Οι κορονοϊοί είναι μία ομάδα ιών που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα και κυκλοφορούν κάθε χρόνο ευρύτατα καθώς αποτελούν το δεύτερο σε συχνότητα αίτιο του κοινού κρυολογήματος. Ωστόσο, στην ίδια ομάδα ανήκουν και δύο ιοί που εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια, οι ιοί SARS και MERS, οι οποίοι είναι δυνατόν να προκαλέσουν σοβαρή αναπνευστική νόσο ή ακόμη και τον θάνατο. Ο ιός SARS προκάλεσε επιδημία το 2004, ενώ ο ιός MERS συνεχίζει να υπάρχει, κυρίως στην Αραβική Χερσόνησο.
Ο ιός
Ο νέος κορονοϊός (2019-nCoV) ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2019 στην πόλη Γουχάν της κεντροανατολικής Κίνας όπου προκάλεσε συρροή κρουσμάτων πνευμονίας. Από εκεί εξαπλώθηκε ραγδαία σε διάφορες περιοχές της Κίνας, ενώ μεμονωμένα περιστατικά έχουν αναφερθεί και σε διάφορες χώρες της Ασίας, Αυστραλίας, Αμερικής κι Ευρώπης, τα οποία αφορούσαν κυρίως ταξιδιώτες που επέστρεψαν από περιοχές της Κίνας όπου υπήρχε ο ιός.
Τα συμπτώματα της νόσου
Εμφανίζονται συνήθως 5 μέρες μετά την επαφή με τον ιό (διάστημα 2-14 ημέρες), και είναι πυρετός, βήχας, κεφαλαλγία και δυσχέρεια αναπνοής, ενώ σε μερικές περιπτώσεις η νόσος εξελίσσεται σε πνευμονία. Βαρύτερη είναι η συμπτωματολογία σε άτομα μεγάλης ηλικίας ή σε άτομα με ήδη επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό. Τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι ο νέος κορονοϊός έχει μεν μεγάλη μεταδοτικότητα, αλλά η θνητότητα είναι πολύ μικρότερη από αυτή των ιών SARS και MERS. Υπολογίζεται ότι η θνητότητα είναι περίπου 2%.
Η μετάδοσή της
Γίνεται από άτομο σε άτομο (με σταγονίδια) ή με επαφή με μολυσμένα αντικείμενα κι επιφάνειες. Προς το παρόν δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της νόσου. Επομένως τα μέτρα πρόληψης είναι το τακτικό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι (ή με αλκοολούχο διάλυμα), η αποφυγή επαφής των χεριών με το στόμα, τη μύτη και τα μάτια, η αποφυγή παραμονής σε κλειστούς και συνωστισμένους χώρους, και η διατήρηση απόστασης τουλάχιστον ενός μέτρου από άτομα με συμπτώματα του αναπνευστικού συστήματος (βήχα, φτάρνισμα, πυρετό). Με τα αυτά τα μέτρα γίνεται εξάλλου και η πρόληψη από την εποχική γρίπη η οποία αυτή την εποχή είναι σε έξαρση.
Εάν παρουσιαστούν περιστατικά της νόσου από τον νέο κορονοϊό, απαιτείται η λήψη αυστηρών μέτρων, ώστε να μη μεταδοθεί και σε άλλα άτομα.
Ο αριθμός των κρουσμάτων
Προς το παρόν παρουσιάζεται ραγδαία αύξηση, παρακολουθείται στενά και καταγράφεται από όλους τους εθνικούς και διεθνείς φορείς υγείας. Στις 30 Ιανουαρίου 2020 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) αποφάσισε ότι η επιδημία του νέου κορονοϊού θεωρείται έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας με διεθνή ανησυχία ώστε να ληφθούν άμεσα μέτρα για τον περιορισμό της περαιτέρω διασποράς του ιού. Να διευκρινισθεί ότι ο όρος «πανδημία», εφόσον υπάρξει, αφορά τη γεωγραφική και αριθμητική εξάπλωση και όχι τη βαρύτητα μιας νόσου. Η επικαιροποιημένη γεωγραφική διασπορά της νόσου φαίνεται στην ιστοσελίδα του ECDC.
Μέχρι σήμερα η πλειονότητα των περιστατικών παρατηρείται στην Κίνα. Στην Ευρώπη προς το παρόν έχουν καταγραφεί μεμονωμένα κρούσματα σε αρκετές χώρες. Η σύσταση για όλες τις χώρες είναι η επιφυλακή ώστε να μην εξαπλωθεί ο ιός σε περίπτωση που παρουσιαστούν περιστατικά της νόσου. Η χώρα μας βρίσκεται σε ετοιμότητα κι επαγρύπνηση, ενώ έχουν οριστεί τα Νοσοκομεία και τα Εργαστήρια Αναφοράς για κάθε περιοχή. Στον ιστότοπο του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) έχουν αναρτηθεί ενημερωτικό υλικό για τον νέο κορονοϊό και λεπτομερείς οδηγίες που επικαιροποιούνται συστηματικά.
Είναι ιδιαίτερης σημασίας η ταχεία εργαστηριακή διάγνωση των περιστατικών λοίμωξης με τον νέο κορονοϊό. Για τον λόγο αυτό έχουν καθοριστεί από το Υπουργείο Υγείας τα Εργαστήρια Αναφοράς στα οποία θα αποστέλλονται κλινικά δείγματα προς εξέταση και τα οποία είναι:
- Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Γρίπης και λοιπών Αναπνευστικών Ιών Νοτίου Ελλάδος, Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ
- Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γρίπης Β. Ελλάδος, Β' Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρικό Τμήμα, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
- Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Η Γεωργία Γκιούλα είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Μικροβιολογίας, Ιατρικό Τμήμα, ΑΠΘ, Μέλος του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Γρίπης Β. Ελλάδος.
