Η Κορντέλια του «Βασιλιά Ληρ», η Όρσα της «Μικράς Αγγλίας», η Ιωάννα της «Λέξης που δε λες», η Εύα του «Ζίζοτεκ»… Φέτος, η Θάλεια του «Σιωπηλού Δρόμου». Είναι όλοι οι ρόλοι κι όλοι οι άνθρωποι που συνάντησε. Η Πηνελόπη Τσιλίκα τρέφει μια βαθιά αγάπη για την τέχνη της και τη ζωή.
Είτε μπαίνει σ’ έναν χώρο είτε σου μιλάει είτε παίζει, σε μαγνητίζει Είναι ένα πλάσμα φρέσκο, με ωριμότητα. Αισιόδοξη κι ευαίσθητη, μ’ έναν δυναμισμό στην έκφρασή της. Τη «συναντώ» κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της νέας σειράς μυστηρίου του Mega, με την υπογραφή των Πέτρου Καλκόβαλη και Μελίνας Τσαμπάνη. «Συζητήσεις, σημειώσεις, γέλια, δοκιμές, διαδρομές από τον Βορρά στον Νότο, μια τρέλα στο σετ, αλλά και η πιο ωραία ησυχία όταν ακούγεται το “Πάμε!”, άνθρωποι με ειλικρινές ενδιαφέρον για το αντικείμενό τους και μια βαθιά πρόθεση κάθε επεισόδιο να είναι αντάξιο των προσδοκιών των θεατών». Με αυτά τα λόγια με βάζει στην καθημερινότητά της, που αυτό το διάστημα περιλαμβάνει διάβασμα και πολύωρα γυρίσματα. Μια καθημερινότητα, που όταν σβήνουν τα φώτα του πλατό, φωτίζεται από τους ανθρώπους που αγαπάει και τη μουσική, την οποία απολαμβάνει από τον πρώτο καφέ της μέρας μέχρι την ώρα του ύπνου. Όπως και τις αγκαλιές και τα χαμόγελα, που τώρα σπανίζουν. Και μπορεί η νέα συνεργασία να είναι το κέντρο των πάντων, εντούτοις στην ατζέντα της περιμένουν μια παράσταση που θ’ ανέβει το φθινόπωρο και μια νέα ταινία. Κι όσο κι αν εξοργίζεται με τους ανθρώπους που μπερδεύουν την ευγένεια με την αδυναμία, η σκέψη ότι οι άνθρωποι όσο ζουν μπορούν να αλλάξουν, τη βοηθάει να ελπίζει ακόμη. Η Πηνελόπη ποντάρει στη θετική πλευρά της ζωής.
Πες μου λίγα λόγια για τον «Σιωπηλό Δρόμο». Πώς συναντηθήκατε και ποιος ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για να γίνεις μέλος αυτής της ομάδας;
Με τον Βαρδή Μαρινάκη -τον σκηνοθέτη του σίριαλ- είχαμε ξανασυνεργαστεί στην τελευταία του ταινία, το «Ζίζοτεκ», και πριν από περίπου έναν χρόνο μού μίλησε για ένα τρομερό σενάριο που είχε έρθει στα χέρια του, για μια σειρά που προδιαγραφόταν υπέροχη. Και πράγματι, το κείμενο της Μελίνας και του Πέτρου είναι ένα από τα καλύτερα που έχω διαβάσει ποτέ και είμαι πραγματικά ευτυχής που έχει δημιουργηθεί μια ομάδα ηθοποιών και συντελεστών, οι οποίοι, εκτός από πολύ ταλέντο, έχουν και μεγάλη αγάπη γι’ αυτό που κάνουν, πίστη ο ένας στον άλλον και την ελευθερία να παίξουν και να δημιουργήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Στη σειρά ενσαρκώνεις την Θάλεια. Πώς χτίζεις τον χαρακτήρα σου και τι σε συναρπάζει μέχρι στιγμής σε αυτόν;
