Ο κινηματογράφος είναι μια τέχνη πολυδιάστατη, μια τέχνη ζωντανή που δε σταματά να εξελίσσεται, να εκπλήσσει και να αγαπιέται. Πολύ και από πολλούς. Μέσα σε λίγες ώρες, η κινούμενη εικόνα μπορεί να πυροδοτήσει δεκάδες συναισθήματα, καμιά φορά αντιθετικά μεταξύ τους, που σας γεμίζουν, σας προκαλούν, κι άλλοτε, είναι ικανά να λειτουργήσουν σαν αρμός που ενώνει το παρελθόν με το παρόν, επαναφέροντας στη μνήμη προσωπικές σας στιγμές. Στη μεγάλη οθόνη συναντάτε έναν φίλο, έναν ανεκπλήρωτο έρωτα, έρχεστε αντιμέτωποι με τον μεγαλύτερό σας φόβο ή γεύεστε ένα παιδικό όνειρο, πάντα, μέσα από τα μάτια άλλων με μια ατόφια αίσθηση, όμως, ρεαλισμού.  

Ο κινηματογράφος της τελευταίας δεκαετίας αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση στους σινεφίλ. Μερικοί τάσσονται υπέρ της νέας γενιάς δημιουργών, ενώ άλλοι αναπολούν την αίγλη και την ανεπιτήδευτη μαγεία μιας μακρινής εποχής. Η αλήθεια ίσως βρίσκεται κάπου στη μέση. Υπάρχει πληθώρα επιλογών και μια τεράστια βιομηχανία που ικανοποιεί κάθε επιθυμία, οποιουδήποτε θεατή. Εμείς, παρακολουθήσαμε μια ταινία που σίγουρα δεν είναι για όλα τα γούστα, αλλά πρέπει να τη δουν όλοι. Όχι απλά να την παρακολουθήσουν, αλλά να τη δουν στ’ αλήθεια, να κοιτάξουν πίσω από την επιφάνεια και τις ερμηνείες, να προσέξουν τα μικρά γράμματα στο σενάριο. Το Us, είναι μια ταινία που πρέπει να διαβάσετε και όχι να δείτε, και παρακάτω σας εξηγούμε γιατί και με ποιον τρόπο. 

The scenario

Μετά το ευφυέστατο Get Out, ο Jordan Peele, συστήνει στο κινηματογραφόφιλο κοινό τη νέα του ταινία Us, την οποία έχει αναλάβει τόσο σκηνοθετικά, όσο και σεναριακά. Πιστεύω πως ο τρόπος που θα επεξεργαστείτε την ταινία επηρεάζεται κατά πολύ από το αν έχετε δει το Get Out ή όχι. Από την άποψη ότι, έχοντας δει το προηγούμενο εγχείρημά του, θα κατανοήσετε και θα ψυχανεμισθείτε ευκολότερα τον τρόπο που λειτουργεί ο Peele. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, είναι δυο ταινίες που χαράζουν μια νέα πορεία στο είδος των ταινιών τρόμου και απαιτούν πολλαπλές αναγνώσεις.

Μια τετραμελής οικογένεια πηγαίνει στο εξοχικό τους για καλοκαιρινές διακοπές. Όλα κυλούν ήρεμα, όταν ξαφνικά, άτομα που έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτούς, σαν δίδυμα, εμφανίζονται στην πόρτα του σπιτιού τους. Πρωταγωνιστές σε αυτό το επικίνδυνο ταξίδι επιβίωσης και αναζήτησης της αλήθειας είναι οι Lupita Nyong’o που ενσαρκώνει τις Adelaide και Red, ο Winston Duke, που υποδύεται τους Gabe και Abraham και τα παιδιά τους, Zora/Umbrae και Jason/Pluto, τους οποίους υποδύονται οι Shahadi Wright Joseph και Evan Alex, αντίστοιχα. Σε δευτερεύοντα ρόλο συναντάμε τους Tim Heidecker και Elisabeth Moss, μια φιγούρα που γνωρίζετε από την επιτυχημένη σειρά, The Handmaid’s Tale.  

