Η ελληνική Διασπορά, πιο δεμένη από ποτέ, έχει τις δικές της ιδιαίτερα ξεχωριστές, όμορφες και -ίσως- νοσταλγικές ιστορίες να διηγηθεί κάθε Χριστούγεννα. Αυτήν τη χρονιά, ενδιαφέρουσες συζητήσεις με Έλληνες που διαπρέπουν στο εξωτερικό μάς ξετυλίγουν ένα παραμύθι για γιορτές εκτός συνόρων. Ένα ταξίδι σε ξένους προορισμούς και παραδόσεις, αλλά και σε μαγευτικές αναμνήσεις Ελλάδας, ξεκινά, διαδίδοντας το πιο σπουδαίο μήνυμα ενότητας!
Κλασικές γιορτές στο Μόναχο
Μαρία Κωστράκη, Σοπράνο
Θα μπορούσε να θεωρηθεί η πρωτεύουσα των Χριστουγέννων! Η καταξιωμένη ελληνίδα υψίφωνος Μαρία Κωστράκη απολαμβάνει κάθε χρόνο αυτήν την εποχή σε όλο της το μεγαλείο στο Μόναχο, όπου χαρίζει συγκινητικές ερμηνείες, γεμίζοντας τις σάλες για τις συναυλίες των εορτών.
Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά εμάς τους τραγουδιστές… μας πετυχαίνουν πολύ συχνά μακριά από τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Φέτος, όμως, θα τα περάσουμε οικογενειακά στο πατρικό μου στη Θεσσαλονίκη .
Η βάση μου είναι η Γερμανία… συγκεκριμένα το Μόναχο, και η περίοδος των Χριστουγέννων εδώ χαίρει ιδιαίτερης αίγλης. Στολισμοί μέσα στην πόλη, χριστουγεννιάτικες αγορές, μουσικές, έντονη γιορτινή διάθεση και ενίοτε το χιονισμένο τοπίο με το κρύο, στο οποίο αντεπεξέρχεσαι με σκούφους, γάντια και την κούπα με παραδοσιακό ζεστό γλυκό κρασί, είναι από τις ιδιαίτερα όμορφες εικόνες που φέρνω στο μυαλό μου. Δεν υπάρχει κάποια ξένη συνήθεια να με ακολουθεί... μου αρέσει να ζω το κάθε μέρος που βρίσκομαι αυθεντικά και αφήνομαι στα έθιμα του κάθε τόπου κάθε φορά. Είναι απολαυστικό!
Το Μόναχο έχει μεγάλη ελληνική κοινότητα… και τη συναντάς μαζεμένη Χριστούγεννα και Πάσχα στις ελληνικές ορθόδοξες εκκλησίες που έχουμε. Από εκεί και πέρα διοργανώνονται χριστουγεννιάτικες αγορές και γιορτές, παραστάσεις, συναυλίες. Είναι αρκετά ενεργή, θα έλεγα, κυρίως μέσα από τους συλλόγους που έχουν δημιουργήσει.
Είναι σύνηθες φαινόμενο για έναν τραγουδιστή να περνάει τις γιορτές μόνος... πολύ συχνά έχεις κάποια συναυλία κάπου και δεν μπορείς να ταξιδεύεις δυστυχώς πάντα οικογενειακώς. Αλλά και να ταξιδέψεις οικογενειακώς, δεν παίρνεις μαζί σου την οικογένεια με την ευρύτερη έννοια - παππούδες, ξαδέρφια. Και φυσικά πρέπει να έχεις και τον νου σου, αν είναι να τραγουδήσεις, να μην αρρωστήσεις, οπότε και οι πολλές έξοδοι και τα ξενύχτια είναι ταμπού. Στη Γερμανία, συνήθως, το πρωί των Χριστουγέννων έχεις κάποια λειτουργία σε συναυλιακή μορφή. Ακόμη, λοιπόν, και στο σπίτι σου να είσαι, θα πας νωρίτερα από τους άλλους για ύπνο και το πρωί θα ξυπνήσεις χαράματα, όταν οι άλλοι κοιμούνται, για να ετοιμαστείς.
