Πάσχα σημαίνει «φως», πνευματικότητα και αγάπη. Ταυτίζεται με αυτή τη μοναδική στιγμή του χρόνου, στην οποία μια φροντισμένη τραπεζαρία συνοδευόμενη από πολύωρες συζητήσεις με τα αγαπημένα μας πρόσωπα καταφέρνουν να μας φέρνουν ακόμη πιο κοντά χαρίζοντάς μας την κατάλληλη ευκαιρία να κάνουμε πράξη την ανθρώπινη σημασία του μοιράσματος. Μοίρασμα εμπειριών, συναισθημάτων, προσωπικών μυστικών αλλά και γεύσεων. Εκείνες οι μαγικές γεύσεις ξεχωρίζουν πάντα για τις μυρωδιές τους, οι οποίες μας «ταξιδεύουν» πίσω στον χρόνο και σε παιδικές μνήμες, δημιουργώντας κάθε φορά τον ίδιο ενθουσιασμό. Τα εορταστικά γλυκά εδέσματα έχουν την τιμητική τους και πρωταγωνιστούν μοναδικά στις γευστικές μας απολαύσεις.
Δεν θα μπορούσε να μην κυριαρχεί το λατρεμένο «all time classic» τσουρέκι, το οποίο μετατρέπεται στο απόλυτο συνοδευτικό έδεσμα ειδικά τις εβδομάδες μετά την γιορτή του Πάσχα. Σύμφωνα με το διαχρονικό έθιμο, το πρωί της Μεγάλης Εβδομάδας ξεκινά το ζύμωμα του τσουρεκιού και το βάψιμο των αυγών.
Το τσουρέκι αποτελεί τον εξελιγμένο τύπο του πασχαλινού ψωμιού, της Λαμπροκουλούρας ή του Λαμπρόψωμου, ωστόσο έχει επικρατήσει η λέξη "τσουρέκι", που υιοθετήθηκε κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Το όνομα “τσουρέκι” προέρχεται από την Τουρκική λέξη “corek” που αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένο με ζύμη που περιέχει μαγιά, ενώ υπάρχουν πολλά είδη corek, τόσο αλμυρά όσο και γλυκά, που εμφανίζονται σε διάφορα σχήματα και μεγέθη ανάλογα με την περιοχή. Στην Αρμενία ονομάζεται chorek, στο Αζερμπαϊτζάν çörək, στην Βουλγαρία kozunak, στη Ρουμανία cozonac. Το ψωμί αυτό είναι συμβολικό, γιατί αντιπροσωπεύει την Ανάσταση του Χριστού, καθώς το αλεύρι ζωντανεύει και μεταμορφώνεται σε ψωμί. Το συγκεκριμένο ψωμί συμβόλιζε τη “ζωή” και στην ειδωλολατρική παράδοση και μπορούμε να βρούμε απομεινάρια της ακόμη και σήμερα, σε παραδόσεις όπως της προσφοράς Πασχαλινού ψωμιού και κόκκινων αβγών κατά το Πάσχα. Το σχήμα του τσουρεκιού ποικίλει ανάλογα με τον τόπο παρασκευής. Μπορεί να είναι πλεξούδα, κουλούρα ή μπάλα. Τα κύρια υλικά παρασκευής του είναι απλά με την προσθήκη ποικίλων αγαπημένων αρωματικών, με κυρίαρχα το μαχλέπι, η μαστίχα, ο κάρδαμος και η βανίλια, τα οποία απογειώνουν την τελική του γεύση.
Συγκεντρώσαμε 3 «ζουμερές» παραδοσιακές συνταγές από αγαπημένους Έλληνες chefs και pastry chefs για να απολαύσουμε ακόμη περισσότερο το Πασχαλινό menu!
