To Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παρουσιάζει για πρώτη φορά στο κοινό το έργο 'Balloon Venus Lespugue (Orange)' (2013–2019) του διεθνώς καταξιωμένου Αμερικανού καλλιτέχνη Jeff Koons. Το γλυπτό, το οποίο εξετάζει τη σημασία της μορφής της Αφροδίτης από την προϊστορική εποχή έως σήμερα, θα εκτεθεί στο Μέγαρο Σταθάτου από τις 19 Μαρτίου έως τις 31 Αυγούστου 2026, πλαισιωμένο από δέκα αντίγραφα παλαιολιθικών ειδωλίων «Αφροδίτης». Μέσα από αυτή τη συνύπαρξη τίθεται το ερώτημα πώς το διαχρονικό σύμβολο της γονιμότητας ξεπερνά τα όρια του τόπου και του χρόνου.

Η προϊστορική έμπνευση του Koons

Για το συγκεκριμένο έργο, ο Koons αντλεί έμπνευση από την Αφροδίτη του Lespugue, ένα μικρό αγαλμάτιο κατασκευασμένο από χαυλιόδοντα μαμούθ που χρονολογείται περίπου 28.000 χρόνια πριν. Η μορφή της Αφροδίτης -θεά συνδεδεμένη με τον έρωτα και τη γονιμότητα- έχει επηρεάσει τη δουλειά του ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Η δική του εκδοχή για το αρχαίο ειδώλιο εντάσσεται στη σειρά Antiquity, που ξεκίνησε το 2008, και συνομιλεί με την ιστορία της τέχνης από τον Μποτιτσέλι και τον Τιτσιάνο μέχρι τον Ντυσάν και τον Μπρανκούζι, ενώ ταυτόχρονα σχολιάζει τη διαχρονική αναζήτηση της ομορφιάς και της μορφής. Μέσα από μια μακρόχρονη και απαιτητική διαδικασία, ο Koons μεταμόρφωσε το φετιχιστικό αυτό πρωτότυπο με τις υπερβολικές καμπύλες σε ένα λαμπερό, μνημειακό γλυπτό που θυμίζει μπαλόνια και φέρει αναλογίες reminiscentες των έργων του Τζακομέττι.

Μαζί με το έργο του Koons θα παρουσιαστούν δέκα πιστά αντίγραφα παλαιολιθικών ειδωλίων της Αφροδίτης, δάνεια από τα μουσεία όπου φυλάσσονται τα πρωτότυπα. Ανάμεσά τους περιλαμβάνεται και το αντίγραφο της «Αφροδίτης» του Lespugue από το Muséum National d’Histoire Naturelle στο Παρίσι, το οποίο αποτέλεσε άμεση πηγή αναφοράς για το γλυπτό του Koons από γυαλισμένο, ανακλαστικό ανοξείδωτο χάλυβα. Τα ειδώλια της Ανωτέρας Παλαιολιθικής περιόδου εκφράζουν έναν από τους πρώτους αισθητικούς κώδικες της ανθρωπότητας: μια αφαιρετική αποτύπωση της γονιμότητας, της επιβίωσης και της συνέχειας σε μικρές, φορητές μορφές. Ο Koons επαναπροσεγγίζει αυτή την προϊστορική γλώσσα μέσα από το υλικό και το ύφος της σύγχρονης βιομηχανικής εποχής.

Αρχαία ειδώλια και σύγχρονη υλικότητα

Με το Balloon Venus Lespugue (Orange), ο καλλιτέχνης διερευνά πώς οι αρχαίες ιερές απεικονίσεις βρίσκουν αντήχηση στη σύγχρονη έλξη για την επιφάνεια, τη μορφή, την επιθυμία και την εφευρετικότητα. Η ανακλώμενη επιφάνεια του γλυπτού προσκαλεί τον θεατή να αναλογιστεί πώς η αλλαγή του υλικού μετασχηματίζει (ή διατηρεί) το συμβολικό φορτίο, και πώς η σύγχρονη τέχνη μπορεί να επαναφέρει στο προσκήνιο θεμελιώδεις πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης.