Πρόκειται για μια κοπέλα με, ας πούμε, «δύσκολη» σχέση με την οικογένειά της. Πέρασε έντονη, αυτοκαταστροφική εφηβεία και με το που τέλειωσε το σχολείο, έφυγε από την Αθήνα και βρήκε καταφύγιο στη Θεσσαλονίκη. Τρέχει μακριά από τους δικούς της από τότε που ήταν παιδί και τώρα που μεγάλωσε, και με κάποιον τρόπο έχει ωριμάσει, επιστρέφει για να πάρει τη ζωή της στα χέρια της και, όσο κι αν δε θέλει να το παραδεχτεί, για να ζεστάνει και να θέσει καινούριες βάσεις στη σχέση της με τον πατέρα και την αδερφή της. Ωστόσο, οι εξελίξεις την προλαβαίνουν και βρίσκεται μέσα στη δίνη αυτής της απαγωγής, χωρίς να μπορεί να καταλάβει γιατί. Την έχω αγαπήσει τη Θάλεια, μ’ έχει συναρπάσει η θέση που έχει απέναντι στο παρελθόν της, ότι δουλεύει πολύ σκληρά για ν’ αποδεχτεί τις αδυναμίες της, να τις αντιμετωπίσει -κι ας μην το πετυχαίνει πάντα- και να προσπαθήσει για κάτι καλύτερο, για τον εαυτό της και τους άλλους.
Ποιος είναι ο «Σιωπηλός δρόμος» που πρέπει οι ήρωες να διανύσουν και πόσο η ιστορία αγγίζει σύγχρονες καταστάσεις;
Ο κάθε χαρακτήρας θα κάνει μια διαδρομή, θα έρθει αντιμέτωπος με τους άλλους και με τον ίδιο του τον εαυτό, τα τραύματα, τις αποτυχίες και τις ευθύνες του, και κανείς δε θα έχει μείνει ίδιος όταν η ιστορία αυτή φτάσει στο τέλος της. Όλα στη σειρά περιστρέφονται γύρω από την απαγωγή των παιδιών, η οποία, όμως, αποτελεί την αφορμή να ξεδιπλωθούν το παρελθόν και το μέλλον καθενός απ’ όσους θα γνωρίσουμε. Ό,τι ήταν πριν δεδομένο δεν είναι πια, κάθε μυστικό, όσο καλά κρυμμένο κι αν είναι, βγαίνει σιγά σιγά στο φως και όλοι καλούνται να φτάσουν στο τέλος του σιωπηλού δρόμου και να μη φοβηθούν αυτό που θ’ αντικρίσουν.
Αυτή είναι η δεύτερη τηλεοπτική σειρά στην οποία συμμετέχεις. Τι είναι αυτό που σε «κερδίζει» στην τηλεόραση;
Είναι το μέσο που σε βάζει στο σπίτι των ανθρώπων, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Επισκεπτόμαστε τους θεατές κι έχουμε ευθύνη να είναι αυτό το ραντεβού ένα ωραίο γεγονός που θα το περιμένουμε με ανυπομονησία κι εμείς κι αυτοί. Πιστεύω πάρα πολύ σε αυτό και είμαι πραγματικά χαρούμενη που η ελληνική τηλεόραση ανεβάζει τον πήχη και γίνεται ολοένα και καλύτερη, αισθητικά, αλλά και ουσιαστικά.
Ορμώμενη από τον τίτλο της σειράς, πιστεύεις ότι ο καλλιτεχνικός κόσμος περπατούσε για πολύ περισσότερο απ’ όσο έπρεπε τον δικό του σιωπηλό δρόμο;
Η πανδημία προκάλεσε μια παύση στον χώρο του θεάτρου και της τηλεόρασης. Αυτό ήταν για μας ένα μεγάλο πλήγμα, ωστόσο δημιούργησε, επίσης, κι ένα πλατό σιωπής και ανασκόπησης, που ήταν σημαντικό για τον καθένα. Θεωρώ ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη, όταν ξανανέβουμε στη σκηνή ή τώρα που ξαναμπαίνουμε στα σπίτια των ανθρώπων, να το κάνουμε με άλλους όρους, και γι’ αυτό οι άνθρωποι που σπάνε τη σιωπή τους αξίζουν τον σεβασμό και τις ευχαριστίες μας για το θάρρος τους. Αν δε μιλούσαν αυτοί κι αν δεν το κάνουν και κάποιοι άλλοι στο μέλλον, δε θα μπορούσαμε να ελπίζουμε.