Τσουρέκι γεμιστό με κρέμα τυριού και σταφίδες του Στέλιου Παρλιάρου
Υλικά για τη ζύμη
- 60 γρ. βούτυρο λιωμένο + λίγο για το μπολ και τη φόρμα
- 540 γρ. αλεύρι σκληρό
- 200 γρ. χλιαρό γάλα
- 2 κ.γ. ξερή μαγιά (1 φακελάκι)
- 1 αβγό
- 100 γρ. ζάχαρη
- 1 κ.γ. αλάτι
- 60 γρ. ελαιόλαδο
- 1 κ.σ. γάλα (αν χρειαστεί)
Υλικά για τη γέμιση
- 250 γρ. τυρί ρικότα ή ανθότυρο, ή ακόμα και μασκαρπόνε ή τυρί κρέμα
- 2 αβγά
- 40 γρ. άχνη ζάχαρη
- ξύσμα από 1 λεμόνι
- 70 γρ. σταφίδες
Υλικά για το άλειμμα
2 κ.σ. μέλι ανακατεμένο με 1/2 κ.γ. γάλα
Εκτέλεση
Για τη ζύμη
Στον κάδο του μίξερ βάζουμε 120 γρ. από το αλεύρι, το χλιαρό γάλα και την ξερή μαγιά και ανακατεύουμε. Πασπαλίζουμε από πάνω άλλα 60 γρ. αλεύρι και αφήνουμε το μείγμα στην άκρη για 10-15 λεπτά, να ενεργοποιηθεί η μαγιά και να φουσκώσει (το αλεύρι στην επιφάνεια θα αποκτήσει ρωγμές).Προσθέτουμε στο μείγμα της μαγιάς το λιωμένο βούτυρο, το αβγό, τη ζάχαρη και το αλάτι και ζυμώνουμε με τον γάντζο. Σταδιακά προσθέτουμε τα υπόλοιπα 360 γρ. αλεύρι και ζυμώνουμε μέχρι να ενσωματωθεί. Συνεχίζουμε ρίχνοντας σιγά σιγά το ελαιόλαδο. Στο τέλος θα πρέπει να έχουμε μια μαλακή και ελαστική ζύμη. Αν είναι πολύ στεγνή, προσθέτουμε ελάχιστο γάλα (1/2-1 κ. σ.) και ζυμώνουμε λίγο ακόμα.Μεταφέρουμε τη ζύμη σε βουτυρωμένο μπολ, καλύπτουμε με μεμβράνη και αφήνουμε κατά μέρος μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο (περίπου 2 ώρες).Τη χωρίζουμε στα τέσσερα. Παίρνουμε ένα κομμάτι και το ανοίγουμε με τον πλάστη σε δίσκο διαμέτρου 25 εκ. Τον μεταφέρουμε σε μια καλά βουτυρωμένη φόρμα διαμέτρου 25 εκ. και καλύπτουμε όλο τον πυθμένα. Με τα υπόλοιπα τρία κομμάτια ζύμης πλάθουμε ομοιόμορφα μακριά μπαστούνια, μήκους περίπου 90 εκ. Τα ενώνουμε στο επάνω μέρος και τα πλέκουμε πλεξούδα. Τοποθετούμε την πλεξούδα μέσα στη φόρμα, φτιάχνοντας ένα στεφάνι περιφερειακά. Σκεπάζουμε τη φόρμα και αφήνουμε να φουσκώσει για 40 λεπτά.
Για τη γέμιση
Ανακατεύουμε το τυρί της επιλογής μας με τα αβγά, τη ζάχαρη, τις σταφίδες και το ξύσμα. Αδειάζουμε τη γέμιση στο κέντρο του γλυκού και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 190°C για 15 λεπτά και στη συνέχεια στους 160°C για άλλα 45 λεπτά, μέχρι να πάρει η ζύμη σκούρο χρώμα. (Προσοχή: δεν ανοίγουμε τον φούρνο.) Αφήνουμε να κρυώσει. Πριν σερβίρουμε, αλείφουμε την επιφάνεια με το μέλι που έχουμε ανακατέψει με το γάλα.
Tip: Μπορούμε να μουλιάσουμε τις σταφίδες σε λίγο κονιάκ ή ρούμι για 1-2 ώρες, για έξτρα νοστιμιά.