Τα Χριστούγεννα είναι παντού ωραία… όμως από την Ελλάδα μου λείπει η οικογένειά μου, οι γονείς μου, τα αδέρφια μου. Αλλά και το ξέφρενο γλέντι παραμονή Πρωτοχρονιάς στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, το οποίο όμως επίσης συχνά χάνω ακόμη κι εκεί να βρίσκομαι για τους λόγους που προανέφερα!
Σαν υπέροχη πρωτοχρονιάτικη ανάμνηση… μου έρχεται στον νου, αυτή του 2019, που τραγουδούσα με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης στο Μέγαρο Μουσικής την «9η Συμφωνία» του Μπετόβεν. Πάνω που είχα μάθει πως ήμουν έγκυος στον γιο μου! Αυτό το χαρμόσυνο νέο, αυτή η αίσθηση γιορτής κοντά στους αγαπημένους μου, σε συνδυασμό με τη δουλειά μου, η εξαίσια μουσική του Μπετόβεν πάνω στη σκηνή να δονεί όλο μου το είναι και να μοιράζομαι την ευτυχία μου με όλο τον κόσμο. Ήταν μια ευλογία!
Η πιο ωραία έκπληξη που μου έχει γίνει… ήταν παραμονές Χριστουγέννων πριν από χρόνια, όταν με πήρε ο Christoph Gedschold, μαέστρος που είχα στο θέατρο της Νυρεμβέργης, και μου ζήτησε να είμαι την επόμενη μέρα στη σκηνή για να τραγουδήσω τη Μιμή από την όπερα La Boheme του Πουτσίνι, γιατί η πρωταγωνίστρια αρρώστησε ξαφνικά! Τον ρόλο δεν τον είχα τραγουδήσει ποτέ πριν, αλλά φυσικά, σαν όπερα ρεπερτορίου τη γνώριζα πολύ καλά. Ήμουν 26 χρονών, οριακά νέα για έναν τόσο ώριμο ρόλο! Την επόμενη μέρα βρισκόμουν επί σκηνής, ενσαρκώνοντας έναν από τους ρόλους των ονείρων μου. Και αφού δεν έσπασε τότε η καρδιά μου τότε, νομίζω δε θα σπάσει ποτέ! Τι να μου πει μετά το δώρο του Άη Βασίλη;
«Υγεία, αγάπη και ειρήνη! Όλα τ’ άλλα ακολουθούν! Αλλά και μια κοινωνία όπου οι Τέχνες και ο Πολιτισμός θα έχουν την υποστήριξη και τη θέση που τους αρμόζει!»
Πρωτοχρονιά με καλοκαίρι στο Μαϊάμι
Ράνια Σβορώνου, Executive Design Director
Στο «αστέρι» της Φλόριντα, όπου πρόσφατα μετακόμισε από τη Νέα Υόρκη, θα αλλάξει φέτος τον παλιό χρόνο η ιέρεια του design Ράνια Σβορώνου, με εντελώς διαφορετικό τρόπο: κάτω από τους στολισμένους φοίνικες και τον υπέροχα καυτό ήλιο!
Αυτά τα Χριστούγεννα… θα είμαι στην αγαπημένη μου Νέα Υόρκη με τον σύντροφό μου και την Πρωτοχρονιά στο Μαϊάμι, όπου ζω. Μετακόμισα πρόσφατα, οπότε ακόμη συνηθίζω ότι μπορώ να πηγαίνω στην παραλία τους χειμερινούς μήνες.
Από τις ξένες συνήθειες των εορτών… το Thanksgiving είναι σίγουρα μία παράδοση που θα κρατάω, όπου κι αν βρίσκομαι στο μέλλον. Πριν από την Αμερική, έζησα 10 χρόνια στην Αγγλία, και κάθε χρόνο -τέτοια εποχή ειδικά- μου αρέσει να απολαμβάνω afternoon high tea σε χριστουγεννιάτικα στολισ-μένους χώρους. Είναι μια βρετανική παράδοση που την ακολουθώ χρόνια, όπου κι αν είμαι, ακόμη και στο ηλιόλουστο Μαϊάμι.
Έχω κρατήσει κάποια ελληνικά έθιμα… και σε αυτό βοηθάει το ότι έχω καλούς φίλους από την Ελλάδα με τους οποίους μπορούμε και τα γιορτάζουμε μαζί. Η βασιλόπιτα και το φλουρί είναι η αγαπημένη μου πρωτοχρονιάτικη παράδοση και φέτος θα πρέπει να ψάξω να βρω από πού θα την προμηθευτώ στο Μαϊάμι. Διαφορετικά, να είναι καλά ο Άκης Πετρετζίκης με τις υπέροχες συνταγές του!
Η ελληνική κοινότητα… στη Νέα Υόρκη, όπου ζούσα τα τελευταία τρία χρόνια, είναι πολύ ισχυρή και οργανώνει πολλές εκδηλώσεις. Στο Μαϊάμι δεν έχω ακόμη συνδεθεί με αυτήν, αλλά είναι κάτι που θέλω να κάνω.
Όσο ήμουν στην Αγγλία… κάθε χρόνο φρόντιζα να επιστρέφω στην Ελλάδα για τις γιορτές. Από το 2020, με την πανδημία, δυστυχώς αυτό δεν έχει συμβεί, οπότε τα τελευταία τρία χρόνια είμαι μακριά από την οικογένειά μου και τους φίλους μου. Έχω, όμως, πολύ καλούς φίλους και τον σύντροφό μου, οι οποίοι στο εξωτερικό γίνονται η οικογένειά μου. Σημασία για μένα έχει στις γιορτές να είμαστε υγιείς και με αυτούς που αγαπάμε.
Υπάρχει νοσταλγία… ανάλογα με το πού βρίσκομαι και με ποιον. Τα τελευταία δύο χρόνια ήταν πολύ δύσκολα στις γιορτές, καθώς δεν μπορούσαμε να ταξιδέψουμε, αφού τα σύνορα ήταν κλειστά. Επειδή αυτές τις μέρες δεν μπορώ να βγω εκτός Αμερικής, καθώς αναμένω την πράσινη κάρτα μου, με επισκέφτηκαν οι γονείς μου, οπότε η νοσταλγία έγινε μικρότερη. Αυτό που θα μου λείψει είναι η ευρύτερη οικογένειά μου και οι φίλες μου στην Ελλάδα.
«Εύχομαι υγεία πάνω απ’ όλα και ψυχική γαλήνη. Το νέο έτος να σβήσει πληγές και να φέρει στον καθένα ό,τι του αξίζει κι ονειρεύεται για τον εαυτό του».
Στις χριστουγεννιάτικες αγορές της Γερμανίας
Ριάννα Κούνου, Fashion designer και ιδιοκτήτρια του brand “Rianna + Nina”
Ο πλουραλιστικός κόσμος της Ριάννας Κούνου, σχεδιάστριας και δημιουργού του διάσημου brand Rianna + Nina, γεμίζει τις φετινές γιορτές με επιπλέον χρώματα και φαντασία. Η ίδια υποδέχεται τη νέα χρονιά στο cool και πάντα ζωντανό Βερολίνο!
Οι γιορτές φέτος… θα με βρουν στο Βερολίνο, ύστερα από πολλά χρόνια σε στενό οικογενειακό κύκλο. Την Πρωτοχρονιά θα είμαστε μια μεγάλη παρέα, μαζί με τους γονείς της φίλης του γιου μου, σ’ ένα ωραίο εστιατόριο για φαγητό και μετά πάρτι και χορό.
