Ποιος είπε ότι η θάλασσα και το κολύμπι είναι για να το απολαμβάνεις αποκλειστικά κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών; Έχουμε την ευλογία να ζούμε σε μια χώρα που τους περισσότερους μήνες του χρόνου «λούζεται» από το φως του ήλιου, γι' αυτό δε γίνεται παρά να εκμεταλλευτούμε αυτό το γεγονός, αφιερώνοντας χρόνο στην αγαπημένη μας συνήθεια, το κολύμπι. Επιστημονικά αποδεδειγμένα, άλλωστε, το θαλασσινό νερό είναι απίστευτα ωφέλιμο τόσο για το σώμα όσο και για το μυαλό (παρακάτω αναλύουμε διάφορα ενδιαφέροντα facts σχετικά με αυτό).

Παρόλα αυτά, είναι εξαιρετικά σημαντικό να λάβουμε υπόψιν τις απαραίτητες οδηγίες, καθώς δεν είναι λίγες οι δυσάρεστες ειδήσεις που φτάνουν κατά καιρούς στα αυτιά μας και σχετίζονται με σοβαρά ατυχήματα, ακόμα και πνιγμούς. Η σωστή πληροφόρηση είναι το παν στην προκειμένη περίπτωση, γι' αυτό κι εμείς συνομιλήσαμε με τη ναυαγοσώστρια Έλενα Κωνσταντίνα Παρασκευοπούλου, η οποία έδωσε τις απαντήσεις σε όλες μας τις απορίες γύρω από το κολύμπι ανεξαρτήτως εποχής, ενώ παράλληλα μάθαμε τα πάντα σχετικά με την ειδίκευσή της στο κομμάτι της αποκατάστασης και της υδροθεραπείας σε ΑμεΑ, στο οποίο έχει επικεντρωθεί.

Η θάλασσα μπορεί να είναι ένα μέρος κινδύνου αλλά και θεραπείας. Τι είναι αυτό που σε εντυπωσιάζει περισσότερο στη διπλή της φύση;

Δυστυχώς, η θάλασσα είναι παρεξηγημένη από πολλούς, καθώς εστιάζουν περισσότερο στους κινδύνους που κρύβει. Είναι, όμως, τόσα πολλά τα οφέλη της, που στην πραγματικότητα λίγοι είναι εκείνοι που τα γνωρίζουν. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως, μαθαίνοντας να διαχειρίζεσαι τον κίνδυνο, ανακαλύπτεις και το κομμάτι της θεραπείας. Πολλές φορές, άλλωστε, μια δυσάρεστη εμπειρία σε εξοπλίζει με τη δύναμη και όλες τις γνώσεις ώστε την επόμενη φορά να γνωρίζεις πώς να το αντιμετωπίσεις άμεσα.

Όπως η ίδια αναφέρει, «πρόκειται για ένα επάγγελμα που συνδυάζει την ικανότητα του να προσφέρεις βοήθεια στον συνάνθρωπο όποτε -κι αν τη χρειαστεί-, αλλά και το πώς εσύ ο ίδιος να μάθεις να διαχειρίζεσαι τη θάλασσα και τον εαυτό σου μέσα από το απρόβλεπτο και το αναπάντεχο».

Ασχολείσαι και με την αποκατάσταση/υδροθεραπεία σε άτομα με αναπηρίες. Τι ακριβώς κάνεις και τι οφέλη παρατηρείς σε όσους συμμετέχουν σε τέτοιες θεραπείες μέσα στο νερό;

Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον challenge αυτό, το οποίο ξεκίνησε μέσω των σπουδών μου στη Γυμναστική Ακαδημία. Στόχος μου είναι να φέρω εις πέρας την αποκατάσταση αυτών των ατόμων, σε επίπεδο φυσικά που το επιτρέπουν οι ικανότητες του κάθε ατόμου. Εστιάζω σε μεθόδους και πρωτόκολλα που βοηθούν τον καθένα να «ξεκλειδώσει» μέσα στο νερό τα σημεία του σώματος, που στην ουσία είναι δύσκολο να λειτουργήσουν εξαιτίας της εκάστοτε πάθησής τους. Είναι πολλά τα οφέλη τόσο για τους ίδιους όσο και για εμάς τους επαγγελματίες. Ενθαρρύνονται τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, γεγονός που τα κάνει πιο αποδοτικά και λειτουργικά και, άρα, το αποτέλεσμα μόνο θετικό μπορεί να είναι.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις όταν εργάζεσαι με ΑμεΑ μέσα στη θάλασσα ή στην πισίνα;

