Όπως τα λουλούδια και τα πουλιά, που περιμένουν με εμπιστοσύνη, δε ρωτούν το λόγο που ξημερώνει ή χειμωνιάζει, δεν αναζητούν διαφυγή ή δικαιολογία, δε διαμαρτύρονται για να έρθει η άνοιξη, δε βιάζονται, δε λένε δε μπορώ, δεν αναλύουν αλλά δοκιμάζουν, έτσι και τα παιδιά: ακόμη κοντά στην απλότητα της φύσης τους, έδωσαν παράδειγμα αξιοπρέπειας και μάθημα γενναιότητας το διάστημα αυτό.

Σε κάθε ηλικία, περιβάλλον και στα μέτρα του πλαισίου και της προσωπικότητάς του το καθένα, τα παιδιά έγιναν δάσκαλοι, όπως πάντα ήταν, και ίσως δε το είχαμε προσέξει. Μας δίδαξαν πολλά για το πώς στεκόμαστε απέναντι σε μια ανατροπή αλλά και πώς θα ήθελαν ίσως να διαχειριζόμαστε τις μέσα τους κρίσεις:

• Πολύ σύντομα αντικατέστησαν τη σχολική αυλή με το σαλόνι του σπιτιού, το συμμαθητή με το γείτονα, το κυνηγητό με ένα παλιό παιχνίδι. Έδειξαν την ευφυΐα που προϋποθέτει η προσαρμοστικότητα και ανακάλυψαν μέσα τους νέες δεξιότητες. Αξιοποίησαν ευκαιρίες και δυνατότητες που εντόπισαν στο στενό τους περιβάλλον και φαίνεται να επιστρέφουν στις παλιές τους συνήθειες καλύτεροι και ικανότεροι.
• Έγιναν μαθητές της οθόνης και του διαδικτύου, και συμμαθητές της πλατφόρμας. Προσπαθώντας να κατανοήσουν νοήματα που μεταφέρονται πλέον με τελείως μηχανικό τρόπο, σε τελείως διαφορετικό χρόνο και με τελείως καινούριο προγραμματισμό, προχώρησαν στην ύλη τους και πολύ δημιουργικά συμμετείχαν στη διαδικασία.
• Δοκίμασαν και βρήκαν χώρο για τη συναισθηματική επικοινωνία με το δάσκαλο αλλά και με την υπόλοιπη τάξη, πολύ πριν κάποιος το καθιερώσει. Αντάλλαξαν δημιουργίες καλλιτεχνικές, αστεία μηνύματα, τραγούδησαν, γέλασαν, μοιράστηκαν συγκινητικά video, φωτογραφίες και είπαν πολύ περισσότερες «καληνύχτες» και «καλημέρες» απ’ ότι παλιότερα.
• Μοιράστηκαν πηγαία καθημερινές ευθύνες του σπιτιού, όχι αντικαθιστώντας τους γονείς, αλλά βρίσκοντας το δικό τους ρόλο στην αρμονική συγκατοίκηση με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Σαν προσυμφωνημένο προέκυψε ένα καινούριο σκηνικό στην ακατάστατη κουζίνα ή το σκονισμένο σαλόνι, όπου τώρα συνεργαζόμαστε μάλλον, παρά συγκρουόμαστε.
• Έδειξαν κατανόηση στη δυσφορία και την αγωνία των γονιών και όσο εκείνοι αναζητούσαν απαντήσεις στην ειδησεογραφία, τα παιδιά παρίσταναν αδιαφορία για να μην επιβαρύνουν την ήδη φορτισμένη ατμόσφαιρα. Ζητούσαν να λύσουν τις απορίες τους αργότερα, σε στιγμές που θα ήταν καλύτερες για το γονιό, πιο ήρεμες και γόνιμες για κουβέντα, χωρίς να δυσφορούν ή να διαμαρτύρονται.
• Σε κάθε οδηγία που τόσο αιφνιδίασε τους ενήλικες, ανταποκρίθηκαν με χιούμορ και ψυχραιμία, χωρίς να δείχνουν να το βάζουν κάτω ή να αρνούνται να δοκιμάσουν τη ζωή αλλιώς. Μάλιστα, συχνά στάθηκαν άξιοι υποστηρικτές των γονιών στις δικές τους αντιστάσεις ή δυσκολίες, πήραν πρωτοβουλία και έβαλαν όρια στον παππού και τη γιαγιά, βρίσκοντας κουράγιο να τους εκπαιδεύσουν στη διαδικτυακή επικοινωνία.
• Και όλα αυτά σε ένα φυσικό αργό ρυθμό αλλαγής, δίχως να βιάζονται, σταδιακά αλλά θετικά και αισιόδοξα. Αναδείχθηκαν στους καλύτερους συνοδοιπόρους, τους πιο ενθαρρυντικούς και ισχυρούς εμπνευστές της καλής πίστης, της προσαρμοστικότητας, της πειθαρχίας, της κατανόησης και του αλληλοσεβασμού.