Το Βερολίνο… είναι υπέροχο τις γιορτές, πολύ στολισμένο και κάθε περιοχή έχει τη δική της αγορά. Εκεί υπάρχουν διάφορα stands με φαγητά, ποτά, μουσικές, διάφορες δραστηριότητες για παιδιά και όμορφα χριστουγεννιάτικα δώρα.
Από ξένα χριστουγεννιάτικα έθιμα… νομίζω το μόνο που έχω υιοθετήσει είναι ένα στεφάνι με τέσσερα κεριά που το ανάβεις στις 4 Κυριακές πριν από τα Χριστούγεννα ένα ένα.
Τηρώντας τις ελληνικές παραδόσεις… φτιάχνω πάντα μελομακάρονα, γιατί θέλω να μυρίσει το σπίτι κανέλα, γαρίφαλο και πορτοκάλι. Μου θυμίζει τα παιδικά μου χρόνια στην Αθήνα.
Οι Έλληνες στο Βερολίνο… δεν έχουν δημιουργήσει δυνατή ελληνική κοινότητα. Αλλά η αλήθεια είναι ότι θεωρώ ότι πρέπει να ζεις τη χώρα που κατοικείς και όχι να ανήκεις σε κοινότητες.
Οι μέρες αυτές… δε με έχουν βρει ποτέ μόνη, γιατί προσπαθώ να έχω οργανώσει έτσι τη ζωή μου που να είμαι πάντα τέτοιες μέρες με φίλους και την οικογένειά μου. Όμως, υπάρχουν και φορές που νοσταλγώ την Ελλάδα και τα Χριστούγεννα εκεί με άλλους φίλους.
«Σαν ευχές νομίζω πως η ειρήνη και η υγεία είναι οι πιο σημαντικές. Και να μάθουμε να ζούμε την κάθε μέρα μας. Η ζωή είναι στιγμές».
Οι πιο γλυκές γιορτές στις Βρυξέλλες
Μίνα Αποστολίδη, Chocolatier & δημιουργός του “Mina Handmade Chocolates”
Η χώρα-όαση της σοκολάτας κέρδισε τη δημιουργική καρδιά της σοκολατιέ Μίνας Αποστολίδη, η οποία τελικά έφερε σ’ αυτήν την απόλυτη μπουτίκ σοκολάτας, τη Mina Handmade Chocolates. Αυτά τα Χριστούγεννα, θα παραμείνει στις Βρυξέλλες, για να χαρίσει με τις γλυκές αλχημείες της χαμόγελα σε κάθε σπίτι!
Τα φετινά Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά θα με βρουν… στο σπίτι μου στις Βρυξέλλες. Μιας και η δουλειά μου είναι συνυφασμένη με τις γιορτές, καθώς η σοκολάτα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο κατά τη διάρκειά τους, όλες τις μέρες μένω στο Βέλγιο και το απολαμβάνω, δίνοντας χαρά με τις σοκολάτες μου.
Μαγεύομαι από… τον στολισμό της πόλης και όλου του Βελγίου. Στην κεντρική πλατεία δε, την Grand Place, το τεράστιο δέντρο που στολίζεται στη μέση κάθε χρόνο μάς βάζει έντονα και με παραμυθένιο τρόπο στο πνεύμα των γιορτών. Παραδόσεις, όμως, εμείς έχουμε πολύ περισσότερες στην Ελλάδα. Εδώ, γιορτάζουν κυρίως τον Άγιο Νικόλαο, ενώ τα Χριστούγεννα φτιάχνουν ένα γλυκό σε σχήμα κορμού και κάθε ζαχαροπλαστείο προτείνει τις δικές του εκδοχές.