Οι άνθρωποι με τους οποίους συναντήθηκα με ξανασύστησαν με τον εαυτό μου, μέσα από τα μάτια τους και την επαφή μαζί τους. Νομίζω μόνο μέσα από τη σχέση μας με τους άλλους μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι.
Από τον τρόπο δημοσιοποίησης και χειρισμού των καταγγελιών, τι σου δημιουργεί αισιοδοξία και τι σε προβληματίζει;
Μου δίνει δύναμη το κουράγιο και το θάρρος όλων όσοι είπαν «είμαι αυτός και μου συνέβη αυτό», όπως, επίσης, και το ότι όλοι έχω την αίσθηση ότι εξομολογούνται κάτι χωρίς να περιμένουν να τους επιστραφεί ή να κερδίσουν οτιδήποτε. Μιλάμε, λοιπόν, για πραγματικά γενναιόδωρες εκμυστηρεύσεις, αξίζει να τις ακούσουμε, να σιωπήσουμε, να σκεφτούμε και να συζητήσουμε για το πώς θέλουμε να διαμορφώσουμε το μέλλον του καλλιτεχνικού χώρου, και όχι μόνο. Γιατί αυτός είναι απλώς ένας καθρέφτης, είναι κρίμα να μην το δούμε αυτό. Φοβάμαι, όμως, ότι θα επικρατήσει η λογική της κλειδαρότρυπας, του ηδονοβλεπτισμού για τα τραύματα, χωρίς να προχωρήσουμε σε πραγματική αναζήτηση για το τι πάει λάθος και τι τρέφει γύρω μας τόση βία, εξουσιομανία, χειριστικότητα και κακοποίηση.
Όντως, ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι κατάχρηση εξουσίας παρατηρείται σε πολλούς εργασιακούς χώρους, έχουμε επικεντρωθεί σ’ έναν, και από τους υπόλοιπους, μόνο σιωπή. Ας δώσουμε λίγο χρόνο ακόμη, αντί να κατακρίνουμε. Ας προσδοκούμε. Είναι πολύ σημαντικό ο καθένας να ξέρει ότι υπάρχει χώρος για να μιλήσει και να ακουστεί και ότι ο ίδιος δε θα εξαντληθεί όταν η «επικαιρότητα» ξεπεραστεί.
Πώς τα αντιμετωπίζουν όλα αυτά οι άνθρωποι της γενιάς σου;
Είμαστε μια γενιά που μπήκαμε σε αυτόν τον χώρο και κληρονομήσαμε την παραδοχή ότι η δουλειά αυτή θέλει γερό στομάχι. Τώρα μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα χρειαζόμαστε πράγματι γερό στομάχι, αλλά για τους σωστούς λόγους. Επιλέγω την αισιοδοξία, θέλω να πιστεύω ότι δε θα χάσουμε το μυαλό μας και ότι θα κερδίσουμε την ανθρωπιά μας.
Εσύ ξεκίνησες πολύ νέα την πορεία σου. Χρειάστηκε ποτέ να σιωπήσεις, να κάνεις κάποια «έκπτωση» ή να ανεχτείς οποιαδήποτε μορφή βίας;
Όταν στον χώρο που υπάρχεις και δουλεύεις εκδηλώνεται μια κακοποιητική συμπεριφορά απέναντι σε κάποιον, αυτή αφορά κυρίως στο θύμα, και όχι μόνο, καθώς την υφίστανται όλοι όσοι βρίσκονται εκεί, και τους επηρεάζει. Δε νομίζω ότι υπάρχει ηθοποιός -όπως δε νομίζω ότι υπάρχει και άνθρωπος- που να μην έχει δεχτεί βία με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Αυτό με θυμώνει, και περισσότερο, το ότι υπήρχε η αίσθηση ότι ανήκει στις προδιαγραφές της δουλειάς. Ωστόσο, μου δίνει μεγάλη χαρά το γεγονός ότι αυτή η νοοτροπία αρχίζει ν’ αποκαλύπτεται και να καταρρέει.
