Έχετε νιώσει ποτέ το χαμόγελό σας να είναι εξαναγκασμένο και οι συμπεριφορές σας να απέχουν αρκετά από αυτά που νιώθετε εσωτερικά; Η περίοδος των Χριστουγέννων έχει στιγματιστεί -και όχι αδίκως- ως μια από τις πιο επιβεβλημένα χαρμόσυνες όλου του χρόνου, με τον μύθο που την ακολουθεί να ισχυρίζεται πως ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων βιώνει την εποχιακή κατάθλιψη των γιορτών. Ίσως γιατί η μοναξιά είναι πιο έντονη όταν γύρω υπάρχουν αρκετά άτομα, ίσως γιατί το stress είναι αυξημένο ή ακόμη και γιατί η υπερ-εμπορευματοποίηση να δημιουργεί απαιτήσεις τις οποίες αδυνατείτε να καλύψετε. 

Η «εορταστική» κατάθλιψη

Ο όρος «κατάθλιψη των διακοπών» χρησιμοποιείται συχνά παρότι δεν αναγνωρίζεται από τους επιστήμονες ψυχικής υγείας. Ωστόσο, οι θεραπευτές συμφωνούν ότι η κατάθλιψη και το άγχος τείνουν να αυξάνονται κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου καθώς οι απαιτήσεις, το άγχος των διακοπών και οι προσδοκίες για ευχαρίστηση μπορούν να κάνουν ένα άτομο να αισθάνεται πως το συνολικό κλίμα τον καταβάλλει. 

Παρόλα αυτά υπάρχει κάτι ακόμη το οποίο ίσως και να αιτιολογεί αυτό το αίσθημα και το οποίο ονομάζεται SAD -Seasonal affective disorder-. Σύμφωνα με το SAD, η κατάθλιψη κορυφώνεται κατά τους χειμερινούς μήνες λόγω των μικρότερων ημερών και του λιγότερου ηλιακού φωτός. Τα μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης και βιταμίνης D καθώς και τα αυξημένα επίπεδα μελατονίνης είναι γνωστοί παράγοντες που προκαλούν εποχιακή συναισθηματική διαταραχή. Μάλιστα, τα άτομα που ζουν σε ψυχρότερες, χιονισμένες περιοχές και τοποθεσίες που βρίσκονται μακρύτερα από τον ισημερινό είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο της SAD.  

Τι μπορεί να βοηθήσει;

Το πώς θα αποφασίσετε να περάσετε την περίοδο των διακοπών εξαρτάται αποκλειστικά από εσάς. Η κοινωνία ασκεί μεγάλη πίεση σε αυτή την εποχή του χρόνου, αλλά είναι σημαντικό να πάρετε τον χρόνο και τον χώρο για να αποφασίσετε τι σας κάνει ευτυχισμένους. Μην ξεχνάτε, άλλωστε, ποτέ πως τα Χριστούγεννα θα φύγουν, ανεξάρτητα από το πώς θα τα περάσετε και πως η ζωή σας δε θα υπαγορεύεται από αυτό. Παρακάτω θα ανακαλύψετε μερικά tricks που θα σας βοηθήσουν:

• Θέστε ρεαλιστικές προσδοκίες: Αντί να παρευρίσκεστε σε όλα τα εορταστικά πάρτι στα οποία είστε καλεσμένοι, δεσμεύστε μόνο σε μια πρόσκληση χωρίς να παρουσιάσετε κάποια δικαιολογία. Ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα που μου έμαθε το 2019 είναι πως πολλές φορές το «όχι» αποτελεί ολοκληρωμένη απάντηση, όσο απότομο και αν ακούγεται. Έχοντας μεγάλες προσδοκίες και αφήνοντας τους άλλους να πιστέψουν ότι μπορείτε να ακολουθήσετε όλα τα σχέδιά τους, θα γεμίσετε περιττό άγχος.

• Αποφύγετε να διαπληκτιστείτε με τα μέλη της οικογένειάς σας: Ίσως να έχετε έναν θείο που κάνει αστεία για τον σεξουαλικό προσανατολισμό, ίσως πάλι οι απόψεις σας για την πολιτική και τη θρησκεία να μην ταιριάζουν με όλους τους συγγενείς σας. Δοκιμάστε, λοιπόν, για μια χρονιά να κρατήσετε τις απόψεις σας για τον εαυτό σας -όσο δύσκολο και αν ακούγεται- και απολαύστε την κουβέντα των άλλων. Όχι μόνο η ψυχική σας υγεία θα επωφεληθεί αλλά και η ηρεμία θα αποτελεί προσόν για εσάς. Όσο κακό και αν ακούγεται, η αλήθεια είναι πως δεν τους έχετε επιλέξει εσείς αυτούς που βρίσκονται γύρω από το γιορτινό τραπέζι.
• Το να είστε μόνοι είναι εντάξει: Ίσως αυτές να είναι οι πρώτες σας διακοπές χωρισμένοι, και να νιώθετε πως δεν έχει αξία να διακοσμήσετε το δέντρο χωρίς παρέα. Το μυστικό που θα μοιραστώ μαζί σας είναι πως οφείλετε να το κάνετε! Βάλτε την αγαπημένη σας μουσική στο τέρμα, κεράστε ένα ποτήρι κρασί στον εαυτό σας και κάντε ένα cheat με μερικά νόστιμα μελομακάρονα. Αν υπάρχει ένας στόχος για το νέο έτος τότε αυτός είναι να μάθετε να απολαμβάνετε την παρέα του εαυτού σας. Από εσάς για εσάς. Γιατί αν δεν τα καταφέρνετε μόνοι σας τότε σίγουρα θα αποτύχετε και με οποιονδήποτε άλλο δίπλα σας. 
• Ταξιδέψτε: Δεν είναι ανάγκη να επιμένετε σε καταστάσεις οι οποίες δε σας ταιριάζουν. Για αυτό τον λόγο φέτος μπορείτε να κάνετε skip και να παραλείψετε τη μανία που επικρατεί ταξιδεύοντας σε έναν νέο προορισμό. Με αυτό τον τρόπο θα ξεφύγετε και θα καταφέρετε να κάνετε ένα καλύτερο reflect για όλα όσα σας προβληματίζουν. 

Να θυμάστε πως ο τρόπος που περνάτε τις στιγμές σας θα πρέπει να είναι μοναδικός, σαν εσάς, και πως κανένας δε μπορεί να ορίσει τη δική σας κανονικότητα!