Τα Βυζαντινά Τείχη της Θεσσαλονίκης αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα οχυρωματικά έργα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η οχύρωση της πόλης ξεκίνησε από την ίδρυσή της και εξελίχθηκε σε περίβολο 8 χιλιομέτρων, που κατέληγε στην Ακρόπολη και στο Επταπύργιο. Σήμερα σώζονται περίπου 4,5 χλμ. των τειχών, τα οποία εξακολουθούν να δεσπόζουν στον αστικό ιστό, διατηρώντας ίχνη της διαχρονικής ιστορίας και των πολλαπλών επεμβάσεων που δέχτηκαν ανά τους αιώνες.
Σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη παρουσίασε το έργο φωτισμού των Βυζαντινών Τειχών της πόλης. Μαζί της ήταν η Βίβιαν Μπουζάλη, Chief Corporate Affairs and Communication Officer της εταιρείας METLEN -που χρηματοδοτεί τη μελέτη-, καθώς και η σχεδιάστρια φωτισμού Ελευθερία Ντεκώ. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε και ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης.
Το έργο εντάσσεται στη συνολική στρατηγική του Υπουργείου Πολιτισμού για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη μετατροπή σημαντικών ιστορικών σημείων σε πόλους πολιτιστικής ανάπτυξης. Η μελέτη, που πραγματοποιείται από το γραφείο της Ελευθερίας Ντεκώ με τη δωρεά της METLEN, προβλέπεται να εξελιχθεί σε δύο στάδια: Στο πρώτο στάδιο θα φωτιστούν –εσωτερικά και εξωτερικά– τα βόρεια τείχη της Ακρόπολης, δηλαδή το βορειοδυτικό και το βορειοανατολικό τμήμα, καθώς και το Επταπύργιο. Το δεύτερο στάδιο αφορά τον φωτισμό των δυτικών τειχών της πόλης. Η ολοκλήρωση του έργου προγραμματίζεται για το τέλος του 2026. Η φωταγώγηση αυτή φιλοδοξεί να προσφέρει ενιαία αισθητική και ανάδειξη στο βυζαντινό αρχιτεκτονικό σύνολο της Θεσσαλονίκης, ενισχύοντας τον ρόλο του ως ιστορικού και πολιτιστικού τοπόσημου.
Όσα μοιράστηκε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, αναφέρθηκε -μεταξύ άλλων- στη σημασία των βυζαντινών τειχών της Θεσσαλονίκης, τονίζοντας πως πρόκειται για ένα από τα πιο εντυπωσιακά και σημαντικά οχυρωματικά έργα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Υπενθύμισε ότι τα τείχη, τα οποία έχουν αναγνωριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1988, εκτείνονται σήμερα σε μήκος περίπου 4,5 χιλιομέτρων και συνεχίζουν να αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο του πολιτιστικού τοπίου της πόλης, λειτουργώντας ως πολύτιμα τεκμήρια της μακραίωνης ιστορίας της.
Τόνισε ότι το Υπουργείο Πολιτισμού, αναγνωρίζοντας τη σημασία τους, δείχνει διαχρονικά ιδιαίτερη φροντίδα για την προστασία και την ανάδειξή τους. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, μέσα από τις προσπάθειες της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, βρίσκεται σε εξέλιξη έργο συντήρησης και προστασίας των βορείων, βορειοδυτικών και δυτικών τειχών, το οποίο προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2026. Ένα έργο που, όπως υπογράμμισε, θα έχει θετικό αντίκτυπο στον δημόσιο χώρο, ιδίως στις δυτικές περιοχές της πόλης που είναι ιδιαίτερα πυκνοδομημένες.
