Γνωρίζατε ότι οι λέξεις που χρησιμοποιείτε μπορεί να σας οδηγήσουν στην επιτυχία ή στην αποτυχία;

Πόσο συχνά παρατηρείτε το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείτε σε μία συνομιλία με μία φίλη, στον χώρο εργασίας σας, για την περιγραφή μίας κατάστασης ή ακόμα και για τον ίδιο σας τον εαυτό;

Συνήθως φροντίζουμε να χρησιμοποιούμε «σωστή γλώσσα» με την ορθότητα αυτής να εκτείνεται μέχρι τους γνωστούς κανόνες γραμματικής και συντακτικού που διδαχτήκαμε προ δεκαετιών. Πολλοί λίγοι, όμως, παρατηρούμε πως αυτές οι λέξεις επιδρούν στον τρόπο που σκεφτόμαστε, νιώθουμε ή ακόμα, το πως επηρεάζουν το φίλτρο μέσα από το οποίο αντιλαμβανόμαστε μία κατάσταση ή ολόκληρο τον κόσμο γύρω μας. Οι λέξεις που χρησιμοποιείτε διαμορφώνουν τη φιλοσοφία σας, τη στάση σας απέναντι στα πράγματα, τη δράση, τις επιλογές και τις αποφάσεις σας –και άρα και τα αποτελέσματα που φέρνετε.

Αν για εσάς η ζωή είναι μάχη, θα ψάχνετε εχθρούς, αν είναι όνειρο, θα αναζητάτε φουσκωτά, απαλά όμορφα σύννεφα γεμάτα ηρεμία και αισιοδοξία που θα σας κουβαλούν, αν είναι τρενάκι του λούνα παρκ, θα ψάχνετε ευκαιρίες, ένταση και διασκέδαση, ενώ αν είναι άδικη θα ψάχνετε -και θα βρίσκεστε συνεχώς μπροστά σας τελικά- την αδικία.

Οι λέξεις έχουν τεράστια δύναμη, όπως αυτό το τρισύλλαβο «ακόμα» που όπου κι αν το προσθέσετε, μαζί με αυτό προσθέτετε κι ελπίδα, θάρρος, δυνατότητα! Σκεφτείτε να προσπαθείτε να πετύχετε κάτι που θέλετε πολύ και να σκέφτεστε «Δεν τα κατάφερα πάλι». Πώς σας κάνει να νιώθετε; Άγχος, ματαίωση, παραίτηση;

Τώρα σκεφτείτε, «Δεν τα κατάφερα, ακόμα!». Μία νέα λέξη στη θέση μίας άλλης φέρνει νέα συναισθήματα. Ελπίδα με την πιθανότητα της επιτυχίας να παραμένει στο τραπέζι και εσάς να νιώθετε πως η κατάκτηση είναι θέμα χρόνου –κι όχι ζήτημα ικανότητας.

Άλλες λέξεις, άλλη πραγματικότητα!

Με ποιες λέξεις προγραμματίζετε τον εαυτό σας; Είναι το: «αλλά», «τέλεια», «βαριέμαι», «ίσως», «κατάντια», «ευκαιρία», «αποτυχία», «κατάθλιψη», «ενέργεια», «ναι!», «δεν», «όμορφα», «κουράστηκα»;

Βλέπετε, είναι κάποιες λέξεις, που χρησιμοποιούμε ασυναίσθητα όλοι, καθημερινά και συστηματικά στην ημέρα μας, οι οποίες αντί να μας βοηθούν να πάμε μπροστά, μας κρατούν πίσω δημιουργώντας αρνητικές εικόνες και συναισθήματα, σαμποτάροντας την επιτυχία, τους στόχους και τις επιλογές μας.

1. Ξέρω

Δεν θα έλεγε κάποιος ότι αυτή η λέξη κρύβει κάποια άρνηση από πίσω -αντιθέτως! Παρόλα αυτά μας μπλοκάρει. Μπλοκάρει τη γνώση, την πληροφορία και κατά συνέπεια τη δυνατότητα!

Συνήθως τη χρησιμοποιούμε όταν πράγματι ξέρουμε κάτι ή όταν νομίζουμε ότι γνωρίζουμε αυτό για το οποίο συζητάμε με τον συνομιλητή μας -είτε είναι φίλος, συνάδελφος, καθηγητής, μέντορας, εργοδότης κτλ.- και συνήθως το εκφράζουμε σε μία προσπάθεια να μην φανεί η πιθανή άγνοιά μας. Κι όμως, αν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε αυτή την ανασφάλεια, θα συνειδητοποιήσουμε ότι δηλώνοντας πως γνωρίζουμε πριν προλάβει ο συνομιλητής μας να μιλήσει, εμποδίζουμε τον εαυτό μας όχι απλά να μάθει, αλλά και να ακούσει. Tην επόμενη φορά που θα αισθανθείτε την ανάγκη να πείτε «ξέρω», συγκρατήστε το και ακούστε. Γιατί όταν ακούς, μαθαίνεις κάτι. Όταν μιλάς, μαθαίνεις ό,τι ήδη γνωρίζεις.

