Το κολλαγόνο είναι μια πρωτεΐνη που αποτελείται από αμινοξέα (βασικά δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών) τα οποία με τη σειρά τους έχουν κατασκευαστεί από άνθρακα, οξυγόνο και υδρογόνο. Το κολλαγόνο περιέχει συγκεκριμένα αμινοξέα, όπως γλυκίνη (είναι το απλούστερο αμινοξύ της ομάδας των 20 αμινοξέων από τα οποία συντίθενται οι πρωτεΐνες των βιολογικών οργανισμών), προλίνα (την οποία ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να συνθέσει από άλλες ενώσεις, άρα δεν είναι διατροφικώς απαραίτητο αμινοξύ), υδροξυπρολίνη (αποτελεί το 10% περίπου του μορίου του κολλαγόνου κι εκκρίνεται στα ούρα μετά τη διάσπαση του κολλαγόνου) και αργινίνη (απαραίτητο για τον οργανισμό). Το κολλαγόνο αποτελεί περίπου το 30% των πρωτεϊνών εντός του σώματός μας, ενώ οι ισχυρές δομές του βρίσκονται παντού: στα οστά, τους τένοντες, τους συνδέσμους, στο δέρμα και αλλού.

Που βρίσκεται το κολλαγόνο

Βρίσκεται στη φύση, αποκλειστικά στα ζώα, ειδικότερα στη σάρκα και τους συνδετικούς ιστούς των θηλαστικών. Το κολλαγόνο είναι ένα μέρος του συνδετικού ιστού και βοηθάει το δέρμα στη σταθερότητα, την ευλυγισία και την συνεχή ανανέωση των κυττάρων του δέρματος. Είναι ζωτικής σημασίας για την ελαστικότητα και τη νεανική εμφάνιση του δέρματος.

Τι προσφέρει

Το κολλαγόνο ενδυναμώνει διάφορες δομές του σώματος κι επίσης προστατεύει το δέρμα εμποδίζοντας την απορρόφηση και την εξάπλωση παθογόνων ουσιών όπως τοξίνες, μικροοργανισμοί κ. ά. Είναι επίσης παρόν σε όλους τους μυϊκούς ιστούς, τα αιμοφόρα αγγεία, την καρδιά. Τέλος, το κολλαγόνο είναι το κύριο συστατικό για τα μαλλιά και τα νύχια!

Γήρανση & κολλαγόνο

Με την ηλικία, το κολλαγόνο και η παραγωγή του στο σώμα μειώνεται κι επιβραδύνεται. Το δέρμα γίνεται λεπτότερο και είναι πιο επιρρεπές στις ζημιές και στη χαλάρωσή του. Οι τένοντες και οι σύνδεσμοι γίνονται λιγότεροι ελαστικοί, οι αρθρώσεις έχουν δυσκαμψία κ.ο.κ.

Τροφές που περιέχουν κολλαγόνο

Κόκκινες πιπεριές

Αποτελούν εξαιρετική πηγή βιταμίνης C, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή κολλαγόνου. Μόλις ½ φλιτζάνι κόκκινων πιπεριών παρέχει το 158% της ημερήσιας δόσης βιταμίνης C με 95 mg ανά μερίδα. Άλλες καλές πηγές βιταμίνης C είναι τα γκρέιπφρουτ, τα ακτινίδια, οι πράσινες πιπεριές, το μπρόκολο, οι φράουλες και τα πορτοκάλια.

Ντομάτες

Είναι πλούσιες στο αντιοξειδωτικό λυκοπένιο, που βοηθά στην προστασία του κολλαγόνου από περιβαλλοντικές βλάβες. Μία αιτία που χάνουμε το κολλαγόνο με την πάροδο των χρόνων είναι οι βλάβες που προκαλούν οι ρύποι και η υπεριώδης ακτινοβολία. Το λυκοπένιο βοηθά στην προστασία του δέρματος και στη διατήρηση των επιπέδων κολλαγόνου. Εκτός από τις ντομάτες θα το βρείτε και σε άλλα κόκκινα και πορτοκαλί λαχανικά, όπως το καρπούζι και το ροζ γκρέιπφρουτ.

Σολομός

Τα καλά λιπαρά δεν ωφελούν μόνο την καρδιά, αλλά προστατεύουν και την επιδερμίδα από τις λεπτές γραμμές και τις ρυτίδες. Ειδικά, ο σολομός αποτελεί εξαιρετική πηγή υγιεινών ωμέγα-3 λιπαρών οξέων που απομακρύνουν τον κίνδυνο φλεγμονής κι εμποδίζουν τη διάσπαση του κολλαγόνου που προκαλείται από την ηλιακή ακτινοβολία και την ατμοσφαιρική ρύπανση. Άλλες καλές πηγές τέτοιων λιπαρών είναι το αβοκάντο, τα καρύδια και οι σπόροι chia.

