Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, τα ελληνικά κοσμήματα βρίσκονται στο επίκεντρο του σχεδιαστικού ενδιαφέροντος. Εμβληματικοί οίκοι της χώρας μας έχουν αφήσει το στίγμα τους στην παγκόσμια σκηνή, κι εμείς συναντάμε τους σημερινούς εκπροσώπους τους, όπως και τα νέα brands που αποτελούν τους άξιους συνεχιστές τους.

Ανατρέχοντας στη μακραίωνη διαδρομή του κοσμήματος, βλέπουμε ότι στην πιο βασική του μορφή χρησιμοποιείται ήδη από την «αυγή» της ανθρωπότητας. Η πρώτη του εμφάνιση χρονολογείται πριν από περίπου 40.000 χρόνια. Τότε, ήταν φτιαγμένο από ανεπεξέργαστα υλικά -καρπούς, πέτρες-, ενώ η χρήση του -πέρα από καλλωπιστική και ως φυλακτό- είχε ως στόχο και την ερωτική προσέγγιση. Στην Ελλάδα, είναι από τα λίγα ανθρώπινα δημιουργήματα που εκφράζουν τόσο εύγλωττα την αίσθηση της συνέχειας της παράδοσης. Τα περιδέραια, τα ενώτια, τα δαχτυλίδια και τα φυλακτά της Μινωικής και Μυκηναϊκής Εποχής, αλλά και των Κλασικών και Ελληνιστικών Χρόνων, μοιάζουν σαν να φιλοτεχνήθηκαν πρόσφατα. Άλλωστε, η σύγχρονη μορφή τους δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα ταξίδι από την αρχαιότητα στο σήμερα. Σημείο-σταθμός στο ελληνικό κόσμημα, η Αρχαϊκή Εποχή, όταν ο ελλαδικός χώρος εμπλουτίστηκε με την πολύτιμη πρώτη ύλη του χρυσού. Μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, παρουσιάζονται νέοι τύποι δημιουργιών, με πολύχρωμους πολύτιμους λίθους, ενώ τη Νεοελληνική Περίοδο, η αργυροχρυσοχοΐα διακρίνεται για την πρωτοτυπία της - το ασήμι αναμειγνύεται με χαλκό για περαιτέρω λάμψη. Όλες αυτές οι επιρροές «πλάθουν» το «ελληνικό κόσμημα», μια ταυτότητα πάντα επίκαιρη και απόλυτα ευδιάκριτη.

T H E   G R E E K   W A Y

Στα μεγαλύτερα μουσεία της χώρας, ανάμεσα στα μαρμάρινα αγάλματα, θα συναντήσει κανείς δημιουργίες που θυμίζουν έργα τέχνης, τα οποία προσέφεραν κύρος σ’ αυτόν που τα φορούσε. Κι όμως, η ιδιότητά τους δεν έχει αλλάξει ακόμη και σήμερα. Οι γυναίκες, αλλά και οι άντρες, που φορούν ένα κόσμημα, κάνουν μία δήλωση μέσα απ’ αυτό, παρουσιάζοντας μ' έναν ιδιαίτερο τρόπο τη θέση τους στην κοινωνία. Ποιοι, όμως, ήταν αυτοί που αποτέλεσαν αφορμή για την επιτυχία του ελληνικού κοσμήματος;

Γιώργος Παπαλέξης, creative director του οίκου Zolotas

Εκπροσωπώ την 4η γενιά του οίκου, ο οποίος ιδρύθηκε από τον Ευθύμιο Ζολώτα, το 1895 - έναν αξιόλογο χρυσοχόο κι εκλεπτυσμένο άνθρωπο. Μετά τις σπουδές του στη Γαλλία, σε ηλικία μόλις 25 ετών, άνοιξε το πρώτο του κατάστημα στην οδό Αιόλου. Σύντομα, κατάφερε με τις δημιουργίες του να κατακτήσει τη Βασιλική Αυλή της Ελλάδος και την υψηλή κοινωνία της Αθήνας. Μετέπειτα, με τη δεύτερη γενιά και τον γιο του, Ξενοφώντα Ζολώτα, γεννήθηκε και η καινοτομία του οίκου. Ο ίδιος είχε ως όραμά του την αναβίωση του αρχαίου ελληνικού κοσμήματος, καθώς η σύζυγός του, Λόλα, λάτρευε το συγκεκριμένο στιλ. Το 1960, παίρνοντας τα ηνία, ξεκίνησε αποκλειστικές συνεργασίες με μουσεία, όπως το Μπενάκη και το Κυκλαδικής Τέχνης, επαναφέροντας τεχνικές που κυριαρχούσαν στην Αρχαία Ελλάδα, όπως το σφυρηλάτημα και η πλέξη του χρυσού - σήμερα στον οίκο επεξεργαζόμαστε αυτό το μέταλλο με ποικίλους τρόπους μέσα από μια μυστική φόρμουλα που δε συναντά κανείς πουθενά αλλού. Στη σύγχρονη ιστορία του οίκου, η φιλοσοφία διαμορφώνεται από σπουδαίους designers που έχουν περάσει κατά καιρούς από εδώ, διατηρώντας το DNA του εμπνευστή του αυθεντικό, ενώ βασική αρχή παραμένει για εμάς η διαχρονικότητα. 

Όταν σκέφτεται κανείς το όνομα Zolotas, το μυαλό του πάντα πηγαίνει αυτόματα σ’ ένα κίτρινο χρυσό κόσμημα με αναφορές ελληνιστικής φύσεως, που απευθύνεται σε μια elegant, κλασική και παράλληλα σύγχρονη γυναίκα. Είναι τιμή μου που έχω αναλάβει το creative κομμάτι αυτού του σπουδαίου οίκου, του οποίου η ιστορία συνεχίζεται μέχρι σήμερα! Ως προς αυτό, αυτήν την περίοδο, δουλεύουμε συλλογές με βάση την κερήθρα και την κυψέλη, μιας και το μέλι μάς χαρακτηρίζει ως χώρα. Αντίστοιχα, η νυφική μας collection αντικατοπτρίζει φιγούρες ζώων, σύμβολα που προέρχονται από την Αρχαία Ελλάδα, κάτι που αποτελεί σήμα κατατεθέν του brand μας. Καθώς βρισκόμαστε σε μια άκρως δημιουργική στιγμή, σχεδιάζουμε μια συλλογή από ασήμι, που θα κυκλοφορήσει μέσα στο καλοκαίρι, με έμπνευση από τις Κυκλάδες. Το νέο μας γούρι για το 2023 και κάποιες δημιουργίες υψηλής κοσμηματοποιίας θα είναι επίσης διαθέσιμα την επόμενη άνοιξη.

Μαρία Λαλούνη, Designer & Creative Director του οίκου Lalaounis

Η ιστορία του οίκου μας μετρά πάνω από μισό αιώνα, με ιδρυτή τον πατέρα μου, Ηλία Λαλαούνη. Το ταλέντο και η ικανότητά του να εμβαθύνει στα θέματα που πραγματεύονται τα έργα του, τον οδήγησαν στην παγκόσμια καταξίωση, με κορύφωση την αναγόρευσή του ως μέλους της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Παρισιού. Το 1993, ίδρυσε το Μουσείο Κοσμήματος με κύριο όραμα τη συνέχιση κι ανάπτυξη του εγχώριου κοσμήματος. Έχοντας εκπαιδεύσει εκατοντάδες αργυροχρυσοχόους, κατάφερε ν’ αφήσει παρακαταθήκη στον ελληνικό πολιτισμό περισσότερα από 80.000 διαφορετικά σχέδια και 18.000 κατασκευές σε κοσμήματα και μικρογλυπτά.

Συνεχίζοντας στον δρόμο που χάραξε, «αγκαλιάζω» την Αρχαία Τέχνη και Ιστορία με τον ίδιο ενθουσιασμό μ’ αυτόν. Έτσι, δημιουργώ καινοτόμες κι εμπνευσμένες συλλογές, οι οποίες ξεχωρίζουν για τη μοναδικότητα των σχεδίων και την επεξεργασία του χρυσού. Η σχεδιαστική φιλοσοφία μου είναι: “Every piece of jewelry has a story to tell, it is jewelry with a soul”, ενώ αδιαπραγμάτευτες αξίες που διατηρώ σταθερές είναι η ποιότητα, η αυθεντικότητα, η άρτια εκτέλεση, η επιμονή και η υπομονή. Η Ελλάδα παραμένει διαχρονικά μία από τις ισχυρότερες πηγές έμπνευσης για τις δημιουργίες του οίκου μας. Επόμενο project είναι να παρουσιάσουμε τη νέα συλλογή “Chiwara”, που εμπνευστήκαμε από την αφρικανική τέχνη, ενώ πρόσφατα, υλοποιήσαμε την καινούρια συνεργασία “Lalaounis x Rianna+Nina”, με σαφείς αναφορές στον ευφάνταστο χρωματιστό κόσμο του brand.

T H E   N E W   A G E

Μια «χρυσή» κλωστή ενώνει το παρελθόν με το μέλλον, κι έτσι οι εμβληματικοί οίκοι κοσμημάτων ενέπνευσαν τους νεότερους καλλιτέχνες, οι οποίοι αφήνουν το στίγμα τους σε Ελλάδα κι εξωτερικό.

Yannis Sergakis 

Γνωστός για τον τρόπο που χειρίζεται τα μικρά διαμάντια που κοσμούν τις μινιμαλιστικές δημιουργίες του, αντλεί σε μεγάλο βαθμό έμπνευση από την ελληνική κληρονομιά. Ζει μεταξύ Ελλάδας και Παρισιού, με τη γαλλική πρωτεύουσα να έχει αποδειχθεί γόνιμο έδαφος για τον ίδιο, καθώς οι συλλογές του, όπως η “Charnières”, γίνονται best-seller.

Ileana Makri 

Τα κοσμήματά της χαρακτηρίζονται από καινοτομία στον σχεδιασμό, με την ίδια να εμπνέεται από τις ταξιδιωτικές της εμπειρίες και τις διαφορετικές κουλτούρες. Δημιούργησε τη δική της «σχολή», με τις συλλογές της -οι οποίες παρουσιάζουν έντονα στοιχεία θηλυκότητας- να γίνονται άμεσα αναγνωρίσιμες. Τα designs της υπάρχουν στο Saks Fifth Avenue της Νέας Υόρκης, ενώ έχει σχεδιάσει και μια special collection, την “Ileana Makri x Emily in Paris”, σε αποκλειστική συνεργασία με το Netflix.

Polina Ellis 

Κάτι παραπάνω από μια καταξιωμένη σχεδιάστρια, αποτελεί γυναίκα-πρότυπο στον χώρο της δημιουργικότητας. Επανερμηνεύει την Ιστορία μέσα από έννοιες που έχουν ένα στερεό background στην αρχαιότητα. Κλασικά ελληνικά σχήματα και μοτίβα διαπερνούν τα designs της υποσυνείδητα και μεταφέρονται στα κοσμήματά της με αφαιρετικό τρόπο.

Lito 

Χαρακτηρίζεται από τη σπάνια ικανότητα να περιφέρεται με χάρη ανάμεσα στους κόσμους του μοντερνισμού, του ρομαντισμού και του φουτουρισμού. Ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο, αναζητώντας σπάνια υλικά και πέτρες. Εμπνέεται από το ελληνικό φως, αλλά και από την περίοδο του Art Deco και του Art Nouveau. Είναι γνωστή με το μικρό της όνομα, αλλά και για το iconic “evil-eye” και τα σκαθάρια. Η καινούρια της συλλογή, “Duality”, εμπνέεται από τους άντρες, αλλά προορίζεται για γυναίκες.

Nikos Koulis 

Γεννημένος στην Αθήνα, τo όνομά του φιγουράρει σε κορυφαίους τίτλους μόδας, έχοντας κατακτήσει και το κόκκινο χαλί, καθώς οι δημιουργίες του έχουν φορεθεί από τα μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας σκηνής - από την Rihanna μέχρι την Oprah Winfrey. Πρόσφατα κυκλοφόρησε τη νέα του συλλογή με τίτλο “Together”, η οποία αντανακλά αισιοδοξία, αναγέννηση και χαρά.

Katerina Ioannidis 

Τα κοσμήματα της Θεσσαλονικιάς σχεδιάστριας χαρακτηρίζονται από ένα μποέμικο αέρα με προσοχή στις λεπτομέρειες. Πηγή έμπνευσης αποτελεί η παραδοσιακή χειροτεχνία, ενώ η άριστη ποιότητα έχουν ως αποτέλεσμα statement κοσμήματα που μπορούν να φορεθούν με στιλ απ’ όλες τις γυναίκες.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2022