Πολίτικο τσουρέκι του Άκη Πετρετζίκη
Υλικά
Μείγμα Α
- 150 γρ. αλεύρι για τσουρέκι
- 120 γρ. νερό, σε θερμοκρασία δωματίου
- 25 γρ. μαγιά ξηρή, ή 50 γρ. μαγιά φρέσκια
Μείγμα Β
- 200 γρ. γάλα, 3,5%
- 100 γρ. βούτυρο
- ξύσμα πορτοκαλιού, από 1 πορτοκάλι
- 14 γρ. μαχλέπι
- 300 γρ. ζάχαρη κρυσταλλική
- 3 γρ. μαστίχα
- 1 κ.γ. εκχύλισμα βανίλιας
- 4 αβγά, μέτρια
- 1 πρέζα αλάτι
Μείγμα Γ
- 850 γρ. αλεύρι για τσουρέκι
- 100 γρ. βούτυρο λιωμένο
Για τη σύνθεση
- 1 κρόκο, αραιωμένος σε 2 κ.σ. νερό
- αμύγδαλο φιλέ, για το πασπάλισμα
Μείγμα Α
Στον κάδο του μίξερ βάζουμε το αλεύρι, το νερό, τη μαγιά και ανακατεύουμε καλά με ένα σύρμα. Αφήνουμε στην άκρη για 15 λεπτά για να ενεργοποιηθεί η μαγιά.
Μείγμα Β
Σε ένα γουδίβάζουμε 1 κ.σ. από τη ζάχαρη, τη μαστίχα και χτυπάμε καλά ώστε να διαλυθεί η μαστίχα και να γίνει σκόνη. Σε ένα κατσαρολάκι προσθέτουμε τη μαστίχα, το γάλα, το βούτυρο κομμένο σε κομμάτια, το ξύσμα από το πορτοκάλι, το μαχλέπι, το εκχύλισμα βανίλιας και την υπόλοιπη ζάχαρη.
Μείγμα Γ
Προσθέτουμε στον κάδο με τα υπόλοιπα υλικά το αλεύρι και χτυπάμε ξανά για 10-14 λεπτά. Χτυπάμε σε χαμηλή ταχύτητα μέχρι να απορροφηθεί το αλεύρι και στη συνέχεια ανεβάζουμε στη δυνατή. Βάζουμε στον κάδο και το λιωμένο βούτυρο και χτυπάμε σε χαμηλή ταχύτητα για 5-7 λεπτά μέχρι να απορροφηθεί το βούτυρο. Μόλις η ζύμη ξεκολλήσει από τα τοιχώματα του μίξερ τότε είναι έτοιμη.Την αφαιρούμε και τη βάζουμε σε ένα μπολ που έχουμε αλείψει με λίγο σπορέλαιο. Καλύπτουμε με διάφανη μεμβράνη ή με μία πετσέτα και αφήνουμε στην άκρη για 1-1 ½ ώρα μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο. Μεταφέρουμε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να λιώσει το βούτυρο και ομογενοποιηθούν τα υλικά, ανακατεύοντας συνέχεια. Προσοχή, το μείγμα δεν θέλουμε να βράσει αλλά να ζεσταθεί. Αφαιρούμε από τη φωτιά και αφήνουμε να κρυώσει 5-10 λεπτά. Προσοχή, δεν θέλουμε να είναι πολύ ζεστό το μείγμα μας για να μην μας κάψει τη μαγιά.Στη συνέχεια, προσθέτουμε τα αυγά, αλάτι και ανακατεύουμε καλά με ένα σύρμα.Προσοχή, τα αυγά να είναι 50 γρ. το κάθε ένα όχι μεγαλύτερα. Συνολικά θέλουμε τα αυγά μας να ζυγίζουν 200 γρ. Μεταφέρουμε το μείγμα από το κατσαρολάκι στον κάδο του μίξερ με τα υλικά του μείγματος Α και χτυπάμε με τον γάντζο σε χαμηλή ταχύτητα για 5 λεπτά.
