Η προηγούμενη χρονιά προσέφερε παγκοσμίως εκπληκτικές προτάσεις στον χώρο της τέχνης, από την sold-out έκθεση του Johannes Vermeer στο Μουσείο Rijksmuseum, μέχρι τις ποικίλες εκθέσεις για τη ζωή και την κληρονομιά του Pablo Picasso που συνέπεσαν με την 50ή επέτειο από το θάνατο του καλλιτέχνη. Η χρονιά έδειξε μια επιστροφή στις συνήθειές μας, καθώς τα μουσεία διοργάνωσαν την τελευταία σειρά από exhibitions που αναβλήθηκαν λόγω της πανδημίας και άρχισαν να προβληματίζονται για τα επίκαιρα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής και της εκπροσώπησης των ιθαγενών. 

Από δυνατές πρώτες ατομικές μουσειακές εκθέσεις μέχρι εις βάθος εξερευνήσεις σημαντικών προσωπικοτήτων της ιστορίας της τέχνης, ακολουθούν 10 μουσειακές εκθέσεις που πρέπει να επισκεφθείτε σε όλο τον κόσμο το 2024.

1. Anselm Kiefer, "Fallen Angels", Φλωρεντία 

Συγκεντρώνοντας νέους και ιστορικούς πίνακες, γλυπτά, χαρακτικά και εγκαταστάσεις, το "Fallen Angels" προσφέρει μια ολοκληρωμένη ματιά στην καριέρα του σημαντικού Γερμανού καλλιτέχνη. Ο Kiefer, μια από τις σημαντικότερες μορφές της γερμανικής τέχνης κατά τη διάρκεια της εξαετούς καριέρας του, αντλεί από ένα ευρύ φάσμα πηγών, όπως η μυθολογία, η θρησκεία, η φιλοσοφία, η συλλογική μνήμη και η ιστορία του πολέμου, ιδίως ο αντίκτυπος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην πολιτιστική ταυτότητα της Γερμανίας.

Το έργο του συνδυάζει την παραστατικότητα και την αφαίρεση για να εμπλακεί με τον θεατή με βαθύτατους συναισθηματικούς, ψυχολογικούς και φυσικούς τρόπους. Διερευνώντας και ασκώντας κριτική στον εθνικισμό που ενίσχυσε το γερμανικό Τρίτο Ράιχ, ο Kiefer χρησιμοποιεί υλικά που παραπέμπουν στη σκοτεινή, γήινη πλευρά της φύσης (όπως ο ξυλάνθρακας και ο πηλός) και της βιομηχανίας (όπως τα βαρέα μέταλλα). Η έκθεση υπόσχεται να εξερευνήσει την πολυπλοκότητα του έργου του Kiefer, παρουσιάζοντας αυτό το φάσμα θεμάτων και υλικών στο πλαίσιο της ιστορικής αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής του Palazzo Strozzi.

Info: Palazzo Strozzi, Florence, 22 Μαρτίου με 21 Ιουλίου 

2. “Paris 1874: Inventing Impressionism”, Παρίσι 

Γιορτάζοντας την 150ή επέτειο από τη γέννηση του κινήματος της πρωτοπορίας, το "Παρίσι 1874: Inventing Impressionism" συγκεντρώνει σχεδόν 130 έργα από εξέχοντες καλλιτέχνες της περιόδου, όπως ο Claude Monet, η Berthe Morisot και ο Pierre-Auguste Renoir. Η έκθεση ανιχνεύει τις πολιτικές και πολιτιστικές συνθήκες που οδήγησαν αυτούς και άλλους καλλιτέχνες να εναντιωθούν στις συμβάσεις των ακαδημιών της εποχής (που ευνοούσαν τις θρησκευτικές και ιστορικές εικόνες) και να υιοθετήσουν μια μορφή ζωγραφικής που απεικόνιζε σκηνές της καθημερινής ζωής.

Αναδυόμενος σε ένα κλίμα που καθορίστηκε από την εκβιομηχάνιση και τις συγκρούσεις (κυρίως τον γαλλογερμανικό πόλεμο του 1870 και την Paris Commune που τον ακολούθησε), ο ιμπρεσιονισμός παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό σε μια έκθεση που εγκαινιάστηκε στις 15 Απριλίου 1874. Το κίνημα έφερε μια νέα εποχή στην τέχνη στην οποία οι πιο χαλαρές πινελιές και η ζωγραφική en plein air μετέφεραν τις παροδικές πτυχές του περιβάλλοντος των καλλιτεχνών, όπως οι αλλαγές στο φως και την ατμόσφαιρα. Το "Paris 1874" θα παρουσιάσει έργα ιμπρεσιονιστών, καθώς και έργα τέχνης εκτός ιμπρεσιονισμού, που έκαναν το ντεμπούτο τους την ίδια χρονιά και τα οποία καταδεικνύουν πόσο ριζοσπαστικό ήταν αυτό το νέο στιλ εκείνη την εποχή.

