Με διαχρονικό στόχο να βρίσκεται στην αιχμή των διεθνών συζητήσεων για το φωτογραφικό μέσο, πορεία που κινήθηκε παράλληλα αλλά και εντός των εικαστικών τεχνών, η φετινή Thessaloniki PhotoΒiennale συστήνεται ξανά στο κοινό από τις 10 Οκτωβρίου 2023 έως τις 11 Φεβρουαρίου 2024 με ένα πλούσιο πρόγραμμα 25 εκθέσεων σε 19 χώρους στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, με τη συμμετοχή 100 και πλέον φωτογράφων και καλλιτεχνών από 18 χώρες. Το φετινό πρόγραμμα φιλοδοξεί να παρουσιάσει τις διαφορετικές εκφάνσεις του φωτογραφικού μέσου –φωτοδημοσιογραφία, φωτογραφία ντοκουμέντο, ιστορική φωτογραφία, σύγχρονες πρακτικές των μέσων καταγραφής της εικόνας– να ενδυναμώσει και να μετασχηματίσει τους πολίτες και τις κοινωνίες που τους περιβάλλουν. Εκθέσεις ιστορικές και σύγχρονες, ομαδικές και ατομικές, πρωτοεμφανιζόμενων και καταξιωμένων φωτογράφων, μαζί με παράλληλες δράσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, ξεναγήσεις αποτελούν μια σημαντική καλλιτεχνική πρόταση για τους τέσσερις μήνες που ακολουθούν.

Τι θα δούμε φέτος;

Με τις συνέπειες της πρόσφατης υγειονομικής κρίσης παντού παρούσες, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να καταδεικνύουν την ευθύνη μας απέναντι στη Γη που δεν προστατέψαμε αρκετά, με πολέμους, βία και αναταραχές σε πολλά σημεία του πλανήτη, η φωτογραφική εικόνα δηλώνει παρούσα για να καταργήσει σύνορα και αποστάσεις, να ενεργοποιήσει την σκέψη και να φωτίσει νέους και τόσο αναγκαίους, φωτεινούς δρόμους. Σε όλα τα παραπάνω βασίζεται ο φετινός θεσμός, που στόχο έχει να ευαισθητοποιήσει και να «αγγίξει» το κοινό.

Παρακάτω, οι 5 εκθέσει που ήδη ξεχωρίσαμε κι ανυπομονούμε να απολαύσουμε!

1. Το φάντασμα του λαού

Στη φετινή διοργάνωση, την κεντρική έκθεση με τίτλο «Το φάντασμα του λαού» επιμελείται ο διεθνούς φήμης Βρετανός ιστορικός τέχνης, φωτογράφος και επιμελητής Julian Stallabrass. Διαρθρωμένη στους χώρους του MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και του MOMus-Πειραματικού Κέντρου Τεχνών (20.10.2023-11.02.2024), η έκθεση διερευνά τις πολλές διαφορετικές πτυχές του λαϊκισμού μέσα από τη φωτογραφία και το βίντεο. Καθώς το φάντασμα του λαϊκισμού στοιχειώνει τον πλανήτη, πολλοί καλλιτέχνες έχουν εξερευνήσει τις πολυάριθμες διαστάσεις του φαινομένου: πώς κι εάν θα πρέπει να αναπαρίστανται ο «λαός» (εάν θεωρήσουμε ότι υφίσταται ως έννοια), η δημοκρατική εξουσία, η φύση των χαρισματικών ηγετών, η λαϊκή διαμαρτυρία και εξέγερση. 

2. Κάμπος

Ο «Κάμπος» της Χίου, με τις περιόδους άνθησης και παρακμής, πρωταγωνιστεί στην ομότιτλη έκθεση του Στρατή Βογιατζή (Αγιορειτική Εστία, 12.10-18.11.2023), στην οποία αντηχεί το πνεύμα του τόπου, η αλληλεπίδρασή του με τα ζώα και το τοπίο, η διείσδυση της φύσης στον πολιτισμό, καθώς και του πολιτισμού στη φύση σε μια εξίσωση που γίνεται όλο και πιο δυσεπίλυτη.

3. Νίκος Γιακουμίδης (1963-2022): μια μικρή αναδρομή στο έργο του

Η η αναδρομή στο έργο του πρόωρα χαμένου φωτοδημοσιογράφου Νίκου Γιακουμίδη επιχειρείται στην έκθεση «Νίκος Γιακουμίδης (1963-2022): μια μικρή αναδρομή στο έργο του» (Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης,12.10-30.11.2023). Ο ίδιος κάλυψε για τρεις και πλέον δεκαετίες σημαντικότερα γεγονότα που απασχόλησαν τη Θεσσαλονίκη, την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδος αλλά και τη χώρα στο σύνολο, ενώ οι εικόνες-σύμβολα που παρήγαγε αποτέλεσαν μαρτυρίες μιας ταραγμένης εποχής και πηγή έμπνευσης για τις νεότερες γενιές φωτοδημοσιογράφων.

4. Γυμνά

Στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη στη Θεσσαλονίκη από τις 14.10.2023 έως τις 07.04.2024 παρουσιάζονται τα «Γυμνά» του Emmanuel Rudzitsky, κατά κόσμον Man Ray (1890-1976). Η έκθεση φιλοξενεί 38 από τις πιο χαρακτηριστικές φωτογραφίες γυμνών μοντέλων του Αμερικανού καλλιτέχνη, γνωστού για το φωτογραφικό του έργο και την ανάμιξή του στα κινήματα του ντανταϊσμού και του υπερρεαλισμού. Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα του 58ου Φεστιβάλ Δημητρίων και οι εικόνες παραχωρούνται από το MAN RAY 2015 TRUST / ADAGP - OSDEETE - 2023. Image: Telimage, Paris.

5. Χάνοντας το τυρκουάζ

Οι ατομικές εκθέσεις συνεχίζονται στο πρόγραμμα της PhotoΒiennale στο Goethe-Institut Thessaloniki με την πολυμεσική έκθεση-εγκατάσταση «Χάνοντας το τυρκουάζ» (16.10.2023-11.02.2024) στην οποία η φωτογράφος/γεωλόγος Ιουστίνη Δρακουλάκου αποκωδικοποιεί την πολύσημη ταυτότητα αυτού του ιδιαίτερου λίθου. Στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης από τις 16.10 έως τις 19.11.2023, ανακαλύπτουμε το «07:00 – 15:00», ή αλλιώς το ωράριο λειτουργίας των υπηρεσιών του ελληνικού δημοσίου, μέσα από την προσωπική εμπειρία και ματιά του Μιχάλη Πατσούρα. Η έκθεση αποτελεί συνδιοργάνωση με το Photometria International Photography Festival.

Extra info: Η Thessaloniki PhotoΒiennale 2023, διοργάνωση του MOMus, σε επιμέλεια και συντονισμό του MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, υποστηρίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού καθώς και από πολιτιστικούς φορείς, χώρους και οργανισμούς της πόλης και της χώρας.