Για τη σύνθεση
Χωρίζουμε τη ζύμη σε δύο κομμάτια. Κόβουμε το κάθε κομμάτι σε τέσσερα ίσα κομμάτια και τα πλάθουμε σε λωρίδες περίπου 50 εκ. Για να φτιάξουμε μία όμορφη πλεξούδα ενώνουμε όλες τις άκρες από τις λωρίδες. Για να μπορέσουμε να φτιάξουμε την πλεξούδα μας, δίνουμε αριθμούς με τη σειρά από το 1 μέχρι το 4 στις λωρίδες μας. Τοποθετούμε τη λωρίδα ζύμης 4 πάνω από τη λωρίδα ζύμης 2. Την 1 πάνω από τη 3 και τη 2 πάνω από τη 3. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία για όσες φορές χρειαστεί μέχρι να σχηματιστεί η πλεξούδα μας. Μεταφέρουμε σε ταψί με λαδόκολλα και ακολουθούμε την ίδια διαδικασία και για το δεύτερο τσουρέκι. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 150ο C στον αέρα. Σκεπάζουμε τα τσουρέκια με μία πετσέτα και τα αφήνουμε να φουσκώσουν για περίπου 30 λεπτά. Αλείφουμε με τον κρόκο αραιωμένο στο νερό, πασπαλίζουμε με το αμύγδαλο και ψήνουμε για 50-60 λεπτά. Εναλλακτικά, αντί για 2 τσουρέκια μπορούμε να κάνουμε 4 και να τα ψήσουμε για 30 λεπτά στους 150ο C στον αέρα. Αφήνουμε να κρυώσουν και σερβίρουμε.
Tips από τον Άκη:
- Τσέκαρε όσα υλικά έχεις χρησιμοποιήσει στη συνταγή ή σημείωσε όσα υλικά έχεις και πρόσθεσε τα υπόλοιπα στη λίστα αγορών πατώντας το κουμπί που θα βρεις πιο κάτω.
- Καθώς μαγειρεύεις, τσέκαρε τα βήματα που ολοκληρώνεις και ακολούθησε τη συνταγή χωρίς να χαθείς.
- Αν φτιάχνετε τσουρέκια για πρώτη φορά κάντε την διαδικασία φτιάχνοντας 4 μικρά τσουρέκια αντί για δύο μεγάλα.
Εύκολα τσουρέκια χωρίς ζύμωμα από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου
Υλικά
Για εύκολα τσουρέκια χωρίς ζύμωμα
- 600 γρ. αλεύρι για τσουρέκι (κοσκινισμένο)
- 1 κύβο φρέσκια μαγιά των 25 γρ. (ή 1 φάκελο μαγιά 8 γρ.)
- 100 γρ. βούτυρο γάλακτος
- 200 γρ. ζάχαρη
- 200 γρ. φρέσκο γάλα
- 50 γρ. φρέσκο χυμό πορτοκάλι
- 2 μεγάλα αυγά
- 1 κρόκο αυγού
- 2 κ.γ. κοφτά μαχλέπι σε σκόνη
- 1 κ.γ. κοφτό κακουλέ σε σκόνη
- 1 ακέρωτο πορτοκάλι (το ξύσμα)
- 3 δάκρυα μαστίχα
- 1 βανίλια
Για το τελείωμα
- 1 κρόκο με 1 κ.σ νερό και 2 πρέζες ζάχαρη για το άλειμμα
- 50 γρ. αμύγδαλο φιλέ (προαιρετικά)
- 50 γρ. βούτυρο λιωμένο για το ζύμωμα
Για τη ζύμη
- Μπορείτε να ζυμώσετε τη ζύμη και να την αφήσετε να ξεκουραστεί μια ολόκληρη νύχτα.