Ας υποκλιθούμε λοιπόν, στην αμόλυντη σοφία και την ακριβοδίκαιη διαύγεια που φέρουν οι μικροί-μεγάλοι μας συγκάτοικοι. Και την επόμενη φορά που θα αντιληφθούμε κάτι να τους έχει τρομάξει ή αναστατώσει, ας σταθούμε ανάλογα:

• Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τα δικά τους όρια χωρίς να τα αμφισβητούμε
• Ας δοκιμάσουμε τους δικούς τους τρόπους χωρίς να τους υποτιμούμε
• Ας σεβαστούμε τις κακές τους στιγμές μένοντας ψύχραιμοι, χωρίς να τις προσπερνούμε
• Ας ακούσουμε δημιουργικά τις ανάγκες τους, χωρίς να θεωρούμε πως η παραπάνω εμπειρία μας είναι σοφότερη από τη δική τους αντίληψη
• Ας τους δώσουμε χρόνο από την πολύτιμη ατελείωτη βιασύνη μας
• Ας δοκιμάσουμε με χιούμορ να αντιδράσουμε ακόμη και στις πιο επιθετικές αντιπαραθέσεις και στα πιο σκληρά τους σχόλια

Είναι δώρο να μαθαίνουμε και από τις απροσδόκητες πηγές!

«Να δηλώνεις την παρουσία σου με τρυφερότητα. Να φέρεσαι όπως η βροχή στους τσίγγους. Ρυθμικά… με ανωτερότητα.», Ο. Ελύτης

Info

Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη και με σταθερή περιέργεια για την κατανόηση των άλλων, οι σπουδές στο τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. φάνταζαν μονόδρομος τη δεκαετία του ’90. Ακολούθησαν πολύτιμες εμπειρίες που προέκυψαν σχεδόν τυχαία μέσα από την εθελοντική εργασία σε διαφορετικών αντικειμένων δομές σε Ελλάδα, Γερμανία και Αγγλία. Η διδακτορική διατριβή έκανε σαφή την αξία της μελέτης της φιλοσοφίας για την κατανόηση της σκέψης, και τη σύνδεση αυτής με το συναίσθημα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου. Από το 2000 εργάζεται ως κλινική ψυχολόγος και ξεκινά ταυτόχρονα τη μακροχρόνια εκπαίδευση στη Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία. Κάθε μέρα και κάθε συνεδρία εξακολουθεί να συνιστά μια μικρή ανακάλυψη, ένα πολύτιμο μάθημα μια εμπειρία που για τους ξεχωριστούς δικούς της λόγους αξίζει.

Dr Πηνελόπη Α. Καραουλάνη

Κλινική Ψυχολόγος Α.Π.Θ, Ειδική Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπευτής

Site: penelopekaraoulani.gr, Βασιλέως Ηρακλείου 37, τηλ 2310233144, 6936131394, Email: karaoulani.pinelopi@gmail.com