Ποια είναι η σχέση σου με το αίσθημα του φόβου και με ποιον τρόπο θεωρείς ότι οι επόμενες γενιές θα καταφέρουν να είναι λιγότερο φοβικές;
Κοίταξε, ο φόβος από μόνος του δεν είναι κακό συναίσθημα. Πηγάζει κατευθείαν από το ένστικτο της επιβίωσης. Ο μόνος τρόπος να τον προσεγγίσεις είναι να τον αποδεχθείς, να μην τον αγνοήσεις. Αν προσπαθήσεις να τον ονομάσεις ως κάτι άλλο, δεν μπορεί να νικηθεί. Η ντροπή, από την άλλη, είναι ένα θέμα. Πέρασαν χρόνια που τα άτομα με κακοποιητική συμπεριφορά δεν είχαν ίχνος ντροπής, αφού την πήραν όλη στις πλάτες τους τα θύματα. Αυτό που αλλάζει αυτόν τον καιρό είναι ότι νικιέται αυτό το αίσθημα. Οι άνθρωποι πλέον δεν ντρέπονται για τον φόβο, και τα τραύματά τους είναι μέρος της ζωής. Κανείς δεν προχωράει μέσα στα χρόνια άτρωτος. Κι αυτό είναι πολύτιμο.
Αλήθεια, σε τι είδους περιβάλλον μεγάλωσες;
Μόνο ευγνωμοσύνη έχω για τους γονείς μου. Έμαθαν στον αδερφό μου και μένα να σεβόμαστε τον εαυτό μας και τους άλλους, να κοιτάμε γύρω μας και να αναρωτιόμαστε. Το ίδιο νιώθω και για τις φίλες και τους φίλους της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας. Όλοι συνετέλεσαν με τον δικό τους τρόπο στο πώς κοιτάω τον κόσμο τώρα. Τους αγαπάω και τους ευγνωμονώ καθημερινά.
Φοβάμαι ότι θα επικρατήσει η λογική της κλειδαρότρυπας, του ηδονοβλεπτισμού για τα τραύματα, χωρίς να προχωρήσουμε σε πραγματική αναζήτηση για το τι πάει λάθος και τι τρέφει γύρω μας τόση βία, εξουσιομανία, χειριστικότητα και κακοποίηση.
Νομική και υποκριτική. Δυο δρόμοι παράλληλοι; Πώς πήρες την τελική απόφαση;
Από τη στιγμή που μπήκα στη Νομική αναρωτιόμουν τι πραγματικά ήθελα να κάνω. Ξεκίνησα να δοκιμάζω πολλά πράγματα, μεταξύ αυτών και τη Δραματική Σχολή του Εθνικού, χωρίς να είναι κάποιο όνειρο που είχα από μικρή. Εκεί βρήκα έναν χώρο δημιουργίας, αναζήτησης, είδα πώς μπορείς ν’ ανοίξεις διάλογο με τον κόσμο, να κατανοήσεις τους ανθρώπους και τις ιστορίες τους, με όλες τις επιθυμίες και τις αδυναμίες τους, κι όταν πια μπήκα στο δεύτερο έτος, είπα «εδώ είμαστε, ας το κάνουμε αυτό, κι όπου μας βγάλει».
Ποια υπήρξαν τα κομβικά σημεία στη ζωή σου όπου ξανασυστήθηκες με την Πηνελόπη;
Οι άνθρωποι με τους οποίους συναντήθηκα ουσιαστικά. Νομίζω εκείνοι με ξανασύστησαν με τον εαυτό μου, μέσα από τα μάτια τους, που ήταν καθρέφτες, και την επαφή μαζί τους. Θεωρώ ότι μόνο μέσα από τη σχέση μας με τους άλλους μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι.