Το έργο προέρχεται από τη Συλλογή Homem Sonnabend (Antonio Homem Sonnabend και Phokion Potamianos Homem) και εκτίθεται για πρώτη φορά στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Η παρουσίαση θα συνοδευτεί από νέα έκδοση με δοκίμια του Jeff Koons και κορυφαίων ειδικών, με έμφαση στις πρόσφατες έρευνες για την Παλαιολιθική περίοδο στην Ελλάδα και διεθνώς.

About the artist

Ο Jeff Koons (γενν. 1955, Γιορκ, Πενσυλβάνια) είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της σύγχρονης τέχνης. Έχει συνδεθεί με εμβληματικά έργα όπως τα Rabbit, Balloon Dog, καθώς και τα μνημειακά γλυπτά με λουλούδια, Puppy και Split-Rocker. Χρησιμοποιώντας γνώριμα αντικείμενα της καθημερινότητας, η δουλειά του αγγίζει έννοιες όπως η αυτοαποδοχή και η υπέρβαση.

Από την πρώτη του ατομική έκθεση το 1980, τα έργα του έχουν παρουσιαστεί σε μείζονα μουσεία παγκοσμίως. Το 2014 αποτέλεσε αντικείμενο μεγάλης αναδρομικής έκθεσης του Whitney Museum of American Art, η οποία ταξίδεψε στο Centre Pompidou και στο Guggenheim Bilbao. Έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων ο τίτλος του Αξιωματικού του Εθνικού Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής από τον πρόεδρο Ζακ Σιράκ και το Μετάλλιο των Τεχνών του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Υπήρξε επίσης ο πρώτος φιλοξενούμενος καλλιτέχνης στο Ινστιτούτο Mortimer B. Zuckerman Mind Brain Behavior του Πανεπιστημίου Columbia. Είναι μέλος του ΔΣ του Διεθνούς Κέντρου για Εξαφανισμένα και Κακοποιημένα Παιδιά (ICMEC) και συνιδρυτής του Koons Family Institute, που ασχολείται με την αντιμετώπιση της εκμετάλλευσης και των απαγωγών παιδιών διεθνώς. Ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη.

About the Homem Sonnabend collection

Η Συλλογή Homem Sonnabend ανήκει στους Antonio Homem Sonnabend και Phokion Potamianos Homem και περιλαμβάνει έργα από την Αναγέννηση έως τη σύγχρονη εποχή. Φέρνει σε διάλογο δημιουργίες από την τέχνη της Αφρικής και της Ωκεανίας με δείγματα των διακοσμητικών τεχνών του 20ού αιώνα, καθώς και αντιπροσωπευτικά έργα από την Pop Art, την Arte Povera και τη διεθνή πρωτοπορία των δεκαετιών του 1980 και 1990. Στη συλλογή περιλαμβάνονται έργα σημαντικών καλλιτεχνών, όπως οι Andy Warhol, Cy Twombly, Roy Lichtenstein, Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Claes Oldenburg, Michelangelo Pistoletto, Mario Schifano, Lucio Fontana, Jannis Kounellis, Bernd και Hilla Becher, Hiroshi Sugimoto και φυσικά Jeff Koons.

Κεντρική φωτογραφία: (αριστερά) Balloon Venus Lespugue (Orange), 2013-2019, ανοξείδωτος ανακλαστικός χάλυβας με διάφανη χρωματική επίστρωση 266,9 x 124,1 x 104,7 εκ., 1/5 μοναδικές εκδόσεις, Συλλογή Homem Sonnabend © Jeff Koons. Φωτογραφία: Ela Bialkowska, OKNO Studio, ευγενική παραχώρηση Palazzo Strozzi | (δεξιά) Jeff Koons © ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη