Ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης Romeo Castellucci σκηνοθετεί ένα από τα πιο ριζοσπαστικά κείμενα της Δυτικής λογοτεχνίας. Η «Βερενίκη» ενσαρκώνεται από την Isabelle Huppert, όπως δεν την έχουμε ξαναδεί, με τους ανδρικούς ρόλους να στέκονται γύρω της ως βουβά πρόσωπα και τον θρήνο του χαμένου έρωτά της να αντηχεί μέσα μας και γύρω μας.

«Ο έρωτας είναι το Θέατρο της Σκληρότητας», λέει ο Castellucci με αυτήν την παράσταση, όπου μια λαβωμένη ηρωίδα απεκδύεται το βασιλικό πέπλο της και 14 άνδρες παίρνουν αποφάσεις ερήμην της. Η «Βερενίκη» παρουσιάζεται ως το ακίνητο και κεντρικό σημείο του χάους και ως η αρχή ενός τυφώνα που μας συμπαρασύρει.

Ένα μανιφέστο έρωτα και απώλειας, που συνορεύει με την αλήθεια και το όνειρο, την τρυφερότητα και την τρέλα. Ένα συγκλονιστικό σκηνικό σύμπαν σε δημιουργία του Castellucci , με κοστούμια που μαγνητίζουν από τη διάσημη Ολλανδή σχεδιάστρια μόδας Iris van Herpen, ενώ η μουσική του Scott Gibbons συνθέτει μοναδικά τη μοναξιά και την εγκατάλειψη. Ο περίφημος σκηνοθέτης σημειώνει: «Πραγματικά εισερχόμαστε στο αληθινό, στο σκοτάδι του σώματος, σε ό,τι παραμένει κρυμμένο από το δέρμα. Ένα θέατρο φτιαγμένο από αληθινά, ψεύτικα και φαντασιωμένα σώματα. Η παιδεία και η αγνότητα σηματοδοτούν τα όρια μιας ερωτικής νοσηρότητας που συνθλίβει τα σώματα: η βία είναι πλέον ενδοκρινική και τα φρένα είναι πιο ισχυρά από το γκάζι. Αυτή η ενέργεια δεν εκρήγνυται, καθώς συγκρατείται από ένα σώμα που δεν έχει πια λόγια. Για αυτό και η "Βερενίκη" είναι ίσως η πιο ακίνητη, στατική και ανησυχαστική “τραγωδία” που έχει συλληφθεί ποτέ. Κι όμως, μας φέρνει δάκρυα στα μάτια, γιατί στη "Βερενίκη" –θα μπορούσε να πει κανείς – "είμαι εγώ"».

Όπως αναφέρει η Libération: «Η ηθοποιός και ο σκηνοθέτης σκάβουν βαθιά. Εξερευνούν τον εφιάλτη της απουσίας».

Εδώ, οι αποκηρύξεις έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από τις πράξεις, το αίμα ή τις συνουσίες. Η παιδεία και η αγνότητα σηματοδοτούν τα όρια μιας ερωτικής νοσηρότητας που συνθλίβει τα σώματα: η βία είναι πλέον ενδοκρινική και τα φρένα είναι πιο ισχυρά από το γκάζι. Αυτή η ενέργεια δεν εκρήγνυται, καθώς συγκρατείται από ένα σώμα που δεν έχει πια λόγια. Μέσα σε αυτό το παραλυτικό θέατρο, η Βερενίκη είναι ίσως η πιο ακίνητη, στατική και ανησυχαστική «τραγωδία» που έχει συλληφθεί ποτέ. Κι όμως, μας φέρνει δάκρυα στα μάτια.

Ο Romeo Castellucci εμπνεύστηκε από το έργο του Ρακίνα που διέπεται από τα πρότυπα του αρχαίου ελληνικού δράματος και αναφέρει: «Ο Ρακίνας είναι σύγχρονος ακριβώς λόγω της διαχρονικότητάς του. Το αλεξανδρινό μέτρο των στίχων του είναι η παγωμένη μορφή ενός οράματος για την ανθρωπότητα σε παράλυση εξαιτίας ενός τραγικού αδιεξόδου στα συναισθήματά της και μιας δυσλειτουργίας της γλώσσας. Ο έρωτας είναι το Θέατρο της Σκληρότητας. Εδώ, οι αποκηρύξεις έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από τις πράξεις, το αίμα ή τις συνουσίες. H ιλιγγιώδης γραφή του Ρακίνα με έχει σημαδέψει βαθιά, με τον τρόπο που συγχωνεύει την ελληνική και τη χριστιανική κουλτούρα. Αυτή η σύντηξη είναι ολοκληρωτικά αδύνατη, προφανώς, γιατί αν υπήρχε μετά θάνατον ζωή, δεν θα μπορούσε να υπάρξει τραγωδία».

Πάνω στη σκηνή, σαν απλανής αστέρας, η Isabelle Huppert υποδύεται τη Βερενίκη, στην ιδιάζουσα και οντολογική μοναξιά του θεατρικού χαρακτήρα και του ανθρώπου. Μόνο δύο άλλοι ηθοποιοί θα είναι παρόντες, που υποδύονται τον Τίτο και τον Αντίοχο, καθώς και λίγοι Ρωμαίοι συγκλητικοί. Όλα τα λόγια τους θα είναι ακατάληπτα και θολωμένα από τη φωνή της ίδιας της Βερενίκης. Σχεδόν όλοι οι ήχοι της παράστασης –είτε ακούγονται είτε όχι– παράγονται από τη φωνή της Huppert, μετά από επεξεργασία από τον καλλιτέχνη Scott Gibbons. 

Μια ηθοποιός στο απόγειο της τέχνης της που υπόσχεται να συγκινήσει το κοινό επί σκηνής!

Info: Από 26 έως 30 Μαρτίου 2025, Κεντρική Σκηνή Ιδρύματος Ωνάση.