Αυλαία σήκωσε εχθές το βράδυ στο Ολύμπιον η δεκαήμερη γιορτή των ταινιών τεκμηρίωσης, το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Την καθιερωμένη τελετή έναρξης παρουσίασαν, για πρώτη φορά, μέλη της Εθνικής Ομάδας Ρομποτικής, που απέσπασαν το θερμό χειροκρότημα της κατάμεστης αίθουσας. Λαμπεροί καλεσμένοι έδωσαν το παρών, εκφράζοντας τον θαυμασμό τους για την πρεμιέρα της εντυπωσιακής διοργάνωσης, η οποία υπόσχεται δέκα ημέρες γεμάτες κινηματογραφικές συγκινήσεις και ενδιαφέρουσες συζητήσεις.

Το κεντρικό θέμα όλου του φεστιβάλ είναι, όπως αποκαλύφθηκε, η Τεχνητή Νοημοσύνη και οι δυνατότητές της σε σχέση με την τέχνη και τη δημιουργία. Υπάρχουν όρια; Ποιος τα ορίζει; Μπορούν να θεσπιστούν; Μπορεί το AI να αντικαταστήσει τον ανθρώπινο παράγοντα; Τι υπόσχεται το μέλλον; Όλες αυτές οι ανησυχίες και τα ερωτήματα θα σχολιαστούν και θα απαντηθούν στις δέκα ημέρες του φεστιβάλ.

Την εναρκτήρια ομιλία έδωσε ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης, ο οποίος καλωσόρισε επίσημα στη θέση του Νέου Προέδρου του Δ.Σ., τον Έλληνα ηθοποιό, Άκη Σακελλαρίου. Στη συνέχεια τόνισε πως η τεχνητή νοημοσύνη «δίνει ερέθισμα στα παιδιά να ασχοληθούν με το σινεμά», για να προσθέσει πως «είναι αναγκαίο, ωστόσο, να μπουν όρια στο τι πρέπει και τι όχι να κάνουμε με το AI. Αυτά θα τα εξετάσουμε στο φεστιβάλ, γιατί η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι εργαλείο, αλλά και όπλο. Και πρέπει να προφυλαχθούμε από όσους τη χρησιμοποιήσουν ασύδοτα».

Οι οικοδεσπότες 

Στη συνέχεια, καλωσόρισε στη σκηνή και έδωσε τη σκυτάλη στα μέλη της Εθνικής Ομάδας Ρομποτικής, που κέρδισε οκτώ μετάλλια στην Ολυμπιάδα της Κορέας, και οποίοι υπήρξαν οι παρουσιαστές της βραδιάς. 14 παιδιά και έφηβοι παρευρέθηκαν στην εκδήλωση, μαζί με τις οικογένειες και τους καθηγητές τους με υπεύθυνο τον Πρόεδρο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Αθλημάτων Ρομποτικής και Τεχνολογίας, Εμμανουήλ Τζελέπη.

«Η ρομποτική ήταν σαν εισιτήριο κινηματογράφου. Μας ταξίδεψε στην Κορέα. Μας έφερε και εδώ, στη Θεσσαλονίκη», ανέφεραν τα παιδιά, ενώ στη συνέχεια παρουσίασαν μια εντυπωσιακή ταινία διάρκειας 2.30 λεπτών, την οποία δημιούργησαν με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης

Τα παιδιά καλωσόριζαν στη σκηνή τους ομιλητές της βραδιάς, οι οποίοι, με τη σειρά τους, απηύθυναν χαιρετισμούς στους προσκεκλημένους της τελετής.

Οι χαιρετισμοί 

Η Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ, Ελίζ Ζαλαντό, δήλωσε ότι «H τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα μεγάλο δώρο, αλλά μπορεί να φέρει και ένα σκοτεινό μέλλον». Πρόσθεσε πως «όταν η δυστοπία δεν ανήκει απλώς σε σενάρια, αλλά αγγίζει τις ζωές μας, ένα μέσο όπως το ντοκιμαντέρ παραμένει ζωτικό. Τα 261 ντοκιμαντέρ που θα δείτε μάς καλούν να δούμε την πραγματικότητα όπως είναι και να εκτιμήσουμε την αξία του κινηματογράφου. Τους τελευταίους μήνες κινδυνεύει η δημοκρατία και η ανεκτικότητα. Εμείς, οι άνθρωποι του πολιτισμού, πρέπει να κρατήσουμε ψηλά το ανάστημά μας».

Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, σημείωσε ότι «για ακόμη μία χρονιά, το φεστιβάλ θα ταράξει τα νερά, θα συγκινήσει και θα εμπνεύσει» και ότι, σε μια εποχή μετασχηματισμού, «O πολιτισμός είναι ένας άξονας ελπίδας». Μάλιστα, ανακοίνωσε ότι ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα θεσπίσει ένα μεγάλο βραβείο από τα επόμενα φεστιβάλ κινηματογράφου και ντοκιμαντέρ, ενώ τόνισε πως κύριος στόχος του Δήμου είναι να τα εντάξει στο γενικότερο πρόγραμμα τουριστικής προβολής της πόλης, ώστε αυτά τα πολιτιστικά «κοσμήματα» να αποτελέσουν βασικό τουριστικό πόλο έλξης.

Η Γενική Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού, Ελένη Δουνδουλάκη, αναφέρθηκε στην ιστορία του θεσμού, λέγοντας πως το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αποτελεί σημείο αναφοράς για τον κινηματογράφο: «Σε μία εποχή που η ταχύτητα της πληροφορίας ξεπερνά το ανθρώπινο μέτρο, το ντοκιμαντέρ είναι επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε».

Η πρεμιέρα

Στη συνέχεια, προβλήθηκε η ταινία «Σχετικά μ’ έναν ήρωα» του Piotr Winiarczyk, στο πλαίσιο του αφιερώματος «AI: Μια αναπόδραστη νοημοσύνη». Είναι μια τολμηρή κινηματογραφική απόπειρα που εξερευνά τη δυναμική μεταξύ ανθρώπινης και τεχνητής δημιουργικότητας. Η ταινία ξεχωρίζει για το σενάριό της, γραμμένο εξ ολοκλήρου από AI, το οποίο αντλεί έμπνευση από το ύφος και τις θεματικές του Werner Herzog.

Η πλοκή ακολουθεί έναν μοναχικό, αντισυμβατικό ήρωα που αναζητά μια χαμένη αλήθεια σε έναν κόσμο όπου η πραγματικότητα και η φαντασία συγχέονται. Αντιμέτωπος με παράδοξες καταστάσεις και αινιγματικές φιγούρες, συνειδητοποιεί πως η δική του ταυτότητα είναι τόσο αβέβαιη όσο και η ιστορία που εκτυλίσσεται μπροστά του. 

Ο Winiarczyk διατηρεί τον αφηγηματικό ρυθμό του AI, αφήνοντας χώρο για σουρεαλιστικές και ποιητικές εικόνες, ενώ η κινηματογραφική γλώσσα κινείται ανάμεσα στον ρεαλισμό και το όνειρο, αμφισβητώντας τα όρια μεταξύ ανθρώπινης και μηχανικής δημιουργικότητας.

Η ταινία θα προβληθεί ξανά το Σάββατο παρουσία του δημιουργού της.

Μετά την τελετή έναρξης, οι Turboflow 3000 χάρισαν στο κοινό ένα απολαυστικό μουσικό live στην Αποθήκη Γ' στο λιμάνι.

Info: Στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, μέχρι και την Κυριακή 16 Μαρτίου 2025, θα προβληθούν συνολικά 261 ντοκιμαντέρ μικρού και μεγάλου μήκους. Οι προβολές γίνονται στην ιστορική του έδρα, στις αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, στις αίθουσες του Λιμανιού – Frida Liappa, Tonia Marketaki, John Cassavetes, Stavros Tornes – καθώς και στον κινηματογράφο Μακεδονικόν. Παράλληλα, οι ταινίες είναι διαθέσιμες και διαδικτυακά, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του φεστιβάλ: online.filmfestival.gr.