Ασκώντας αυτό το επάγγελμα, οι προκλήσεις δε σταματούν ποτέ. Έρχεσαι αντιμέτωπος με ασθένειες αρκετά περίπλοκες και από μόνες τους απαιτούν ειδική διαχείριση. Ο κάθε χαρακτήρας είναι, επίσης, διαφορετικός κι έτσι χρειάζεται μεγάλη προσοχή στο πώς θα τον αντιμετωπίσει - από το πιο απλό έως το πιο σύνθετο task. Άλλη μια πρόκληση είναι και το οικογενειακό τους περιβάλλον, ιδίως όταν δουλεύεις με μικρά παιδιά, καθώς οι γονείς έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο.

Ποιες συμβουλές θα δίνατε σε γονείς που θέλουν τα παιδιά τους να νιώσουν άνετα και ασφαλή στη θάλασσα;

Είναι σημαντικό οι γονείς να ακολουθήσουν συγκεκριμένες στρατηγικές και να δημιουργήσουν στα παιδιά τους την εικόνα μιας θετικής εμπειρίας γύρω από το νερό. Αρχικά, θα πρέπει να τους μιλήσουν ανοιχτά για τους κινδύνους της θάλασσας, τη σημασία της τήρησης των κανόνων ασφαλείας, καθώς και τη σημασία της εποπτείας από τους ίδιους. Θα πρέπει τα παιδιά να γνωρίζουν προκαταβολικά τι να κάνουν σε περίπτωση που χρειαστούν βοήθεια. Σημαντική είναι και η χρήση βοηθημάτων, όπως η σανίδα και το σωσίβιο, που κάνουν την εμπειρία πιο εύκολη, safe και πιο διασκεδαστική. Βασική συμβουλή: να αποφύγουν να τους προκαλέσουν φόβο και να ενθαρρύνουν κάθε προσπάθειά τους, ώστε να ανακαλύψουν το νερό με απόλυτη ευχαρίστηση. 

Πόσο σημαντική θεωρείς την εξοικείωση όλων, και ιδιαίτερα των ατόμων με κινητικές δυσκολίες, με το νερό;

Έχω παρατηρήσει πως οι άνθρωποι με κινητές δυσκολίες έχουν μεγαλύτερη εξοικείωση με το νερό. Ίσως αυτό συμβαίνει επειδή ενσωματώνεται στο μυαλό τους ως ένα είδος θεραπείας κι έτσι το αποδέχονται, παρόλο που βιώνουν περισσότερα εμπόδια στην κίνηση. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει καλή σχέση με το νερό, μιας και γίνεται πιο εύκολη η διαδικασία της θεραπείας τους, ενώ το σώμα προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του νερού.

Πώς φαντάζεσαι το μέλλον της υδροθεραπείας;

Διαγράφεται ιδιαίτερα υποσχόμενο, ιδίως τώρα που ενισχύεται η τάση για πιο ολιστικές εμπειρίες στο νερό και μη φαρμακευτικές προσεγγίσεις θεραπείας. Η χρήση του νερού για θεραπευτικούς σκοπούς αναμένεται να εξελιχθεί σημαντικά μέσα στα επόμενα χρόνια με τη βοήθεια της τεχνολογίας, της επιστημονικής έρευνας, αλλά και της στροφής σε βιώσιμες πρακτικές ευεξίας. Μάλιστα, στο μέλλον δεν αποκλείεται να δούμε και θαλάσσια κέντρα υγείας που συνδυάζουν την επιστήμη, την ευεξία και την τεχνολογία σε ένα περιβάλλον πλήρους αρμονίας με τη φύση.

