Ποιο αλάτι είναι το καλύτερο για εσάς;

Το αλάτι είναι πιθανώς το μοναδικό υλικό που δεν λείπει από καμία κλασική συνταγή, είτε πρόκειται για αλμυρό είτε για γλυκό έδεσμα. Οι ειδικοί αναφέρονται σε αυτό ως ενισχυτικό γεύσης και όχι ως καρύκευμα, αφού όταν προστίθεται σε μια συνταγή, «ζωντανεύει» τις γεύσεις των υπόλοιπων υλικών. Σκεφτείτε ότι το αλάτι είναι από τα λίγα υλικά που βρίσκουμε σε όλες τις γαστρονομικές κουλτούρες.

Χημικά ονομαζόμενο χλωριούχο νάτριο, αποτελείται από το νάτριο και το χλώριο, δύο στοιχεία που συμμετέχουν σε αμέτρητες ενέργειες στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως στην επικοινωνία των νευρικού συστήματος με το υπόλοιπο σώμα. Υπάρχουν δύο βασικοί μέθοδοι για να δημιουργηθεί, η μέθοδος της εξάτμισης του ύδατος και από ορυχεία άλατος. Σε χώρες που ο καιρός είναι πολύ κρύος με υγρασία και ασθενή ήλιο, το αλάτι συλλέγεται μέσω της αποξήρανσης θαλασσιών φυκιών (π.χ. στην Ιαπωνία).

Λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς του σε νάτριο, οι διατροφικές συστάσεις συστήνουν την προσεκτική κατανάλωσή του, αλλά όχι τον πλήρη αποκλεισμό του. Μία ισορροπημένη διατροφή με βάση τα ακατέργαστα προϊόντα, μπορεί καθημερινά να εμπλουτίζεται με λίγο αλάτι χωρίς καμία επίπτωση στην υγεία. Σε περιπτώσεις όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, είναι σημαντικό να μειωθεί η πρόσληψη νατρίου στα εκάστοτε συνιστώμενα όρια. Για να το μειώσετε αλλά να μην χάσετε τη γεύση σε ένα φαγητό, αυξήστε τα μπαχαρικά ή προσθέστε άλλα υλικά που θα δώσουν γεύση π.χ. λεμόνι ή ξύδι.

Υπάρχουν αμέτρητα είδη αλατιού στην αγορά, το καθένα με τις ιδιαιτερότητες του. Ποιο όμως είναι το «ιδανικό» αλάτι; Υπάρχει κάποιο που είναι πιο υγιεινό από το άλλο;

Παρακάτω θα βρείτε τα πιο συχνά διαθέσιμα είδη αλατιού στον ελλαδικό χώρο και το ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.

Το κλασικό επιτραπέζιο αλάτι

Το επιτραπέζιο αλάτι έχει πολύ μικρούς κόκκους και έχουν αφαιρεθεί σχεδόν όλα τα ιχνοστοιχεία του κατά τη διαδικασία του ραφιναρίσματος. Προέρχεται είτε από τη θάλασσα είτε από ορυχεία άλατος (αναγράφεται στη συσκευασία). Οι περισσότερες μάρκες είναι εμπλουτισμένες με ιώδιο, ως δημόσια πρόληψη για την αποφυγή διατροφικής ανεπάρκειας ιωδίου (δείτε συσκευασίες που αναφέρουν «ιωδιούχο αλάτι» ή «εμπλουτισμένο με ιώδιο») και επίσης περιέχει βελτιωτικά ροής (συνήθως με την κωδικοποίηση Ε).

Ακατέργαστο (χοντρό) αλάτι

Είναι λιγότερο επεξεργασμένο με αποτέλεσμα να έχει μεγαλύτερους κόκκους, το μέγεθος των οποίων εξαρτώνται από το ποσοστό κατεργασίας και την πηγή του αλατιού. Όσο μικρότερη είναι η επεξεργασία, τόσο περισσότερα ιχνοστοιχεία παραμένουν στο τελικό προϊόν. Αν προσθέσετε στο φαγητό σας ακατέργαστους κόκκους αλατιού (ακόμα και με τη χρήση ενός μύλου, αν είναι πολύ μεγάλοι), θα απογειώσετε τη γεύση του φαγητού, αφού οι μεγαλύτεροι κρύσταλλοι λιώνουν πιο αργά και δημιουργείται μία πιο έντονη και παρατεταμένη αίσθηση αλμυρού στο στόμα. Αν το χοντρό αλάτι προστεθεί στο φαγητό κατά το μαγείρεμα, δεν έχει καμία διαφορά στην αίσθηση αλμυρού σε σχέση με το κλασικό.

Τα τελευταία χρόνια, λόγω της μόλυνσης των θαλασσών, υπάρχει ο φόβος ύπαρξης υπολειμμάτων πλαστικού και βαρέων μετάλλων στο θαλασσινό αλάτι. Ωστόσο σύμφωνα με δύο πρόσφατες έρευνες, οι ελάχιστες μικρο-ποσότητες που μπορεί να περιέχει, δεν το καθιστά επικίνδυνο για την υγεία.

Αλάτι Ιμαλαΐων

Εκτός από την υψηλότερη κορυφή του κόσμου, η δημοφιλής οροσειρά της Ασίας έχει και το δεύτερο μεγαλύτερο ορυχείο άλατος (το πρώτο είναι στον Καναδά). Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμά του είναι το ροζ χρώμα που προέρχεται από τα υπολείμματα σιδήρου στο τελικό προϊόν. Είναι λιγότερο επεξεργασμένο από το κλασικό αλάτι, γι’ αυτό το βρίσκουμε σε μεγαλύτερους κόκκους και περιέχει και μερικά επιπλέον ιχνοστοιχεία. Έχει ελάχιστα λιγότερο νάτριο με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μεγάλη διαφορά στη συνολική ημερήσια πρόσληψη νατρίου. Ωστόσο, είναι μία ενδιαφέρουσα αλλαγή, που θα βελτιώσει οπτικά ένα πιάτο και θα δώσει μία διαφορετική αίσθηση αλμυρού, λόγω του διαφορετικού μεγέθους κρυστάλλων.

Κέλτικο αλάτι

Προερχόμενο από τη Γαλλία, το κέλτικο θαλασσινό αλάτι έχει ελαφρά γκρι χρώμα. Όπως και των Ιμαλαΐων, περιέχει λιγότερο νάτριο από το κλασικό χωρίς κάποια ρεαλιστική διαφορά στην περίπτωση αντικατάστασής του. Σίγουρα η παρουσίαση ενός ξεχωριστού αλατιού στο τραπέζι μπορεί να ιντριγκάρει του επισκέπτες, όπως επίσης να αλλάξει το πώς νιώθετε το “αλμυρό” στο στόμα σας, αφού οι κρύσταλλοί του είναι διαφορετικοί.

Τελικά ποιο είναι το καλύτερο αλάτι;

Σύμφωνα με έρευνες που ανέλυσαν τη σύσταση διαφορετικού τύπου αλατιών, οι διαφορές στην περιεκτικότητά τους σε νάτριο ήταν πολύ μικρές. Ωστόσο, υπήρχε διαφορά στην ύπαρξη ή μη ιχνοστοιχείων (κυρίως μαγνήσιου, καλίου, σιδήρου και ασβεστίου) όπως επίσης στο σχήμα των κρυστάλλων τους. Αν και διατροφικά, η μικρή ποσότητα αυτών των ιχνοστοιχείων δεν επηρεάζει σημαντικά τη συνολική πρόσληψή τους, συνδυαστικά με το σχήμα των κρυστάλλων, αλλάζει το πόσο έντονα και παρατεταμένα νιώθουμε την αλμυρή γεύση. Έρευνες συνεχίζουν να μελετούν αυτό το φαινόμενο αν και η υποκειμενικότητα της αίσθησης του αλμυρού δυσκολεύει την ποσοτικοποίηση των αποτελεσμάτων.

Το πιο σημαντικό

Κανένα αλάτι δεν είναι εντυπωσιακά καλύτερο –όλα αποτελούνται σχεδόν εξολοκλήρου από χλωριούχο νάτριο. Τα αλάτια που έχουν επεξεργαστεί λιγότερο, διατηρούν μικρές ποσότητες ιχνοστοιχείων και δεν περιέχουν επιπλέον συστατικά, όπως βελτιωτικά ροής. Διαλέξτε το αλάτι που σας αρέσει περισσότερο, ιδανικά φυσικό αλάτι, και προτιμήστε να το προσθέτετε στο τέλος του μαγειρέματος, για να ελέγχετε τη συνολική ποσότητα που θα καταναλώσετε αλλά και για να εκμεταλλευτείτε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός, όπως το χρώμα τους ή τη διαφορετική αίσθηση που δίνουν.