Ανάμεσα σε άλλα, ο Δάκης Ιωάννου έχει καταφέρει το καταπληκτικό: να δημιουργήσει σ’ αυτό το μικρό, βουτηγμένο στη θάλασσα, κομμάτι γης, την υπέροχη και γεμάτη Ιστορία Ύδρα, έναν ζηλευτό πυρήνα πολιτισμού, που, κάθε χρόνο τέτοια εποχή, στα τέλη Ιουνίου, γίνεται σημείο συνάντησης μερικών από τους πιο εκλεκτούς ανθρώπους των Τεχνών ολόκληρου του πλανήτη. Μάλιστα, κάθε φορά, αυτό το καλοκαιρινό «ραντεβού» στο νησί μοιάζει να γίνεται ακόμη πιο σημαντικό και επιτακτικό. Ο ίδιος, φυσικά, δηλώνει πανευτυχής που υλοποιήθηκε το απίθανο όραμά του, να γίνει αυτό το ταπεινό, πέτρινο «κουτί» πάνω στο κύμα ένας από τους πιο σημαντικούς φορείς πολιτισμού της χώρας μας. Την Ύδρα, όπως λέει, την επισκεπτόταν με την οικογένειά του ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 και πάντα του έκανε εντύπωση το κτίριο των Σφαγείων που είχε μια ιδιαίτερη ενέργεια. Προσπάθησε για αρκετά χρόνια να το χρησιμοποιήσει και, γύρω στο 2016, κατάφερε να το νοικιάσει από τον Δήμο της Ύδρας. Η ιδέα του ιδρύματος ΔΕΣΤΕ -και στόχος του- ήταν και παραμένει να στέκει αυτό το κτίριο ακέραιο στον χρόνο, να δημιουργούνται εκεί δράσεις σε σχέση με την Τέχνη ανοιχτές σε όλο τον κόσμο και να προσφέρονται ιδέες που να απευθύνονται σε όσο το δυνατόν πιο ευρύ κοινό.

Ύστερα από μια σειρά από απίθανα ονόματα του χώρου της Τέχνης που έχουν παρελάσει από το νησί, αφήνοντας το καθένα το αποτύπωμά του, ο ίδιος επιμένει πως δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο κριτήριο για τη διαμόρφωση του line up. Αποφασίζει μόνος του τον επόμενο καλλιτέχνη που θα φιλοξενηθεί, συζητούν μαζί και προχωρούν. Αν και υπάρχει πολύ μικρό budget, η επιλογή γίνεται ανάμεσα σε πολύ καταξιωμένες προσωπικότητες. Η ιδέα είναι η εξής: ζητείται από έναν πολύ επιτυχημένο καλλιτέχνη να εμπνευστεί και να φτιάξει κάτι στην Ύδρα με περιορισμένο οικονομικό πακέτο. Έως σήμερα πολλοί αποδέχθηκαν αυτό το challenge λόγω και των φιλικών σχέσεών τους με τον κ. Ιωάννου, ενώ, σε άλλη περίπτωση, ίσως δε θα είχαν ασχοληθεί. Και κάποιες φορές το έργο τους έχει σχέση με τον τόπο της Ύδρας, αλλά όχι πάντα.