Υπάρχει συχνά η αντίληψη ότι το κολύμπι είναι «καλοκαιρινή δραστηριότητα». Πόσο ωφέλιμο είναι να συνεχίζει κανείς να κολυμπά και μετά το τέλος του καλοκαιριού;

Πράγματι, είναι ευρέως διαδεδομένη αυτή η αντίληψη, καθώς οι περισσότεροι συνδέουν το κολύμπι με τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Κι όμως, πρόκειται για μια από τις πιο ωφέλιμες δραστηριότητες και θα ήταν καλό -αν υπάρχει δυνατότητα- να συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια των φθινοπωρινών, ακόμα και των χειμερινών, μηνών μέσα στον χρόνο, είτε στη θάλασσα με τις κατάλληλες προφυλάξεις είτε σε εσωτερικές θερμαινόμενες πισίνες. 

Η επαφή με το θαλασσινό νερό και το κολύμπι κατά τους χειμερινούς μήνες μπορεί να συμβάλει στην υγεία και την ψυχολογία; Αν ναι, με ποιους τρόπους;

Το σώμα μπαίνει σε διαδικασία ολικής εκγύμνασης και όλοι οι μυς ενεργοποιούνται, καθώς βελτιώνεται η ευλυγισία και η φυσική κατάσταση. Είναι φιλικό στις αρθρώσεις, εφόσον δεν προκαλεί κραδασμούς, κι έτσι η άσκηση μέσα στο νερό είναι ιδανική για όσους αντιμετωπίζουν μυοσκελετικά προβλήματα, μειώνοντας ταυτόχρονα και την καταπόνηση. Αξίζει να αναφερθεί πως το κολύμπι παίζει βασικό ρόλο και στην ψυχολογία, αφήνοντας για λίγο στην άκρη το στρες, ειδικά στη διάρκεια των πιο αγχωτικών μηνών του χρόνου, που είναι οι χειμερινοί. Ενισχύει, επίσης, το ανοσοποιητικό, προστατεύοντας τον οργανισμό από ιώσεις και, τέλος, συντελεί στη διατήρηση μιας υγειούς ρουτίνας και στην υιοθέτηση καλών συνηθειών.

Extra facts:

- Τους μήνες εκτός καλοκαιριού, πρέπει να λαμβάνονται οι κατάλληλες προφυλάξεις, όπως η προσαρμογή στη θερμοκρασία του νερού και η σωστή ένδυση.

- Το κολύμπι σε ψυχρό νερό ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνοντας τα λευκά αιμοσφαίρια με αποτέλεσμα την αντίσταση του οργανισμού σε λοιμώξεις.

- Βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος κι ενισχύει τη λειτουργία της καρδιάς, απομακρύνοντας τυχόν τοξίνες από το σώμα.

- Όσο για την ψυχική υγεία, βοηθά στην απελευθέρωση ενδορφινών, ορμόνες υπεύθυνες για την αίσθηση ευεξίας και χαλάρωσης. Ενισχύει, λοιπόν, τη σεροτονίνη και διώχνει τα αρνητικά συναισθήματα.

Για το κλείσιμο, μπορείς να μοιραστείς μια ιστορία που συνέβη στη θάλασσα και σε διαμόρφωσε με κάποιον τρόπο τόσο ως επαγγελματία όσο κι ως άνθρωπο;

Εργάζομαι αυτήν τη στιγμή στη Νάξο και φέτος το καλοκαίρι έμαθα για μια ιστορία που με σημάδεψε κατά κάποιον τρόπο. Γνώρισα μια Γαλλίδα, της οποίας ο σύζυγος είχε πνίγει πριν κάποια χρόνια στη θάλασσα που τώρα επιβλέπω εγώ ως ναυαγοσώστρια. Με συγκίνησε, καθώς -παρά τη μεγάλη αυτή απώλεια-, αυτή η γυναίκα έρχεται κάθε χρόνο στο νησί κι επισκέπτεται αυτήν την παραλία. Συνειδητοποίησα, λοιπόν, ότι με αυτόν τον τρόπο βιώνει δύο αντικρουόμενα συναισθήματα -του φόβου και της απογοήτευσης-, και ταυτόχρονα την αγάπη και την ψυχική θεραπεία από τη θάλασσα. Μέσα από ένα τέτοιο γεγονός, αντιλαμβάνεσαι τι έχει πραγματική σημασία στη ζωή και πώς συνδέεσαι με ένα μέρος, όπως η θάλασσα, που έχει τόσο θετική επιρροή στην ψυχοσύνθεση του ανθρώπου.