Γλουτένη: η λύση στην απώλεια βάρους;

Η γλουτένη είναι ένα από τα θρεπτικά συστατικά που έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές την τελευταία δεκαετία. Εκτός από την ίαση συμπτωμάτων της κοιλιοκάκης, η αποχή από την γλουτένη έχει διαφημιστεί για την συσχέτισή της με άλλες περιπτώσεις όπως η απώλεια βάρους και η μείωση της αίσθησης φουσκώματος. Παρακάτω απαντώνται μερικά συχνά ερωτήματα για την ιδιότητα και την χρηστικότητα της γλουτένης στην διατροφή μας.

Τι είναι η γλουτένη και που τη βρίσκουμε;

Η γλουτένη είναι μία πρωτεΐνη η οποία βρίσκεται σε μία μεγάλη ποικιλία δημητριακών. Όταν ενυδατώνεται (π.χ. προσθήκη νερού ή γάλακτος), δημιουργεί ένα ελαστικό πλέγμα το οποίο ανάλογα με την επεξεργασία (πόσο θα «δουλευτεί» η ζύμη), ευθύνεται για την ελαστικότητα ή απαλότητα του τελικού προϊόντος, όπως για παράδειγμα σε ένα ψωμί, brownie ή κλασικό κέικ. Την βρίσκουμε στο σιτάρι, στο κριθάρι, στη σίκαλη και δευτερογενώς στη βρώμη. Καθημερινά προϊόντα που περιέχουν γλουτένη είναι το ψωμί, οι φρυγανιές, τα παξιμάδια, τα κριτσίνια, τα ζυμαρικά, ο τραχανάς, το πλιγούρι, τα μπισκότα, τα κέικ και μία μεγάλη ποικιλία έτοιμων επεξεργασμένων μικρογευμάτων-snack.

Τι είναι η δυσανεξία της γλουτένης (κοιλιοκάκη);

Η κοιλιοκάκη είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά και «επιτίθεται» στo φυσικό κατά τα άλλα θρεπτικό συστατικό γλουτένη. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι από ήπια έως πολύ σοβαρά και αφορούν τον γαστρεντερικό σωλήνα, δερματικές διαταραχές μέχρι και την παρουσία άγχους, κατάθλιψης και προβλήματα υπογονιμότητας. Η μη-αντιμετώπισή του μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα υγείας.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια φαρμακευτική αγωγή για την θεραπεία της κοιλιοκάκης. Ο μόνος τρόπος να σταματήσουν τα συμπτώματα είναι να αποφύγουμε την κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν γλουτένη. Σε αυτές τις περιπτώσεις ακόμα και μία μικρή ποσότητα γλουτένης μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστα συμπτώματα. Εξού και είναι υψίστης σημασίας να διαβάζουμε τα συστατικά κάθε συσκευασίας και να ψάχνουμε την ειδική επιγραφή για την απουσία γλουτένης στο συγκεκριμένο προϊόν.

Ποια η διαφορά της δυσανεξίας και της ευαισθησίας στη γλουτένη;

Υπάρχει μία κατηγορία ανθρώπων οι οποίοι δεν πάσχουν από κοιλιοκάκη ωστόσο δυσάρεστα γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως φούσκωμα και κοιλιακό άλγος, υποχωρούν τη στιγμή που σταματούν την κατανάλωση γλουτένης. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται ευαισθησία στη γλουτένη ή πιο επίσημα non-celiac gluten sensitivity. H επιστημονική κοινότητα δεν έχει φτάσει ακόμα σε συμφωνία για τον λεπτομερή περιγραφή της και τον καθορισμό των συμπτωμάτων που την ορίζουν.

Βοηθάει η γλουτένη στην απώλεια βάρους;

Τα τελευταία χρόνια η αποφυγή της γλουτένης έχει προταθεί ως μία μέθοδος για την επιθυμητή απώλεια βάρους. Μέχρι στιγμής, καμία επιστημονική έρευνα δεν το έχει επιβεβαιώσει και κανένας επίσημος διαιτολογικός σύλλογος ή φορέας υγείας δεν προωθεί την αποφυγή γλουτένης ως μία επιτυχημένη μέθοδο απώλειας βάρους. Επίσης μερικά επεξεργασμένα προϊόντα (όχι όλα) χωρίς γλουτένη διαφημίζονται ως υγιεινά αλλά αν διαβάσετε τη διατροφική ετικέτα και τα συστατικά τους θα αλλάξετε γνώμη.

Τι θα αλλάξει αν ακολουθήσω μία gluten-free διατροφή;

Αν έχετε διαγνωστεί με κοιλιοκάκη, μία gluten-free διατροφή θα αλλάξει τη ζωή σας. Θα νιώσετε αυτόματα καλύτερα, σωματικά και ψυχικά, και οποιαδήποτε επιβεβαιωμένα σχετικά συμπτώματα, θα υποχωρήσουν μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Αν δεν έχετε κοιλιοκάκη ή ευαισθησία στην γλουτένη, η αποφυγή της δεν θα προκαλέσει κάποια ιδιαίτερη διαφορά. Προϊόντα ολικής, όπως ψωμί, ζυμαρικά, κρίθινα παξιμάδια, και η βρώμη αποτελούν εξαιρετικές πηγές φυτικών ινών, ιχνοστοιχείων και βιταμινών και το μόνο σίγουρο είναι ότι είναι ανώτερα από τις αντίστοιχες «λευκές» εκδοχές (και οι δύο περιπτώσεις περιέχουν γλουτένη). Επίσης η γλουτένη μπορεί να λειτουργήσει ως πρεβιοτικό στον πεπτικό σωλήνα για την καλύτερη ανάπτυξη της μικροχλωρίδας.

Το πιο σημαντικό

Το πιο σημαντικό είναι να ακολουθούμε μία ισορροπημένη διατροφή χωρίς υπερβολές, πλούσια σε αληθινά τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η υγιεινή διατροφή μπορεί να γίνει πεντανόστιμη, αρκεί να γνωρίζουμε τις σωστές συνταγές και πρακτικές και φυσικά σε κάθε ισορροπημένη διατροφή χωράει μία στις τόσες και μία ατασθαλία, η οποία δεν θα έπρεπε να μας δημιουργεί τύψεις αλλά χαρά και ικανοποίηση, παρόμοια με εκείνη που μας προσφέρει η υγιεινή διατροφή που ακολουθούμε.