2. Αλλά

Η λέξη που ακυρώνει ό,τι έχετε πει πριν από αυτή. «Θέλω να αλλάξω καριέρα, αλλά δεν είναι η κατάλληλη περίοδος», «είμαι καλή/ός στη δουλειά μου, αλλά στο τελευταίο project δεν απέδωσα, όπως περίμενα».

Παρατηρήστε πως χρησιμοποιείτε εσείς το «αλλά» σας. Το εκφράζετε για να περιορίσετε τις επιλογές σας, να ακυρώσετε τον εαυτό σας ή για να κάνετε κάτι ξεκάθαρο; Λέγοντας «θέλω να αλλάξω καριέρα και δεν είναι κατάλληλη στιγμή» δεν ακυρώνετε τη δράση σας (το να αλλάξεις καριέρα), αντιθέτως δημιουργείται η ανάγκη να αναρωτηθείτε: τί μπορώ να κάνω για να προσαρμοστώ σε αυτές τις συνθήκες;, σχηματίζοντας, έτσι, την πεποίθηση ότι διατηρείτε τον έλεγχο!

3. Δεν μπορώ

Το «δεν μπορώ» κάνει παρέα με το «είναι δύσκολο» και συνήθως έχει τα ανάλογα αποτελέσματα. Αυτές οι λέξεις σας εμποδίζουν πριν καν προσπαθήσετε, αφού δημιουργούν τη βαθιά πεποίθηση στο μυαλό σας ότι η πιθανότητα της επιτυχίας, απλά δεν υπάρχει!

Πώς θα ήταν αν αντί για το «δεν μπορώ» ή το «είναι δύσκολο», λέγατε στον εαυτό σας:
μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά με επιμονή και προσπάθεια θα τα καταφέρω. Πιθανόν να έχετε ακούσει τη φράση «αν πιστεύεις ότι κάτι γίνεται, ή δεν γίνεται και στις δύο περιπτώσεις έχεις δίκιο». Το αντίστοιχο συμβαίνει και στις περιπτώσεις του «δεν μπορώ» κι «είναι δύσκολο». Το θέμα είναι τι επιλέγετε εσείς να λέτε στον εαυτό σας: ότι μπορείτε ή ότι δεν μπορείτε;

4. Προσπαθώ

Όλοι θυμόμαστε στο σχολείο τους δασκάλους μας να θέλουν να μας διδάξουν ότι σημασία δεν έχει πάντα το αποτέλεσμα, αλλά η προσπάθεια. Τί γίνεται, όμως, όταν προγραμματίζουμε μέσω αυτής της λέξης τη στάση μας σε όλη μας τη ζωή και εκπαιδεύουμε τον εαυτό μας να στοχεύει στην προσπάθεια κι όχι στην ολοκληρωμένη δράση;

Το «προσπαθώ» ενέχει από πίσω ένα «αλλά». Σκεφτείτε για παράδειγμα το «θα προσπαθήσω (π.χ. να πάω για τρέξιμο 2 φορές την εβδομάδα), αλλά ίσως δεν τα καταφέρω» που κρύβει αρκετά περίτεχνα την πιθανότητα αποτυχίας. Πώς, λοιπόν, περιμένουμε να πετύχουμε ένα στόχο μας, αν τον έχουμε καταδικάσει από πριν;

Αλλάξτε κάθε «προσπαθώ» σας με το: «θα το κάνω» και παρατηρήστε τη διαφορά! Ενισχύοντας τη δέσμευσή σας απέναντι σε αυτά που θέλετε λεκτικά, είναι απλά το πρώτο βήμα.

5. Θα έπρεπε

Μία τόσο μικρή φράση, τόσο κοινή και τόσο -συχνά- βλαβερή το «θα έπρεπε». Κάθε φορά που τη χρησιμοποιούμε μας δημιουργούνται συναισθήματα απογοήτευσης που μας μπλοκάρουν, μας πληγώνουν και μας αποδυναμώνουν. Η δύναμη αυτής της φράσης αφορά την εικόνα που μας δημιουργεί για μία αυθαίρετη και γενικευμένη «αλήθεια» στην οποία αισθανόμαστε ότι θα έπρεπε να ανταποκρινόμαστε πάντα και παντού (εμείς ή/και οι άλλοι γύρω μας).

Θα έπρεπε όπως ευχαριστώ τους άλλους, έτσι να με ευχαριστούν κι αυτοί.
Θα έπρεπε να νιώθω περισσότερο χαρούμενη/ος με όλα όσα έχω.
Θα έπρεπε να είμαι πιο δημιουργικός/η/ ή δυναμικός/ή στην εργασία μου.

Την επόμενη φορά που θα σκεφτείτε τί θα έπρεπε, αντικαταστήστε το με το «θα μπορούσα ή θα μπορούσε». Η διαφορά ανάμεσά τους είναι ότι το πρώτο (βλ. θα έπρεπε) συχνά θυμίζει εντολή και δημιουργεί την αίσθηση ότι κάποιος κρίνεται, μία ενοχή ή το αίσθημα της αποτυχίας, ενώ η δεύτερη (βλ. θα μπορούσε) συνήθως προκαλεί την αίσθηση των δυνατοτήτων, της ελπίδας, μίας επιλογής, της δύναμης και της πιθανής αλλαγής – κι αυτό μας ανακουφίζει, μας εμπνέει και έτσι δεν μας εμποδίζει!