Info: Musée d’Orsay, Paris (αλλά και: National Gallery of Art, Washington, D.C.), 24 Μαρτίου με 14 Ιουλίου

3. Firelei Báez, Βοστόνη 

Η Firelei Báez, η οποία μόλις εντάχθηκε στο δυναμικό της Hauser & Wirth, πρόκειται να ανοίξει την πρώτη της μουσειακή έκθεση το 2024 στο ICA Boston. Με πλούσια χρωματιστά, πολυεπίπεδα έργα, η γεννημένη στη Δομινικανή Δημοκρατία Báez διερευνά τις ιστορικές αφηγήσεις και την κληρονομιά της αποικιοκρατίας, ιδίως της αφρικανικής διασποράς στην Καραϊβική. Η έκθεση προσφέρει μια προσεκτική ματιά στην πρακτική της Báez με πίνακες, σχέδια και εγκαταστάσεις που αντλούν έμπνευση από ένα ευρύ φάσμα πηγών, όπως η επιστημονική φαντασία, η λαογραφία, η φαντασία, η ανθρωπολογία και η κοινωνική ιστορία.

Info: Institute of Contemporary Art, 4 Απριλίου με 2 Σεπτεμβρίου 

4. Caspar David Friedrich, “Infinite Landscapes”, Βερολίνο 

Γιορτάζοντας την 250ή επέτειο από τη γέννηση του Caspar David Friedrich (1774-1840), η έκθεση "Infinite Landscapes" έρχεται να προστεθεί σε δύο άλλες μεγάλες γερμανικές εκθέσεις του έργου του ρομαντικού τοπιογράφου. Στο Αμβούργο, τη Δρέσδη και την Alte Nationalgalerie στο Βερολίνο, οι εκθέσεις αυτές εξετάζουν τη ζωή και την κληρονομιά του Friedrich, με κάθε τοποθεσία να έχει διαφορετικό σημείο εισόδου. Η Kunsthalle του Αμβούργου θα διερευνήσει την απεικόνιση του ανθρώπου και της φύσης από τον καλλιτέχνη και τη συνεχιζόμενη επίδρασή του στη σύγχρονη τέχνη- στη Δρέσδη, όπου ο καλλιτέχνης έζησε για περισσότερα από 40 χρόνια, το Albertinum θα παρουσιάσει το έργο του στο πλαίσιο των καλλιτεχνικών επιρροών του στην πόλη.

Info: Alte Nationalgalerie, 19 Απριλίου με 4 Αυγούστου

5. Theaster Gates, Τόκιο 

Αυτή η ομώνυμη ατομική έκθεση, που αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη έρευνα του Theaster Gates στην Ιαπωνία, θα συγκεντρώσει μια σειρά έργων του διάσημου Αμερικανού καλλιτέχνη. Η πολυσχιδής πρακτική του Gates, η οποία καλύπτει τη γλυπτική, τη ζωγραφική, τη μουσική, την performance, την αρχιτεκτονική και το design, τον έχει αναδείξει σε κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης τέχνης. Ο καλλιτέχνης είναι γνωστός για την ίδρυση του Rebuild Foundation, του μη κερδοσκοπικού του οργανισμού στο Σικάγο που βοηθά στην αναγέννηση των πολιτών και την πολιτιστική ανάπτυξη, καθώς και για τη συνεχιζόμενη σειρά "Tar Paintings" (2020-σήμερα) που εξετάζει την κληρονομιά των μαύρων καλλιτεχνών στην αφαίρεση. Η έκθεση θα περιλαμβάνει νέα έργα που δημιουργήθηκαν για την περίσταση, καθώς και μια παρουσίαση που εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η ιαπωνική τέχνη και κουλτούρα επηρεάζουν το έργο του.

Info: Mori Art Museum, 24 Απριλίου με 1 Σεπτεμβρίου 

6. LaToya Ruby Frazier, “Monuments of Solidarity”, Νέα Υόρκη 

Στην έκθεση “Monuments of Solidarity”, το MoMA θα παρουσιάσει μια σειρά από έργα, όπως φωτογραφία, κείμενο και κινούμενη εικόνα, από την πλούσια καριέρα της διεπιστημονικής καλλιτέχνιδας-ακτιβίστριας LaToya Ruby Frazier. Η έκθεση, η πρώτη μουσειακή έρευνα της Frazier, καλύπτει πάνω από 20 χρόνια πορείας και αναδεικνύει το συνεχές ενδιαφέρον της για την αναζωογόνηση και τη διατήρηση παραγνωρισμένων και διαγραμμένων ιστοριών από τη μεταβιομηχανική εποχή της Αμερικής, ιδίως αφηγήσεων για το φύλο, τη φυλή, την ανισότητα και την εργασία.

Info: Museum of Modern Art, 12 Μαΐου με 7 Σεπτεμβρίου 

7. Jenny Holzer, “Light Line”, Νέα Υόρκη 

Τριάντα πέντε χρόνια αφότου η πρωτοποριακή αναδρομική εγκατάσταση της Jenny Holzer κατέλαβε τη ροτόντα του Guggenheim, το μουσείο επανεξετάζει την επιδραστική πρακτική της καλλιτέχνιδας με τη "Light Line", μια διευρυμένη έκδοση της έκθεσης-ορόσημο. Με ηλεκτρονικές πινακίδες που προβάλλουν κυλιόμενο κείμενο από το έργο δεκαετιών της Holzer με αφορισμούς, η έκδοση του 2024 θα εξετάσει τη μακροχρόνια χρήση του γραπτού λόγου από την καλλιτέχνιδα για την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων και την ενθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού.

Info: Guggenheim Museum, 17 Μαΐου με 29 Σεπτεμβρίου 

8. Mickalene Thomas, “All About Love”, Los Angeles

Η Mickalene Thomas είναι γνωστή για τις ζωηρές απεικονίσεις Αφροαμερικανών γυναικών με αυτοπεποίθηση που διεκδικούν χώρο και δράση, απεικονίζοντάς τες συχνά σε χαλαρά και οικιακά περιβάλλοντα. Εκτείνοντας τις δύο τελευταίες δεκαετίες της καριέρας της Thomas, η έκθεση "All About Love" είναι η πρώτη μεγάλη διεθνής περιοδεία της καλλιτέχνιδας. Με περισσότερα από 80 έργα, η έκθεση απεικονίζει το συνεχές ενδιαφέρον της Thomas για τον εορτασμό της αναπαράστασης των μαύρων γυναικών, καθώς και το εύρος των υλικών και των κλάδων της, συμπεριλαμβανομένης της ζωγραφικής μεικτής τεχνικής μεγαλύτερης κλίμακας, της καθηλωτικής εγκατάστασης, του κολάζ και της φωτογραφίας.

Info: The Broad (αλλά και: The Barnes Foundation, Philadelphia; Hayward Gallery, London), 25 Μαΐου με 29 Σεπτεμβρίου  

9. “When We See Us: A Century of Black Figuration in Painting”, Βασιλεία

Αντλώντας έμπνευση από τη σειρά του Netflix "When They See Us" της Ava DuVernay το 2019, η ομαδική έκθεση “When We See Us” εξετάζει την κληρονομιά της παραστατικότητας στη ζωγραφική από καλλιτέχνες από την Αφρική και τη διασπορά. Η έκθεση της DuVernay επικεντρώθηκε στο πώς οι νέοι Αφροαμερικανοί αντιμετωπίζονται άδικα ως δυνητικές απειλές - σε επιμέλεια των Tandazani Dhlakama και Koyo Kouoh του Zeitz MOCAA όπου παρουσιάστηκε αρχικά, στρέφει αντίθετα τον φακό προς τα μέσα, στο πώς βλέπουν οι νέοι μαύροι άνθρωποι τον εαυτό τους. Η έκθεση, που ανοίγει τώρα το 2024 στο Kunstmuseum της Βασιλείας, καλύπτει τον τελευταίο αιώνα και περιλαμβάνει πάνω από 200 έργα 156 καλλιτεχνών.

Info: Kunstmuseum Basel, 25 Μαΐου με 27 Οκτωβρίου 

10. Francis Alÿs, Λονδίνο

Η έκθεση του Francis Alÿs στο Barbican, που αποτελεί τη μεγαλύτερη θεσμική ατομική έκθεση του Βέλγου καλλιτέχνη με έδρα το Μεξικό στο Ηνωμένο Βασίλειο εδώ και πάνω από μια δεκαετία, θα συγκεντρώσει μια σειρά από έργα που αποτελούν παράδειγμα της δυναμικής, διεπιστημονικής πρακτικής του. Μέσα από τον κινηματογράφο, τη φωτογραφία, τη ζωγραφική και την περφόρμανς, το έργο του Alÿs υιοθετεί μια οικεία προσέγγιση στην παρατήρηση και την επαφή με τον κόσμο γύρω μας. Η έκθεση θα έχει τη μορφή μιας παιδικής χαράς παιχνιδιών, συμπεριλαμβανομένης της βρετανικής πρεμιέρας της καθηλωτικής, πολυοθονικής σειράς ταινιών Children's Games (1999-σήμερα) του καλλιτέχνη, μια δόση της οποίας έκανε πρεμιέρα στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2022.

Info: The Barbican, 27 Ιουλίου με 1 Σεπτεμβρίου