Από τις βελγικές παραδόσεις… εφαρμόζω κάθε χρόνο τέτοια εποχή, όπου κι αν βρίσκομαι, το να δίνουμε ένα μικρό δωράκι στα παιδιά την ημέρα του Αγίου Νικολάου. Κατά τα άλλα, φροντίζω να κρατάω τις ελληνικές.
Οι ελληνικές συνήθειες… είναι «άγκυρες» για να νιώθουμε ζεστά και κοντά στη χώρα μας, ειδικά τις γιορτές, που είμαστε μακριά από την οικογένειά μας. Θα φτιάξω κουραμπιέδες και μελομακάρονα και βασιλόπιτα την Πρωτοχρονιά. Φροντίζω να έχουμε γεμάτες πιατέλες με γλυκά, αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς και, φυσικά, σοκολάτες! Οι συνήθειες έχουν να κάνουν κυρίως με τα φαγητά, που βέβαια μας φέρνουν όλους πιο κοντά, γύρω από το τραπέζι.
«Ξενοιασιά. Αυτό από πίσω σημαίνει για μένα: υγεία, αφθονία, ειρήνη, αγάπη, χαρά για όλους!»
Λαμπερές βόλτες στις λονδρέζικες λεωφόρους
Ασημάκης Χανιώτης, Executive chef του Pied à Terre
Συναντάμε τον νεότερο σεφ με αστέρι Michelin στο Λονδίνο, Ασημάκη Χανιώτη, να βρίσκεται σε πυρετώδεις προετοιμασίες των γιορτινών μενού πίσω από την κουζίνα του Pied à Terre. Αυτό το διάστημα, όμως, έχει την τύχη ν’ απολαμβάνει και την πιο μαγευτικά στολισμένη πόλη του κόσμου!
Φέτος τα Χριστούγεννα… θα είμαι στην Αθήνα για πέντε μέρες και Πρωτοχρονιά θα κάνω στη Μάλτα!
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι… γνωστό για τα πολύ μεγάλα Christmas markets που έχει, με τους διάφορους πλανόδιους που κάνουν την αγάπη τους επάγγελμα, είτε αυτό αφορά στο φαγητό, σε κατασκευές από ξύλο ή στη δημιουργία παλτό και διάφορων άλλων πραγμάτων. Κάθε χρονιά, το Λονδίνο βρίσκεται σε γιορτινό πνεύμα από τον Σεπτέμβρη και το mood είναι parties σε κάθε μέρος της πόλης.
Νομίζω ότι τα ξενόφερτα έθιμα… με πρόλαβαν πριν φύγω από την Ελλάδα, όπως το mulled wine και η γαλοπούλα. Αλλά, μία αγγλική παράδοση που τηρώ είναι τα Christmas crackers.
Ως προς τις ελληνικές παραδόσεις που αναβιώνω… στην Αγγλία πια είμαστε παρά πολλοί Έλληνες και Κύπριοι και συνήθως θα κάνουμε Χριστούγεννα σε κάποιο σπίτι με μουσική και πολύ φαγητό, σαν να ήμασταν στο σπίτι μας!
Οι γιορτές με έχουν βρει μόνο μου εκτός συνόρων… δύο φορές και με τους φίλους μου κάναμε το καλύτερο για να νιώσουμε όλοι φανταστικά, να πιούμε, να γελάσουμε, να φάμε, να ακούσουμε μουσική, να παίξουμε χαρτιά. Όμως, είμαι τυχερός, γιατί όλες τις άλλες χρονιές επέστρεφα για δύο εβδομάδες στην οικογένειά μου στην Αθήνα.
Φυσικά και μου λείπει η Ελλάδα αυτές τις μέρες… μέχρι να έρθω, νοσταλγώ που δεν είμαι με τους γονείς μου, την υπόλοιπη οικογένεια και τους φίλους μου.
«Ένα πράγμα είναι πιο σημαντικό απ’ οτιδήποτε σε αυτόν τον κόσμο: η υγεία όλων. Καλά Χριστούγεννα, με αγάπη, ζεστασιά και θαλπωρή!»