Γλυκοπατάτα

Αρκεί η κατανάλωση μόλις μίας ψημένης γλυκοπατάτας, για να πάρετε την εξαπλάσια από την απαιτούμενη ημερήσια δόση βιταμίνης Α και να διατηρήσετε υγιές το δέρμα και τις αρθρώσεις σας. Η βιταμίνη Α βοηθά στην παραγωγή κολλαγόνου, ενώ υποστηρίζει την ανάπτυξη των κυττάρων που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη φυσιολογική λειτουργία των οργάνων του σώματος. Εκτός από τις γλυκοπατάτες, βιταμίνη Α θα βρείτε επίσης στα καρότα, το πεπόνι, τα mango και τα βερίκοκα. 

Άπαχη γαλοπούλα

Πολλά αμινοξέα εμπλέκονται στην παραγωγή κολλαγόνου. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να καταναλώνετε αρκετή πρωτεΐνη, η οποία αποτελείται από αμινοξέα. Η γαλοπούλα είναι εξαιρετική πηγή άπαχης πρωτεΐνης και λυσίνης, ενός από τα σημαντικότερα αμινοξέα για την παραγωγή κολλαγόνου. Είναι επίσης πλούσια σε χολίνη, η οποία μετατρέπεται σε γλυκίνη για την παραγωγή κολλαγόνου. Εάν δεν τρώτε κρέας, μπορείτε να πάρετε λυσίνη από μη ζωϊκές πηγές, όπως η σόγια και τα κάσιους.

Αυγά

Οι κρόκοι των αυγών είναι πλούσιοι σε χολίνη (βιταμίνη που συμμετέχει στον μεταβολισμό των λιπών και είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική ηπατική λειτουργία). Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε χολίνη μπορεί να βοηθήσει στην παραγωγή κολλαγόνου. Αν ανησυχείτε για τη χοληστερόλη, πρέπει να ξέρετε ότι οι υγιείς άνθρωποι μπορούν να καταναλώσουν μέχρι και 300 mg χοληστερόλης την ημέρα, ενώ οι πάσχοντες από διαβήτη, υψηλή χοληστερόλη ή καρδιακές παθήσεις μπορούν να καταναλώσουν μέχρι και 200 mg. Ένα μεγάλο αυγό έχει 187 mg χολίνης. Άλλες καλές πηγές αυτής είναι τα ρεβίθια, τα φασόλια, η γαλοπούλα, ο σολομός και το κουνουπίδι.

Ηλιόσποροι

Μόλις 30 γραμμάρια ηλιόσπορων παρέχουν το 37% της αναγκαίας ημερήσιας δόσης βιταμίνης Ε. Όπως και τα άλλα αντιοξειδωτικά, έτσι και η βιταμίνη Ε βοηθά στην απομάκρυνση της δημιουργίας ελεύθερων ριζών που προκαλούν ρυτίδες και χαλάρωση του δέρματος. Άλλες καλές πηγές είναι τα αμύγδαλα, τα φουντούκια και το φυστικοβούτυρο.

Άλλες μέθοδοι για να ενισχύσετε φυσικά το κολλαγόνο

• Υαλουρονικό οξύ (βρίσκεται σε τροφές πλούσιες σε αμινοξέα, δηλαδή πρωτεϊνούχες, όπως τα όσπρια, η σόγια και τα ριζώδη λαχανικά (π.χ. καρότο, γογγύλι, ραπανάκι, γλυκοπατάτα).
• Βιταμίνη C (εξαιρετικά δημοφιλής βιταμίνη που βρίσκεται σε πληθώρα φρούτων και λαχανικών, όπως τα εσπεριδοειδή, η ντομάτα, το μπρόκολο και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά).
• Τζίνσενγκ (έχει αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική δράση που δρα προστατευτικά για το δέρμα. Το τζίνσενγκ είναι διαθέσιμο σε πολλές μορφές, όπως αφεψήματα και συμπληρώματα).
• Αντιοξειδωτικά (ουσίες που προστατεύουν τον οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες, τα μόρια που προκαλούν βλάβες στα κύτταρα. Δε βοηθούν όλα τα αντιοξειδωτικά στο να ενισχυθεί η παραγωγή κολλαγόνου, ωστόσο βοηθούν το υπάρχον κολλαγόνο να κάνει όσο το δυνατόν πιο σωστά τη δουλειά του. Αξιοσημείωτη περιεκτικότητα έχουν το πράσινο τσάι, τα μούρα (βατόμουρα, μύρτιλλα, φράουλες κ. ά.), το εκχύλισμα γλυκόριζας, το ρόδι, η κανέλα και ο βασιλικός.
• Ρετινόλη (παρατείνει τη διάρκεια ζωής του κολλαγόνου, καθώς μπλοκάρει συγκεκριμένα ένζυμα που το καταστρέφουν).