Δουλεύοντας με ποικίλα μέσα, ο Hazoumè διευρευνά τη μεταποικιακή ιστορία αλλά και τη σύγχρονη πραγματικότητα που διαμορφώνουν τη γενέτειρα του, το Μπενίν της Αφρικής. Η έκθεση "Les fleurs du mâle" είναι η πρώτη του καλλιτέχνη στην Ελλάδα και περιλαμβάνει ζωγραφικά έργα, γλυπτά και φωτογραφίες που έχουν δημιουργηθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Ο Hazoumè μεταμορφώνει βιομηχανικά απορρίμματα σε ανθρωπόμορφες γλυπτικές συνθέσεις. Στις χαρακτηριστικές μάσκες του, πλαστικά δοχεία και εξαρτήματα ηλεκτρικών συσκευών συνθέτουν τα πρόσωπα, ενώ νάιλον, δίχτυ, φτερά και άλλα υλικά σχηματίζουν τα μαλλιά, τα ρούχα και άλλα στοιχεία του στιλ και της ατομικότητας. Με αυτή την πρακτική, αντλεί έμπνευση από τον πολιτισμό των Yoruba και τις παν-αφρικανικές παραδόσεις, αποδίδοντας την ιερότητα και την τελετουργική τους σημασία, ενώ παράλληλα ασκεί κριτική στη διαχρονική και καθολική γοητεία που προκαλεί η αφρικανική τέχνη της μάσκας.

Οι οξυδερκείς εικαστικές αναδιαμορφώσεις των έργων του συνοδεύονται ευφυώς από λογοπαίγνια στους τίτλους τους. Ο τίτλος της έκθεσης, "Les fleurs du mâle", αποτελεί ένα λογοπαίγνιο μεταξύ των ομόηχων γαλλικών λέξεων mal (κακό - αναφορά στην ποιητική συλλογή Les fleurs du mal του Charles Baudelaire, το 1847) και mâle (αρσενικό). Όπως σχολιάζει ο ίδιος ο Hazoumè: «Για πολλά από τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου υπεύθυνοι είναι οι άνδρες. Οι πόλεμοι και οι συγκρούσεις που συμβαίνουν τώρα προκαλούνται από άντρες που βλάπτουν τους λαούς τους. Κι όμως, περιμένουν από εμάς να συμφωνήσουμε μαζί τους και να αποδεχτούμε τις προσβολές και τις βόμβες τους σαν να είναι λουλούδια. Αλλά δεν είναι λουλούδια».

Δύο γλυπτά της έκθεσης, με τίτλο "ZoCooter" και "Bunkely" (και τα δύο του 2019) μετασκευάζουν παλιά σκούτερ που χρησιμοποιούνται για τη διακίνηση λαθραίου πετρελαίου από τη γειτονική Νιγηρία, μια οικονομική αναγκαιότητα του Μπενίν. Ο Hazoumè έχει μεταμορφώσει τα οχήματα συγκολλώντας επιπλέον μεταλλικά στοιχεία και μεγάλες γυάλινες νταμιτζάνες – σκεύη που κάποτε χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση και πώληση καυσίμων, αλλά έχουν πλέον αντικατασταθεί από πλαστικά δοχεία. Η αντίθεση μεταξύ του ανθεκτικού μετάλλου και της εύθραυστης γυάλινης επιφάνειας συμβολίζει τη ριψοκίνδυνη φύση αυτής της εμπορικής δραστηριότητας, αλλά και της ίδιας της ζωής. Παράλληλα, οι φωτογραφίες του καταγράφουν την εφευρετικότητα και την απελπισία όσων ασχολούνται με αυτό το επικίνδυνο επάγγελμα, στοιβάζοντας επισφαλώς όσο το δυνατόν περισσότερα δοχεία καυσίμων πάνω σε σκούτερ και ποδήλατα. Οι εικόνες αυτές συμπληρώνουν τα γλυπτά, αποτυπώνοντας τις οικονομικές τους και οικολογικές προεκτάσεις ως αντικείμενα εμπορίου και επιβίωσης.

Στα ζωγραφικά έργα της έκθεσης, ο Hazoumè αντλεί έμπνευση από τα ιερά σύμβολα του Φα (Fâ), ένα πανάρχαιο σύστημα γνώσης των λαών Yoruba. Αυτές οι λιτές αλλά πλούσιες σε νόημα μορφές, χρησιμοποιούνται επίσης και από άλλους λαούς της Δυτικής Αφρικής και πέραν αυτής. 

About

Ο Romuald Hazoumè γεννήθηκε το 1962 στο Πόρτο-Νόβο του Μπενίν, όπου ζει και εργάζεται. Τα έργα του φιλοξενούνται σε σημαντικές συλλογές, όπως του Musée Barbier-Mueller (Γενεύη)· Neue Galerie, Museumslandschaft Hessen Kassel (Γερμανία)· Fondation Louis Vuitton (Παρίσι)· Βρετανικό Μουσείο (Λονδίνο)· Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (Νέα Υόρκη), καθώς και στα Fondation Zinsou (Κοτονού, Μπενίν) και Queensland Art Gallery and Gallery of Modern Art (Μπρίσμπεϊν, Αυστραλία). Οι εκθέσεις του σε κορυφαία μουσεία και ιδρύματα περιλαμβάνουν: La Bouche du Roi, Menil Collection, Χιούστον (2005, ταξίδεψε στο Musée du quai Branly, Παρίσι, 2006, Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο, 2007 και άλλα ιδρύματα σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, 2007–09)· ARTicle 14, Romuald Hazoumé, World Museum, Λίβερπουλ, Αγγλία (2006)· My Paradise—Made in Porto Novo, Herbert Gerisch-Stiftung, Neumünster, Γερμανία (2010)· Irish Museum of Modern Art, Δουβλίνο (2011)· Beninese Solidarity with Endangered Westerners, Kunsthaus Graz, Αυστρία (2013–14)· Dance of the Butterflies, Manchester Museum, Αγγλία (2015)· Expression(s) décoloniale(s) #2, Château des Ducs de Bretagne, Νάντη, Γαλλία (2021)· και The Fâ Series, Neuberger Museum of Art, Purchase College, State University of New York, Νέα Υόρκη (2023–24).

O Romuald Hazoumè έχει συμμετάσχει στην Biennale της Λυών και Biennale της Γκουανγκζού (και τα δύο το 2000), στην 3η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Μόσχας στο Garage Center for Contemporary Culture (2009) καθώς και στην 60ή Μπιενάλε της Βενετίας (2024). Ο Hazoumè διακρίθηκε με το βραβείο Arnold Bode για τη συμμετοχή του στην documenta 12 (2007).

Info: Gagosian Athens (Αναπήρων Πολέμου 22, Αθήνα), 11 Μαρτίου - 26 Απριλίου 2025, εγκαίνια Τρίτη 11 Μαρτίου, 18:00 - 20:00.

Κεντρική φωτογραφία: (Gagosian New York) Rob McKeever