- Αν χρησιμοποιήσετε φρέσκια μαγιά, πρέπει να την ενεργοποιήσετε ως εξής: Διαλύουμε τη μαγιά σε ένα μικρό μπολ, προσθέτουμε μια κουταλιά απ’ τη συνολική ζάχαρη της συνταγής και λίγο από το συνολικό γάλα. Ανακατεύουμε με κουτάλι, σκεπάζουμε το μπολάκι και αφήνουμε τη μαγιά να ενεργοποιηθεί για περίπου 10 λεπτά.
- Αν χρησιμοποιήσετε μαγιά σκόνη θα τη ρίξετε μέσα στο αλεύρι και θα την ανακατέψετε με ένα κουτάλι.
- Σε μια κατσαρόλα, σε χαμηλή φωτιά, λιώνουμε το βούτυρο προσθέτοντας το γάλα και τη ζάχαρη.
- Ανακατεύουμε μέχρι να λιώσει η ζάχαρη τελείως αλλά να μην ανέβει πολύ θερμοκρασία.
- Αποσύρουμε το υγρό μείγμα από τη φωτιά. Η θερμοκρασία του μείγματος δεν πρέπει να ξεπερνά τους 35ºC. Αν καίει πολύ, περιμένουμε λίγα λεπτά να γίνει χλιαρό.
- Προσθέτουμε το χυμό από πορτοκάλι και τα αυγά χτυπημένα.
- Χτυπάμε το μείγμα με αυγοδάρτη να ενωθούν τα υλικά.
- Μέσα σε ένα μεγάλο μπολ βάζουμε το αλεύρι για τσουρέκι, τη μαστίχα, το μαχλέπι, το κακουλέ και ανακατεύουμε με ένα κουτάλι.
- Κάνουμε λακούβα στο αλεύρι και ρίχνουμε μέσα όλα τα υγρά υλικά.
- Προσθέτουμε την ενεργοποιημένη μαγιά και το ξύσμα πορτοκαλιού.
- Ανακατεύουμε με ξύλινη κουτάλα ή με μία σπάτουλα.
- Η ζύμη θα είναι κολλώδης, αφράτη, βουτυράτη και θα κολλάει ελαφρά, δεν πιάνεται στο χέρι.
- Δεν προσθέτουμε άλλο αλεύρι.
- Σκεπάζουμε τη ζύμη με μεμβράνη.
- Αφήνουμε τη ζύμη για τα εύκολα τσουρέκια χωρίς ζύμωμα να ξεκουραστεί.
Για το φούσκωμα
- Σκεπάζουμε με μεμβράνη το μπολ και αφήνουμε τη ζύμη να τριπλασιαστεί σε όγκο για περίπου 3 ώρες (ο χρόνος ξεκούρασης και φουσκώματος της ζύμης εξαρτάται πάντα από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος).
- Βουτάμε μία σπάτουλα ή μια χούφτα ζύμης σε βούτυρο και ξεκολλάμε τη ζύμη από τα τοιχώματα του μπολ.
- Αναδιπλώνουμε τα πλαϊνά της ζύμης, φέρνοντάς τα προς το κέντρο. Έτσι ξεφουσκώνουμε τη ζύμη.
- Την διπλώνουμε 2-3 φορές.
- Όποτε κολλάει στη σπάτουλα η ζύμη τη βουτάμε σε λιωμένο βούτυρο.
- Βάζουμε τη ζύμη σε καθαρό λαδωμένο μπολ, τη σκεπάζουμε πολύ καλά και την αφήνουμε να ξεκουραστεί και να φουσκώσει για περίπου 2-3 ώρες, δηλαδή κάνουμε το δεύτερο φούσκωμα.
- Για πιο αφράτα τσουρέκια κι αν έχετε υπομονή, σκεπάστε τη ζύμη και αφήστε την όλη νύχτα στο ψυγείο να αναπτυχθεί το πλέγμα της γλουτένης, να ωριμάσει η ζύμη του τσουρεκιού και να γίνει πολύ ελαστική.
