Τα τελευταία χρόνια, τα ελληνικά νησιά παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο κάθε καλοκαίρι και όλα τα βλέμματα και η προσοχή στρέφονται σε αυτά. Άλλα είναι κοσμοπολίτικα, άλλα μοιάζουν να είναι πιο ήσυχα και προσφέρουν κάτι διαφορετικό, μία πιο ιδιαίτερη εμπειρία σε όσους τα επιλέγουν για τις διακοπές τους. Αυτή τη φορά -ωστόσο- τρία πανέμορφα νησιά συγκαταλέγονται στη λίστα των 7 πιο απειλούμενων μνημείων και τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης κι αυτό, δεν είναι κάτι που προκαλεί ιδιαίτερα πολλά χαμόγελα.

Τι συμβαίνει με τη Σίφνο, την Σέριφο και τη Φολέγανδρο; Συνεχίστε να διαβάζετε, για να ανακαλύψετε όλες τις απαντήσεις.

Τι δείχνουν τα τελευταία στοιχεία;

Η ανησυχία και η Ελλάδα

Το Europa Nostra και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων παρουσίασαν πριν από μερικές ημέρες τον κατάλογο με τους τόπους και τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, τα οποία χαρακτηρίζονται ως τα πλέον απειλούμενα στην Ευρώπη και η σχετική λίστα -δυστυχώς- έχει έντονο γαλάζιο χρώμα. «Οι Κυκλάδες, φημισμένες για τη μοναδική γοητεία και τον πλούσιο πολιτισμό τους, βρίσκονται αντιμέτωπες με μια πληθώρα προκλήσεων που θέτει η έξαρση της τουριστικής ανάπτυξης και η ανεξέλεγκτη δόμηση. Παρά την οικονομική ανάπτυξη που επιτυγχάνεται, δημιουργείται παράλληλα και πλήθος περιβαλλοντικών, πολιτιστικών και κοινωνικών ζητημάτων, όπως η υποβάθμιση των φυσικών πόρων, η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, η λειψυδρία, τα προβλήματα διαχείρισης αποβλήτων και οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες. Τα νησιά κινδυνεύουν να χάσουν τον αυθεντικό τους χαρακτήρα, καθώς η ταχεία τουριστική οικοδόμηση απειλεί να επισκιάσει την εγγενή ομορφιά τους», σημειώνει μεταξύ άλλων η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ).

Η Σίφνος, η Σέριφος και η Φολέγανδρος, συγκαταλέγονται στο πρόγραμμα «7 Most Endangered 2024», με την ΕΛΛΕΤ να τονίζει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, πως είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία η λήψη στρατηγικών μέτρων, με φόντο την αντιμετώπιση των κινδύνων που απειλούν τις Κυκλάδες. Στις άμεσες προτεραιότητες θα πρέπει να περιλαμβάνεται η θέσπιση του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό με σκοπό τη ρύθμιση και διαχείριση των δραστηριοτήτων, αλλά και η θεσμοθέτηση ενός δεσμευτικού Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου για το Νότιο Αιγαίο. Ο υπερτουρισμός απειλεί ξεκάθαρα τα νησιά, αυτά, με την επιβάρυνση των υποδομών και την αυξανόμενη ζήτηση για καταλύματα να αποτελούν σημαντικές προκλήσεις κι αυτό, είναι κάτι που απασχολεί πλέον σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Η μεγάλη κινητοποίηση

Το πρόγραμμα «7 Most Endangered 2024» ξεκίνησε για πρώτη φορά το 2013 και αποτελεί μέρος μιας μεγάλης εκστρατείας, με φόντο τη διάσωση της απειλούμενης κληρονομιάς της Ευρώπης, ενώ εκτός από προτάσεις για δράση παρέχει κι επιχορήγηση ύψους περίπου 10.000 ευρώ για κάθε μνημείο/περιοχή που συμπεριλήφθηκε στη σχετική λίστα. Διευθύνεται από τη Europa Nostra σε συνεργασία με το European Investment Bank Institute, ενώ υποστηρίζεται κι από το Creative Europe της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ όσον αφορά στον... επίμαχο κατάλογο, η επιλογή των 7 μνημείων και τόπων έγινε με βάση την πολιτιστική σημασία και αξία του καθενός, αλλά και τον σοβαρό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν σήμερα.

Τα 7 μνημεία/τόποι, έχουν επιλεγεί προκειμένου να λάβουν επιχορήγηση από το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ύψους 10.000 ευρώ ανά τοποθεσία κι από εκεί και πέρα, ομάδες εμπειρογνωμόνων που εκπροσωπούν τη Europa Nostra και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, μαζί με τους οργανισμούς που πρότειναν τις περιοχές, έχουν ξεκινήσει τις σχετικές έρευνες, αλλά κι επαφές με τους ενδιαφερόμενους φορείς, προκειμένου να γίνει μία πρώτη αξιολόγηση και να ακολουθούν τα next steps. Τα 7 πιο απειλούμενα μνημεία και τόποι πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2024 είναι τρία νησιά των Κυκλάδων, η Σίφνος, η Σερίφος και η Φολεγανδρος, όπως επίσης το Roubaix-Tourcoing της Γαλλίας, η Εκκλησία του San Pietro στο Μιλάνο και η Συναγωγή της Σιένα στην Ιταλία, η οικία του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού στην Σερβία, η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, Altınözü και η Σιδηρά Πύλη της Αντιόχειας, στην Τουρκία. 

???? We're excited to announce the #7MostEndangered 2024 shortlist with @EIBInstitute & supported by @europe_creative! 11 endangered #heritage sites across #Europe have been preselected???? We'll share some facts about each one throughout the day, stay tuned???? https://t.co/oquzBJSi4L pic.twitter.com/lkt0LhxjMO

— Europa Nostra (@europanostra) January 30, 2024

«Ο κατάλογος των 7 πιο απειλούμενων μνημείων του 2024 περιλαμβάνει τρία μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές από φυσικές καταστροφές, καθώς και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς που απειλούνται από κατεδάφιση, ακατάλληλη ανάπτυξη ή έλλειψη χρηματοδότησης», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Guy Clausse, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Europa Nostra και πρόσθεσε: «Μαζί με τους εταίρους θα παράσχουμε τεχνική εμπειρογνωμοσύνη, θα εντοπίσουμε πιθανές πηγές χρηματοδότησης και θα κινητοποιήσουμε το ευρύ μας δίκτυο για να στηρίξουμε τις προσπάθειες των τοπικών κοινοτήτων να σώσουν αυτούς τους χώρους. Είναι κοινή μας ευθύνη να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε την κοινή μας κληρονομιά. Η κληρονομιά μας είναι καθοριστική για την οικοδόμηση μιας πιο βιώσιμης, συμπεριληπτικής και ειρηνικής Ευρώπης».

Είναι ξεκάθαρο πως κάτι πρέπει να αλλάξει άμεσα κι ότι οι περιοχές, αυτές και τα ελληνικά νησιά που συμπεριλαμβάνονται στη σχετική λίστα, εκπέμπουν... SOS, την ώρα που η Ελλάδα ετοιμάζεται για ένα ακόμη καυτό καλοκαίρι...