Το 2022, ο one-of-a-kind Jeff Koons πραγματοποίησε μια τολμηρή έκθεση με ανατρεπτικά στοιχεία, τοποθετώντας παράλληλα τον λαμπερό, χρυσό, περιστρεφόμενο ήλιο του στην οροφή του κτίσματος των Σφαγείων, ο οποίος εξελίχθηκε σε εμβληματικό στοιχείο για το νησί, αφού εγκαταστάθηκε εκεί μόνιμα πλέον, μιας και αγοράστηκε και δωρίστηκε σε αυτό από τον κ. Ιωάννου και τη σύζυγό του. Φέτος, ο περίφημος αμερικανός καλλιτέχνης George Condo, ο οποίος μας μάγεψε λίγα χρόνια πριν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, φέρνει στην Ύδρα τη δική του εκδοχή για τον σύγχρονο άνθρωπο. Όταν του προτάθηκε να γίνει ο τιμώμενος καλλιτέχνης για το 2024, η απάντησή του ήταν: «Δάκη μου, μα ποιος χρειάζεται μία ακόμη έκθεση Condo;», με τον κ. Ιωάννου να του αποκρίνεται: «Κανένας! Από σένα εξαρτάται να βρεις τη λύση». Και πραγματικά, το έργο του Condo παρουσιάζει ένα πολύ ενδιαφέρον σκεπτικό τόσο σε σχέση με τον τίτλο της έκθεσης όσο και με τον τρόπο που επέλεξε να διαμορφώσει τον χώρο των Σφαγείων εσωτερικά. Υπάρχουν και κάποια γλυπτά, ένα από τα οποία θα βρίσκεται στον υπαίθριο χώρο, όχι όμως στην οροφή. Το όλο θέμα ήταν έκπληξη, όπως και του Jeff Koons. Μάλιστα, ο Koons είχε βάλει τους συνεργάτες του ΔΕΣΤΕ να υπογράψουν συμφωνητικό εμπιστευτικότητας και πραγματικά κανείς δεν είχε ιδέα για το τι επρόκειτο να συμβεί. Εκτός από τον ήλιο, όταν έπρεπε να στηθεί, το υπόλοιπο έργο το είδαν όλοι ανεξαιρέτως μαζί με τον Koons, τρεις ώρες πριν από το opening. O ίδιος είχε πει: «Θέλω, Δάκη, να σου δώσω την ευχαρίστηση του first impression. Να μην αναμιχθείς με τα προβλήματα μέχρι να στηθεί η έκθεση, αλλά απλώς να τη δεις σαν μια έκπληξη».

Όλοι οι καλλιτέχνες, όπως σχολιάζει ο κ. Ιωάννου με αφορμή αυτή τη δήλωση του Koons, δουλεύουν με έναν τρόπο πολύ προσωπικό, που όμως είναι αυθόρμητος και πολύ ζεστός απέναντί του. Αξέχαστη για τον ίδιο ήταν και η έκθεση “The Greek Gift”, που πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια της πανδημίας και παρουσιάστηκε το 2021 σε επιμέλεια του Massimiliano Gioni, όπου όλη η ιδέα ήταν να αποτυπωθεί αυτή η ιδιαίτερη σχέση που έχει ο κ. Ιωάννου με τους καλλιτέχνες. Τότε, ρωτήθηκαν όλοι τι θα πρότειναν και ορισμένοι δημιούργησαν κάποιο έργο για εκείνον και το έστειλαν. Ο Koons για παράδειγμα ζήτησε ένα πιάτο με τον Donald Duck από το πρώτο σκάφος του κ. Ιωάννου και συμμετείχε στην έκθεση σαν μνήμη της πρώτης του επίσκεψης στην Ύδρα.

Στη φετινή διοργάνωση, το έργο του George Condo πραγματεύεται τη δυστοπική κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο σημερινός άνθρωπος, που παραπαίει πότε στο ένα και πότε στο άλλο άκρο, στα όρια μεταξύ τρέλας και μοναξιάς. «Τη σημερινή κατάστασή μας, δηλαδή», όπως σχολιάζει ο κ. Ιωάννου. O τίτλος της έκθεσης, μάλιστα, “The Mad and the Lonely” περιγράφει σαφέστατα το περιεχόμενό της. Και παρόλο που η σύγχρονη Τέχνη φαντάζει πολύπλοκη, ο ίδιος ο Δάκης Ιωάννου επιμένει πως αντίθετα μόνο αισιοδοξία εμπνέει, τίποτε άλλο! Άλλωστε, όπως σημειώνει, δουλειά των καλλιτεχνών είναι «να μας ανοίγουν προοπτικές για το μέλλον, για να συνειδητοποιήσουμε το παρόν και να καλυτερέψουμε τη ζωή μας».

Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης “The Μad and the Lonely”, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τον Οκτώβριο. 

Άποψη εγκατάστασης, George Condo: The Mad and the Lonely, Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, Σφαγεία Ύδρας © George Condo, Φωτογραφία: Γιώργος Σφακιανάκης

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ 2024