Χθες περάσαμε την πόρτα του ανακαινισμένου MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και βρεθήκαμε μπροστά σε έναν κόσμο που μοιάζει ταυτόχρονα οικείος και μυστήριος: τον κόσμο της Frida Kahlo. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η έκθεση "Frida Kahlo - Her Photos" μας φέρνει πιο κοντά από ποτέ στη ζωή και τα μυστικά της εμβληματικής καλλιτέχνιδας από το Μεξικό.

Και η αίσθηση ήταν σαν να ανοίγουμε το προσωπικό της άλμπουμ...

Η διαδρομή μέσα στην έκθεση μας έκανε να βρεθούμε μπροστά σε 241 φωτογραφίες - όλες αδημοσίευτες μέχρι τώρα. Κάθε εικόνα μοιάζει να ξεδιπλώνει ένα κομμάτι από την πολύπλευρη ζωή της. Σταθήκαμε μπροστά σε φωτογραφίες από τα παιδικά της χρόνια, σε στιγμιότυπα από το διάσημο «Μπλε Σπίτι» στην Πόλη του Μεξικού, σε εικόνες όπου ξεχωρίζει η πολιτική δράση και η σχέση της με τον Diego Rivera, αλλά και σε πιο σκληρά τεκμήρια που μιλούν για το σώμα της που δοκιμάστηκε. Σε άλλες, βλέπουμε τις αγάπες της, τις φλόγες που έδωσαν και πήραν δύναμη, και φυσικά το πάθος της για τη φωτογραφία, που λειτούργησε άλλοτε σαν αποτύπωμα, άλλοτε σαν παρηγοριά.

6 θεματικές ενότητες, 6 διαφορετικές ιστορίες

Η έκθεση χωρίζεται σε έξι θεματικές ενότητες: «Οι απαρχές», «Το Μπλε Σπίτι», «Πολιτική», «Επαναστάσεις και Diego», «Διαλυμένο κορμί», «Οι αγάπες της Frida», «Φωτογραφία». Η μία ενότητα διαδέχεται την άλλη σαν κεφάλαια σε ένα βιβλίο που ξεφυλλίζουμε για πρώτη φορά. Δεν είναι μόνο φωτογραφίες. Είναι οι φωνές, τα βλέμματα και οι μνήμες μιας γυναίκας που σημάδεψε την τέχνη αλλά και τη συλλογική φαντασία.

Το εντυπωσιακό είναι ότι αυτό το αρχείο δεν ήταν πάντοτε διαθέσιμο. Όταν η Frida πέθανε το 1954, ο σύζυγός της, Diego Rivera, χάρισε το σπίτι τους, το θρυλικό Casa Azul, στο μεξικανικό κράτος, για να γίνει μουσείο. Έδωσε έργα, αντικείμενα, έπιπλα. Κι όμως, ζήτησε κάτι συγκεκριμένο: ένα μέρος του προσωπικού της αρχείου να μείνει κλειστό, μακριά από τα μάτια του κοινού. Έτσι, περισσότερες από 6000 φωτογραφίες, γράμματα, ρούχα, φάρμακα και σημειώσεις κλειδώθηκαν σε ένα μπάνιο του σπιτιού και έμειναν εκεί για μισό αιώνα. Σαν ένα μυστικό που έπρεπε να περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να αποκαλυφθεί.

Περιμένοντας το πλήρωμα του χρόνου

Η στιγμή αυτή ήρθε το 2003, όταν το αρχείο άνοιξε. Από εκεί ξεπήδησε η έκθεση "Frida Kahlo - Her Photos", σε επιμέλεια του Pablo Ortiz Monasterio -που πριν λίγο καιρό μίλησε αποκλειστικά στο GLOW-, η οποία ταξίδεψε ήδη σε περισσότερες από είκοσι πόλεις ανά τον κόσμο, για να φτάσει επιτέλους και στη Θεσσαλονίκη. Και καθώς κοιτούσαμε τις φωτογραφίες, καταλαβαίναμε γιατί αυτή η ανακάλυψη θεωρήθηκε θησαυρός: είναι σαν να βλέπεις την ίδια τη Frida να μας χαμογελά, να μας κοιτά, να μας αφήνει να πλησιάσουμε λίγο πιο κοντά.

Βγαίνοντας από την έκθεση, ήταν σαν να ήρθαμε λίγο πιο κοντά στο φαινόμενο Frida. Ότι η ίδια είχε ανοίξει μπροστά μας τα συρτάρια της, δείχνοντάς μας τα μυστικά της, άλλοτε με θάρρος, άλλοτε με ευθραυστότητα. Και σκεφτήκαμε πως αυτή ακριβώς είναι η δύναμη της φωτογραφίας: να φυλάει τις στιγμές μέχρι να έρθει η ώρα να μας τις επιστρέψει.

Info: Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 3 Οκτωβρίου 2025 έως τις 4 Ιανουαρίου 2026. Την πρώτη μέρα, Παρασκευή 3 Οκτωβρίου, οι πόρτες του MOMus ανοίγουν με ελεύθερη είσοδο, από τις 10:00 έως τις 14:00. Από εκεί και μετά ισχύει το κανονικό ωράριο: Τρίτη-Τετάρτη-Παρασκευή-Σάββατο-Κυριακή 10:00-18:00, Πέμπτη 12:00-20:00.

Και δεν μένει μόνο σε αυτό. Το MOMus οργανώνει ξεναγήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις σχολικές βαθμίδες, αλλά κι εργαστήρια και δράσεις για παιδιά και ενήλικες. Έτσι, η εμπειρία γίνεται ακόμη πιο ζωντανή – δεν περιορίζεται σε μια απλή επίσκεψη, αλλά γίνεται αφορμή για διάλογο, δημιουργία και αναστοχασμό.