντικείμενο Τέχνης. Είναι η Λητώ Καρακωστάνογλου (aka Lito fine jewellery), που σχεδιάζει κοσμήματα πολυεπίπεδα, απαλά, ελαφριά για κάθε μέρα και αδυνατείς να τα αποχωριστείς άπαξ και τα φορέσεις. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Βεργίνας αποτελεί ένα καταπληκτικά σχεδιασμένο οίκημα, με μοναδικό στήσιμο και φωτισμό, το ωραιότερο μουσείο που έχω πάει ποτέ. Επίσης, από ρούχα, η χειμερινή κάπα των Ευζώνων και, από συνήθεια, ο Επιτάφιος και η ακολουθία. Αν και μη θρησκευόμενη, ο ύμνος, τα σκούρα κεριά, τα λουλούδια μέσα στην ανοιξιάτικη νύχτα με συνεπαίρνουν.

Αγαπημένοι μου δημιουργοί που φιλοξενώ στο concept store… είναι η Καλλιόπη Μέλλιου, που φτιάχνει κοσμήματα στο χέρι με χρυσοκλωστή και βελόνα, ένα μείγμα βυζαντινής και bohemian αισθητικής, η Λένα Αλούπη για τα πιστά αντίγραφα αρχαίων αντικειμένων -μου αρέσουν ιδιαίτερα τα πρωτοκυκλαδικά της σκεύη που μπορούν και να χρησιμοποιηθούν στην κουζίνα- και η Lila Ruby King, illustrator και designer, για τα απίθανα Τ-shirts με τα πρωτότυπα σχέδια και το χιούμορ!