Πόσο σου λείπει ο συλλογικός χαρακτήρας του θεάτρου και ποιο είναι το πιο ζωτικό στοιχείο του;
Το θέατρο έχει αντίστροφη λειτουργία από αυτήν της τηλεόρασης. Οι θεατές μάς επισκέπτονται και μπαίνουν σ’ έναν χώρο που συμφωνούμε από κοινού ότι θα τον ονομάσουμε «κόσμο» για δύο ώρες. Οι ίδιοι έχουν πολύ ενεργό ρόλο, φτιάχνουν κι εκείνοι -με τον τρόπο που αντιδρούν σε όσα συμβαίνουν- ένα ξεχωριστό γεγονός. Όσο παίζουν οι ηθοποιοί στη σκηνή τόσο παίζουν και οι θεατές, κι όταν επικοινωνούν πραγματικά αυτές οι δύο πλευρές, δημιουργείται αυτή η εξαιρετική συνθήκη.
Μετά την επιτυχία της «Μικράς Αγγλίας», πώς διαμορφώθηκε η επιθυμία σου για την τέχνη, ακόμη και η ιδέα για τον ίδιο σου τον εαυτό;
Αυτή η ταινία ήταν η πρώτη μου δουλειά. Την αγαπώ πάρα πολύ κι ευγνωμονώ τον Παντελή (σ.σ. Βούλγαρη) που εμπιστεύτηκε μια ηθοποιό που είχε μόλις τελειώσει τη Δραματική Σχολή του Εθνικού, για να φέρει σε πέρας έναν ρόλο-ερωτηματικό. Αυτός με σύστησε σε αυτήν τη διαδικασία και από τότε δε θέλω να κάνω τίποτα άλλο. Υπάρχουν άνθρωποι γύρω μας που μας κάνουν ν’ αναρωτιόμαστε γιατί είναι τέτοιοι, γιατί δρουν έτσι και γιατί περνούν τη ζωή με τον τρόπο που την περνούν. Αυτοί στην πραγματικότητα είμαστε εμείς, και για μένα δεν υπάρχει πιο όμορφο πράγμα απ’ το να παίρνω στα χέρια μου μια ιστορία κι έναν χαρακτήρα γραμμένο σε χαρτί και να προσπαθώ να τον ερμηνεύσω, να τον καταλάβω και να τον κάνω να σταθεί στις τρεις διαστάσεις. Για να τον δούμε και να τον καταλάβουμε όλοι. Κι έτσι να κατανοήσουμε κάτι για τον κόσμο, ενδεχομένως κάτι παραπάνω από πριν.
Η δημοσιότητα και η αποδοχή του κόσμου αποτελούν για σένα την κινητήρια δύναμη;
Η επικοινωνία και το μοίρασμα με τους άλλους είναι από τα πιο κεντρικά κομμάτια της δουλειάς μας. Όταν θεατές και ηθοποιοί, παρότι άγνωστοι μεταξύ μας, καταφέρνουμε να μοιραστούμε κάτι, αυτό μου δίνει τεράστια χαρά.
Αν προσπαθούσες να βάλεις ένα θετικό πρόσημο σε όλο αυτό που βιώνουμε φέτος, ποιο θα ήταν αυτό;
Ο χώρος και ο χρόνος που δόθηκε να στρέψουμε το βλέμμα μας και να κοιτάξουμε λίγο μέσα μας. Νομίζω αυτό θα αλλάξει και τον τρόπο που βλέπουμε και το έξω.
Κοιτώντας πιο πέρα από το σήμερα, αλήθεια, ποια εικόνα βλέπεις;
Να ταξιδεύουμε ξανά...
Info: H σειρά «Σιωπηλός δρόμος» κάνει πρεμιέρα Κυριακή 4 Απριλίου (στις 21:00, στο Mega).
Credits
Κεντρική Φωτογραφία: Βαμβακερό φόρεμα με δερμάτινο ακροκέραμο της συλλογής Θέρος, Ancient Kallos
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΜΑΡΑ ΔΕΣΥΠΡΗ
STYLING ΑΝΤΡΙΑΝΑ ΛΥΡΟΥ
HAIR & MAKE UP ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ (D-TALES)
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2021
