Το αλκοόλ είναι συνδεδεμένο με κοινωνικές εκδηλώσεις, γιορτές και στιγμές χαλάρωσης -ιδίως αυτήν την περίοδο-, αλλά για πολλούς η κατανάλωσή του συνοδεύεται από ανεπιθύμητες σωματικές αντιδράσεις. Ένα από τα πιο συχνά παράπονα είναι το πρήξιμο - η αίσθηση φουσκώματος ή κατακράτησης υγρών στο πρόσωπο, την κοιλιά, τα χέρια και τα πόδια. Το φαινόμενο αυτό δείχνει πώς ο οργανισμός αντιδρά στις χημικές και φλεγμονώδεις επιδράσεις του αλκοόλ. Τι προκαλεί ακριβώς το πρήξιμο και πώς μπορεί κάποιος να το αποφύγει; 

Οι ειδικοί εξηγούν ότι πίσω από αυτό κρύβονται φυσιολογικοί, μεταβολικοί και διατροφικοί παράγοντες που αξίζει να γνωρίζουμε.

Κατακράτηση υγρών

Καταρχάς, η κατακράτηση υγρών αποτελεί μία από τις βασικές αιτίες του πρηξίματος. Αν και το αλκοόλ δρα αρχικά ως διουρητικό -δηλαδή προκαλεί αυξημένη αποβολή νερού από τα νεφρά- στην πραγματικότητα μπορεί να οδηγήσει σε αντίθετα αποτελέσματα. Η μείωση της αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH) προκαλεί προσωρινή απώλεια υγρών, αλλά το σώμα αντιδρά στη διαταραχή αυτή συσσωρεύοντας νερό στους ιστούς, κυρίως σε πρόσωπο, χέρια και πόδια. Η έντονη εμφάνιση πρηξίματος μετά από μεγάλη κατανάλωση συχνά οφείλεται σε αυτή την αντισταθμιστική αντίδραση του οργανισμού, που προσπαθεί να επαναφέρει την ισορροπία.

Φλεγμονή & μεταβολισμός

Μια δεύτερη σημαντική αιτία σχετίζεται με τη φλεγμονή και τον μεταβολισμό. Το αλκοόλ επηρεάζει το ήπαρ και το έντερο, προκαλώντας απελευθέρωση ουσιών που προάγουν φλεγμονώδεις διαδικασίες. Αυτές, με τη σειρά τους, μπορούν να προκαλέσουν κατακράτηση υγρών και πρήξιμο. Επιπλέον, πολλοί τύποι αλκοολούχων ποτών περιέχουν υψηλή ποσότητα ζάχαρης, αλατιού ή συντηρητικών, που ενισχύουν την κατακράτηση. Ένα κοκτέιλ με σιρόπι, μπύρα ή αναψυκτικό μπορεί να φανεί πολύ πιο επιβαρυντικό από ένα ποτήρι ξηρό κρασί, όχι λόγω της ποσότητας αλκοόλ, αλλά λόγω των πρόσθετων ουσιών που περιέχουν.

Γαστρεντερική αντίδραση

Η γαστρεντερική αντίδραση είναι ένας ακόμα παράγοντας που συμβάλλει στο πρήξιμο. Το αλκοόλ προκαλεί διαστολή των αιμοφόρων αγγείων και επιβραδύνει την πέψη, οδηγώντας σε αίσθηση φουσκώματος στην κοιλιά. Ορισμένα άτομα εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία λόγω δυσανεξιών ή μικροβιακής ανισορροπίας στο έντερο, γεγονός που μπορεί να εντείνει την κατακράτηση υγρών και τη δυσφορία. Ειδικά όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα με το πεπτικό σύστημα ή φλεγμονώδη νοσήματα συχνά παρατηρούν ότι ακόμα και μικρές ποσότητες αλκοόλ προκαλούν έντονο πρήξιμο.

Good to know: Πέρα από τα βιολογικά αίτια, σημαντικό ρόλο παίζει και ο τρόπος κατανάλωσης. Η ταχύτητα κατανάλωσης, η συνύπαρξη αλκοόλ με τροφές πλούσιες σε αλάτι ή ζάχαρη, καθώς και η έλλειψη ενυδάτωσης επιδεινώνουν το φαινόμενο. Το σώμα χρειάζεται νερό για να επεξεργαστεί και να αποβάλει το αλκοόλ - η ανεπαρκής πρόσληψη νερού οδηγεί σε μεγαλύτερη κατακράτηση και έντονο φούσκωμα την επόμενη μέρα.

Τι πρέπει να κάνετε

Οι τρόποι για να μειώσετε ή να αποφύγετε το πρήξιμο είναι απλοί αλλά αποτελεσματικοί. Η μέτρηση της ποσότητας αλκοόλ αποτελεί το πρώτο βήμα: μικρότερες δόσεις μειώνουν τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις και την κατακράτηση. Η επιλογή ποτών με λιγότερη ζάχαρη και συντηρητικά, όπως ξηρό κρασί ή ουίσκι με νερό, περιορίζει σημαντικά το φούσκωμα. Η καλή ενυδάτωση πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το ποτό βοηθά τον οργανισμό να διατηρήσει την ισορροπία των υγρών και να αποβάλλει τα περιττά στοιχεία. 

Επιπλέον, η κατανάλωση τροφής πριν ή μαζί με το ποτό, ιδίως τροφών πλούσιων σε κάλιο όπως μπανάνες, αβοκάντο και γλυκοπατάτες, μπορεί να μειώσει την κατακράτηση υγρών. Η τακτική φυσική δραστηριότητα, όπως περπάτημα ή ήπια άσκηση την ημέρα μετά την κατανάλωση, ενισχύει την κυκλοφορία και βοηθά στη μείωση του πρηξίματος.