- Αν βάλεις τη ζύμη στο ψυγείο σου θα πρέπει την επόμενη μέρα να την αφήσεις στον πάγκο να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου.
- Η ζύμη συνεχίζει και φουσκώνει και μέσα στο ψυγείο.
- Εναλλακτικά, μπορείς να αφήσεις τη ζύμη σε θερμοκρασία δωματίου για μία ολόκληρη νύχτα.
- Έτσι, η ζύμη έχει όλο το χρόνο να φουσκώσει και να γίνει φανταστική.
- Για να δούμε ότι η ζύμη έχει φουσκώσει σωστά, βουτάμε το δάχτυλό μας σε βούτυρο και το βυθίζουμε στη ζύμη.
- Εάν το βαθούλωμα παραμένει στη ζύμη, τότε η ζύμη έχει φουσκώσει σωστά.
Tip: Δεν χρησιμοποιούμε αλεύρι για κανένα λόγο.
Για το πλάσιμο
- Αφού φουσκώσει η ζύμη, την πιάνουμε με λαδωμένα χέρια, τη βγάζουμε σε ελαφρώς λαδωμένο πάγκο και τη ζυμώνουμε ελαφρά, να ξεφουσκώσει.
- Η ζύμη ζυγίζει 1.250 γρ.
- Την χωρίζουμε σε 2 κομμάτια.
- Κάθε κομμάτι ζύμης το χωρίζουμε σε τρία μέρη.
- Πλάθουμε τρία φυτίλια και τα πλέκουμε σε κοτσίδα.
- Μπήγουμε την ένωση κάτω από το τσουρέκι.
- Ομοίως φτιάχνουμε και το άλλο τσουρέκι.
- Βάζουμε τα πλασμένα τσουρέκια σε βουτυρωμένες λαμαρίνες ή στρωμένες με αντικολλητικό χαρτί αραιά μεταξύ τους.
- Για να μην απλώνουν τα τσουρέκια στο ψήσιμο μπορείτε να τα βάλετε σε μακρόστενες φόρμες για κέικ βάζοντας αντικολλητικό χαρτί μέσα.
- Δυο φόρμες με διάμετρο 28×10 εκατοστά είναι ιδανικές.
- Σκεπάζουμε τα τσουρέκια καλά με πετσέτες, να μην ξεραθεί η επιφάνεια.
Για το ψήσιμο
- Αφήνουμε απόσταση μεταξύ των τσουρεκιών στην λαμαρίνα, γιατί φουσκώνουν.
- Τα αφήνουμε να διπλασιαστούν σε όγκο για περίπου 1 ώρα και 15 λεπτά σε ζεστό σημείο.
- Ιδανικά σε σβηστό φούρνο που πριν είχαμε ζεστάνει στους 50°C.
- Αφού φουσκώσουν τα τσουρέκια τα αλείφουμε με διάλυμα αυγού με ένα πινέλο.
- Επειδή με το άλειμμα συρρικνώνονται ελαφρά, τα αφήνουμε 10 λεπτά να φουσκώσει ξανά η επιφάνειά τους και να τεντώνουν.
- Πασπαλίζουμε με το αμύγδαλο (αν βάλουμε).
- Φουρνίζουμε τα αφράτα τσουρέκια σε προθερμασμένο φούρνο στους 160°C, στον αέρα, στην μεσαία σχάρα και τα ψήνουμε για περίπου 30 λεπτά να ροδίσουν.
- Μέσα στο φούρνο που ψήνονται τα τσουρέκια, βάζουμε ένα ταψάκι με βραστό νερό για να έχουν υγρασία στο ψήσιμο και να γυαλίζουν.
- Για το διάλυμα αυγού για την επάλειψη, ανακατεύουμε κρόκο αυγού, λίγη ζάχαρη και λίγο νερό.
- Με διάλυμα κρόκου τα τσουρέκια παίρνουν σκούρο χρώμα.
- Για πιο ανοιχτό χρώμα, χρησιμοποίησε μόνο το ασπράδι για την επάλειψη.
Καλό Πάσχα!