Παράλληλα, αναφέρθηκε με θερμά λόγια στη συμβολή της METLEN, επισημαίνοντας πως, χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία της εταιρείας, το μοναδικής σημασίας αυτό οχυρωματικό σύνολο της Θεσσαλονίκης αναδεικνύεται με έναν νέο τρόπο, μέσα από τον φωτισμό του. Σύμφωνα με την Υπουργό, ο φωτισμός αποκαλύπτει τον όγκο, τη γεωμετρία και τη δομή των τειχών, προσφέροντας μια νέα εμπειρία θέασης, τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες της πόλης. Επεσήμανε επίσης ότι το έργο σχεδιάστηκε με απόλυτο σεβασμό προς το περιβάλλον και την ιστορική φυσιογνωμία τόσο του μνημείου όσο και της πόλης γενικότερα.
Η πορεία της METLEN στη Θεσσαλονίκη
Η Βίβιαν Μπουζάλη, εκπρόσωπος της METLEN σημείωσε: «Η πορεία της METLEN στη Θεσσαλονίκη χαράσσεται σαφώς με επενδύσεις, αλλά πάνω από όλα χαρακτηρίζεται από ένα αίσθημα βαθιάς ευθύνης. Η επιλογή να στηρίξουμε το έργο του φωτισμού στα Κάστρα είναι μία ουσιαστική δέσμευση να προσφέρουμε στη Θεσσαλονίκη ένα έργο υψηλής αισθητικής, με απόλυτο σεβασμό στον αρχαιολογικό χαρακτήρα του χώρου. Αν υπάρχει μια λέξη που συνοψίζει αυτό που νιώθουμε σήμερα, εδώ, είναι σεβασμός. Σεβασμός στην Ιστορία. Στον πολιτισμό. Στην πόλη. Στους ανθρώπους της. Γιατί τα Κάστρα της Θεσσαλονίκης είναι ταυτότητα, είναι μνήμη, είναι το ανάγλυφο του χρόνου που περνά, αλλά δε φθείρει, αντιθέτως ενώνει. Όπως ακριβώς και η Θεσσαλονίκη: μια πόλη με βάθος, με ένταση, με πολιτισμό. Αυτή την εμπειρία θελήσαμε να φωτίσουμε. Όχι όμως απλώς να φωταγωγήσουμε ένα μνημείο, αλλά να φωτίσουμε ένα κομμάτι της ψυχής της πόλης».
Η Ελευθερία Ντεκώ εξέφρασε τη συγκίνησή της για τη συμμετοχή της στο έργο, λέγοντας πως για την ίδια και την ομάδα της αποτελεί μεγάλη τιμή η ανάθεση ενός τόσο εμβληματικού εγχειρήματος. Δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει θερμά το Υπουργείο Πολιτισμού, τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης και φυσικά την εταιρεία METLEN για την εμπιστοσύνη που τους έδειξαν.
Μιλώντας για τον ρόλο του φωτισμού, εξήγησε πως η δύναμή του δεν περιορίζεται μόνο στη νύχτα. Ο φωτισμός, όπως σημείωσε, δεν είναι απλώς μέσο ανάδειξης ενός μνημείου· μπορεί να αφηγηθεί την ιστορία του, να μεταφέρει τον πολιτισμό και να αποδώσει τη διαχρονική του σημασία. Στην περίπτωση των τειχών της Θεσσαλονίκης, αυτό το αφήγημα αγκαλιάζει ολόκληρη την πόλη. Όσον αφορά στη μελέτη, υπογράμμισε πως στόχος είναι να φωτιστεί το μνημείο με τρόπο που να σέβεται την ιστορική και αρχιτεκτονική του ταυτότητα. Η πρόθεση είναι ο φωτισμός να αναδεικνύει καθαρά τον όγκο και τη γεωμετρία των τειχών – είτε τα αντικρίζει κανείς από κοντά είτε από απόσταση – χωρίς να προκαλεί όχληση στους κατοίκους. Όλα αυτά, όπως τόνισε, υλοποιούνται με αίσθημα σεβασμού και βαθιάς ευθύνης.
«Ο Φωτισμός είναι Πολιτισμός, είναι Ανάπτυξη, είναι Καινοτομία, είναι το Μέλλον που ενισχύει τη συλλογική Αυτοπεποίθηση», είπε ο Στέλιος Αγγελούδης λίγο πριν το τέλος της συνέντευξης τύπου.
