Αναζητώντας τις διαφορετικές ερμηνείες της «ελευθερίας», τις είδα όλες να καθρεφτίζονται σε ένα σκηνικό διακοπών: αποδεσμευμένοι από όλα, πράττοντας μη προκαθορισμένα και σύμφωνα με τη δική μας ακατέργαστη επιθυμία, εκούσια. Έτσι είχαμε μάθει, με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο ο καθένας, να τιμούμε τα όμορφα ελληνικά καλοκαίρια, κάθε σπιρτόζα ανατολή και κάθε δύση που κρατάει για πάντα.

Πώς όμως να φανταστούμε το φετινό μας καλοκαίρι, όταν ανάμεσα στην επιθυμία και την τελική επιλογή μας παρεμβάλλεται μια λίστα από κανονισμούς, περιορισμούς, δεύτερες σκέψεις; Το ακριβώς αντίθετο της ελευθερίας, το ακούσιο δηλαδή, αυτό που βίαια μας επιβάλλεται, μοιάζει να μπλοκάρει τα σχέδια και συχνά μαζί και τη διάθεσή μας.

Πώς θα σταθούμε ως «άνω-θρώσκοντες», ως άνθρωποι, εξαντλώντας τα όρια της μέσα μας ελευθερίας, στα μέρη που αυτή μπορεί να ανθίσει;

• Θα συναινέσουμε στην ανατροπή, κατανοώντας την ως αναγκαία και όχι ως βίαιη. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, το βίαιο διαφέρει από το αναγκαίο, καθώς βίαιη κίνηση έχουμε όταν μια εξωτερική αιτία στρέψει ένα πράγμα αντίθετα προς τη φυσική του ορμή, ενώ αναγκαία είναι η περίπτωση όπου κάποιος εξαναγκάζεται λόγω ειδικών συνθηκών να υποστεί βλάβη για χάρη ενός σημαντικότερου πράγματος. Και είναι εξαιρετικά σημαντική η διασφάλιση της υγείας όλων μας, για το αύριο και το τώρα.
• Θα δημιουργήσουμε έναν κενό χρόνο μέσα στις πολλές μας έγνοιες. Η ελευθερία έχει ερμηνευθεί ως αποδέσμευση, από τα συνθετικά ελευθήσω-ριον. Θα αποδεσμευτούμε λοιπόν από καθημερινές φροντίδες για ένα συγκεκριμένο, μεγάλο ή μικρό διάστημα, που είναι σημαντικό να προκαθορίσουμε, και δε θα κάνουμε εκπτώσεις σε αυτό, ούτε θα το αναβάλουμε για του χρόνου. Διότι οι διακοπές γεννούν όνειρα, και τα όνειρα είναι προϋπόθεση της δημιουργικότητας σε όλα τα επίπεδα.
• Θα πράξουμε όπως αγαπά η καρδιά μας. Άλλη ερμηνεία της ελευθερίας την προσδιορίζει ως «παρά τό ἐλεύθειν ὅπου ἐρᾶ τίς», δηλαδή «να πηγαίνει κάποιος εκεί όπου αγαπάει/επιθυμεί». Ακολουθώντας λοιπόν ό,τι μας προκαλεί έρωτα, μας ενθουσιάζει, ζεσταίνει την ψυχή μας, μας οδηγεί στη δημιουργία και την υπέρβαση, θα οργανώσουμε την καθημερινότητα των φετινών μας διακοπών, και ας διαφέρουν από όλες τις προηγούμενες.
• Θα ξεκινήσουμε ορμητικά και με κέφι. Άλλοι αναγνωρίζουν στη λέξη ελευθερία το πολεμικό επιφώνημα «Ελελεύ». Οι μεγαλύτερες αποστάσεις, το λιγότερο αλκοόλ και η αλλαγμένη εικόνα στις παραλίες δε στερεί τη θάλασσα από δροσιά, ούτε την Ελλάδα μας από ομορφιές. Έτσι, θα αγνοήσουμε ό,τι μας περιορίζει και θα εστιάσουμε αποφασιστικά σε ό,τι μας προσφέρεται, ανακαλύπτοντας από την πρώτη γραμμή αυτής της μάχης, νέους τρόπους να απολαμβάνουμε.

Εκούσια λοιπόν, με συνείδηση της επιλογής μας, δημιουργικά, με κέφι και για χάρη πολλών όμορφων καλοκαιριών που θα 'ρθουν, θα κάνουμε ελεύθερες, ανέμελες, διαφορετικές διακοπές.

«Ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι», Θουκυδίδης 

Info

Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη και με σταθερή περιέργεια για την κατανόηση των άλλων, οι σπουδές στο τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. φάνταζαν μονόδρομος τη δεκαετία του ’90. Ακολούθησαν πολύτιμες εμπειρίες που προέκυψαν σχεδόν τυχαία μέσα από την εθελοντική εργασία σε διαφορετικών αντικειμένων δομές σε Ελλάδα, Γερμανία και Αγγλία. Η διδακτορική διατριβή έκανε σαφή την αξία της μελέτης της φιλοσοφίας για την κατανόηση της σκέψης, και τη σύνδεση αυτής με το συναίσθημα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου. Από το 2000 εργάζεται ως κλινική ψυχολόγος και ξεκινά ταυτόχρονα τη μακροχρόνια εκπαίδευση στη Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία. Κάθε μέρα και κάθε συνεδρία εξακολουθεί να συνιστά μια μικρή ανακάλυψη, ένα πολύτιμο μάθημα μια εμπειρία που για τους ξεχωριστούς δικούς της λόγους αξίζει.

Dr Πηνελόπη Α. Καραουλάνη

Κλινική Ψυχολόγος Α.Π.Θ, Ειδική Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπευτής