Αποκωδικοποιώντας τον όρο "cheat days" εννοούμε «ελεύθερες μέρες», δηλαδή ημέρες κατά τις οποίες δεν ακολουθούμε κατά βάση το διατροφικό πρόγραμμα που μας έχει δημιουργήσει ο διατροφολόγος μας. Είναι πολύ δημοφιλείς στον χώρο του wellness και του fitness, αφού κατά τη διάρκεια αυτών ο διαιτώμενος έχει τη δυνατότητα να καταναλώσει ό,τι προτιμά χωρίς να μετρά τις θερμίδες και να ανησυχεί για την ποιότητα των τροφών και κατά πόσο αυτές είναι ωφέλιμες για τον οργανισμό του. Πίτσες, σουβλάκια, παγωτά, αλκοόλ, γλυκά...όλα επιτρέπονται. Το ερώτημα, όμως είναι, εάν είναι τόσο αποτελεσματικές όσο λέγεται.
Cheat meal vs. cheat day
Πολλές φορές αυτοί οι δυο όροι συγχέονται, οπότε ήρθε η στιγμή για να μάθετε τι τους διαφοροποιεί και για ποιο λόγο δεν ταυτίζονται μεταξύ τους.
Cheat day: Αφορά ολόκληρη την ημέρα. Μπορείτε να φάτε βάφλα για πρωινό, κρέπα για δεκατιανό, σουβλάκι για μεσημεριανό και πίτσα για βραδινό. Έτσι, δε μιλάμε μόνο για ένα απλό γεύμα, το οποίο ξεφεύγει από το πρόγραμμα, αλλά για μια ολόκληρη μέρα στην οποία δε βάζετε κανέναν περιορισμό στον εαυτό σας και όλες οι διατροφικές «αμαρτίες» είναι αποδεκτές.
Cheat meal: Από την άλλη μεριά, το cheat meal αφορά ένα και μόνο γεύμα μέσα στη μέρα, το οποίο ξεφεύγει από τα προκαθορισμένα. Αναλυτικότερα, αναφερόμαστε σε ένα μόνο γεύμα που είναι εκτός προγράμματος και όχι για μια ολόκληρη μέρα επίδοσης σε ανθυγιεινές λιχουδιές.
Επομένως, καταλαβαίνουμε πως η διαφορά αυτών των δυο έγκειται στη διάρκεια και στην ποσότητα.
Επιδράσεις στο σώμα
Στα θετικά σημεία της ελεύθερης μέρα αναφέρεται ότι ενεργοποιείται ο μεταβολισμός, αφού η δίαιτα για απώλεια βάρους στηρίζεται στο θερμιδικό έλλειμμα, δηλαδή στην κατανάλωση λιγότερων θερμίδων από αυτές που χρειάζεστε και καύση παραπάνω θερμίδων από αυτές που έχετε καταναλώσει. Με τον τρόπο αυτόν, το σώμα χρησιμοποιεί ως καύσιμο το λίπος για να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μειώνεται το βάρος. Όμως όλοι ξέρουμε ότι αν και ακούγεται απλό στην πράξη οι δίαιτες… «κολλάνε». Αυτό συμβαίνει γιατί όταν περιορίζετε την τροφή, η όρεξη αυξάνεται κι επιπλέον το σώμα μειώνει τις θερμίδες που καίει σε ηρεμία (βασικό μεταβολισμό) με αποτέλεσμα να χρειάζεστε όλο και λιγότερο φαγητό.
Ψυχολογικές επιδράσεις
Οι υποστηρικτές θεωρούν ότι η ελεύθερη μέρα βοηθά τους διαιτώμενους να έχουν μεγαλύτερη συνέπεια στο πρόγραμμα της δίαιτας, να μένουν δηλαδή στο πρόγραμμα περισσότερο καιρό, και τους κρατά κινητοποιημένους και χαρούμενους αφού μια φορά στο τόσο καταναλώνουν τα αγαπημένα τους τρόφιμα. Αλήθεια; Όλους; Ξεκάθαρα όχι, αφού αφορά τον άνθρωπο στον οποίο αναφερόμαστε. Η ελεύθερη μέρα μπορεί να είναι αληθινή καταστροφή για ορισμένα άτομα. Δυσκολεύονται πολύ να ξαναμπούν στο πρόγραμμα, η μία μέρα γίνεται δεύτερη, ίσως εβδομάδα και στο τέλος τα παρατάνε. Υπάρχουν άνθρωποι που φορτώνονται με ενοχές και αρχίζουν και παρασκέφτονται το φαγητό ή κολλάνε και ζουν μόνο για την επόμενη «ελεύθερη» μέρα.
Τελικά μπορούμε να έχουμε cheat meals μέσα στην εβδομάδα;
Οι απόψεις σχετικά με αυτό το θέμα διίστανται και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μιλήσουμε για ένα άτομο πολύ συγκεκριμένα κι εξατομικευμένα και όχι γενικά. Παρόλα αυτά, τα ελεύθερα γεύματα μπορούν να γίνονται, εφόσον δεν αποδιοργανώνουν τον διαιτώμενο από το πρόγραμμα του και δεν προκαλούν σύγχυση και πανικό την υπόλοιπη εβδομάδα. Μπορούμε να καταναλώνουμε ένα πιο ανθυγιεινό γεύμα, ίσως μια φορά την εβδομάδα ή αν θέλουμε το πρόγραμμά μας να γίνει ακόμα πιο αυστηρό μια φορά τον μήνα ή σε ειδικές περιστάσεις.
Εν τέλει, αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι πως το φαγητό είναι απόλαυση και χρειάζεται να το γευόμαστε, χωρίς να έχουμε ενοχές. Ακόμα κι αν τύχει να φάμε λίγο παραπάνω είμαστε άνθρωποι και αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό. Ας στηριχθούμε σε ένα υγιές, μεσογειακό και ισορροπημένο διατροφικό πρότυπο, το οποίο είναι σχεδιασμένο αποκλειστικά για εμάς από τον διατροφολόγο μας και ας απολαύσουμε την κάθε στιγμή και την κάθε μπουκιά, δίχως ενδοιασμούς.