Η μαγεία του στολισμένου Παρισιού
Χρήστος Μαρκογιαννάκης, Δικηγόρος και Συγγραφέας
Στο Παρίσι, που τον ανέδειξε σε μετρ της συγγραφής αστυνομικής λογοτεχνίας και δοκιμιακών βιβλίων για την αισθητική του εγκλήματος, ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης απολαμβάνει την κάθε του στιγμή. Αυτήν τη εποχή, η γαλλική πρωτεύουσα, όπου κατοικεί, αποκτά επιπλέον φως, ενισχύοντας μια πτυχή που την έχει κάνει γνωστή παντού!
Αποφάσισα φέτος… ύστερα από πολύ καιρό, και κυρίως δουλειά, να κάνω ένα μακρινό ταξίδι. Οι γιορτινές μέρες, λοιπόν, θα με βρουν στο Σίντνεϊ, στο σπίτι μιας αγαπημένης μου ξαδέρφης που διαπρέπει στην Αυστραλία!
Από έθιμα του εξωτερικού… πλην της messe de minuit την οποία παρακολουθώ κάθε χρόνο, έχω υιοθετήσει γευστικές, gourmet συνήθειες: σολομό, φουά-γκρα σε pain d’epices -μία και μοναδική φορά τον χρόνο-, Bûche de Noël, ένα επιδόρπιο σοκολάτας σε σχήμα κούτσουρου (εξού και το όνομα «χριστουγεννιάτικο κούτσουρο»), marrons glacés, σαμπάνια και την αντίστοιχη γαλλική βασιλόπιτα, galette des rois, την οποία κόβουν οι Γάλλοι στις 6 Ιανουαρίου!
Εδώ, από τις ελληνικές παραδόσεις επιλέγω να αναβιώνω… τα μελομακάρονα - τους κουραμπιέδες δε θέλω ούτε να τους δω! Και τα χαρτιά για «το καλό του χρόνου», όπου πάντα χάνω! Τέλος, σχεδόν κάθε χρόνο καλώ φίλους -κυρίως Γάλλους- στο σπίτι, για να κόψουμε παραδοσιακή βασιλόπιτα.
Έχω την ευτυχία να έχω στο Παρίσι… μια μεγάλη οικογένεια από αγαπημένους φίλους. Πάντα διοργανώνω μια γιορτή την τελευταία Κυριακή πριν από τα Χριστούγεννα, την οποία περνάμε πίνοντας, τρώγοντας και τραγουδώντας! Δε νιώθω, λοιπόν, κανένα κενό. Όταν είχα πρωτοέρθει, ωστόσο, κι επειδή οι περισσότεροι Γάλλοι περνάνε την ημέρα των Χριστουγέννων σε κλειστό οικογενειακό περιβάλλον, ήμουν μόνος παραμονή κι ανήμερα. Όταν το έμαθε ο πρίγκιπας Michel de Grèce, με κάλεσε στο σπίτι του και πέρασα υπέροχα με τον ίδιο, τη σύζυγό του Μαρίνα, τις κόρες και τα εγγόνια του. Η γενναιοδωρία του με συγκίνησε. Η φιλία του με τιμά ακόμη και τον ευχαριστώ πάντα στα βιβλία μου, μιας και είναι ο λογοτεχνικός μου νονός!
«Φέτος, περισσότερο από ποτέ -κι ας ακούγεται κλισέ- εύχομαι η καινούρια χρονιά να φέρει ειρήνη, και να είναι καλύτερη απ’ τις τελευταίες, χωρίς νέες κρίσεις!»
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΚΛΕΙΔΑΡΙΑ, ΜΑΡΙΑ ΑΡΑΜΠΑΤΖΙΔΟΥ, ΚΑΛΛΙΡΡΟΗ ΣΙΜΙΤΖΙΔΟΥ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2023