Η ταινία ξεκινά με μια αναδρομή στο 1986 και την εξαφάνιση της τότε μικρής, Adelaide. Το νεαρό κορίτσι χάνεται για λίγο στην παραλία δίπλα από ένα λούνα πάρκ και όταν βρίσκει το δρόμο της επιστροφής, μοιάζει να έχει αλλάξει. Γίνεται απόμακρη και μυστήρια. Έπειτα, η δράση επιστρέφει στο παρόν με την οικογένεια Wilson να ακούει στη διαπασών το I like that, της Janelle Monae, κατά τη διαδρομή προς τον θερινό προορισμό της. 

Mind the details

«Γι’ αυτό λέει ο Κύριος: Θα τους φέρω μια καταστροφή από την οποία δε θα μπορούν να ξεφύγουν. Παρόλο που θα κλαίνε σε μένα, δε θα τους ακούσω» Ιερεμίας 11:11. Τα λόγια αυτά εμφανίζονται με μηνύματα δυο φορές στο φιλμ, ενδεχομένως, λειτουργώντας ως προοικονομία. Η ταινία έχει διάσπαρτους οιωνούς κινδύνου, όπως το μπλουζάκι από την θρυλική ταινία Jaws που φορά ο γιος της οικογένειας, Jason.

Το φιλμ έχει το έντονο ψυχολογικό παιχνίδι του Peele, δόσεις χιούμορ –περισσότερες και λιγότερο έξυπνες από το Get Out- και διαβάθμιση της έντασης και του σασπένς. Η ερμηνεία της Lupita Nyong’o ως Red είναι πιο δυνατή από την ερμηνεία της ως Adelaide, λόγω της πιο περίπλοκης και τρομακτικής πάστας της πρώτης. Ο πατέρας της φαμίλιας έχει τον λιγότερο «χρήσιμο» ρόλο στην ιστορία και την εξέλιξη της πλοκής. Ο Winston Duke υποδύεται αξιοπρεπέστατα τον χαρακτήρα που του δόθηκε, ένας ήρωα χωρίς ιδιαίτερο βάθος. Οι νεαροί ηθοποιοί που υποδύονται τα παιδιά της οικογένειας Wilson προσδίδουν μια ωραία χροιά με έκταση, ένταση κι ενδιαφέρον στο φιλμ.

Η ταινία διαρκεί δύο γεμάτες ώρες που κυλούν με ρυθμό και διατηρούν το ενδιαφέρον του θεατή. Υπάρχουν όμορφες εναλλαγές στα πλάνα –ειδικά στη σκηνή που οι δυο πρωταγωνίστριες πάλλονται και εμφανίζονται εμβόλιμα σκηνές του χορευτικού τους παρελθόντος. Εξαιρετική είναι η μουσική που ντύνει το φιλμ. Τα κομμάτια αρμόζουν άριστα στις σκηνές που εντάσσονται, δίνοντας άλλοτε ένταση κι άλλοτε μια αίσθηση χιούμορ. Όπως και στο Get Out, το τέλος και η ολοκλήρωση της ιστορίας έρχεται στα τελευταία δευτερόλεπτα. Αυτή τη φορά, βέβαια, στο Us θα βρείτε κάποια στίγματα που υφαίνουν το τέλος και κατά τη διάρκεια της ταινίας. Αρκεί να κοιτάξετε προσεκτικά.

The References

Πολλοί ξεχώρισαν στοιχεία στο Us που μοιάζουν εμπνευσμένα από το The Shining του Stanley Kubrick. Πράγματι. Στην ταινία του Peele οι «άλλοι εαυτοί» των πρωταγωνιστών χρησιμοποιούν ένα χρυσό ψαλίδι, που παραπέμπει στο τσεκούρι του Jack Nicholson. Η ύπαρξη μιας οικογένειας λογικής και μιας παράλογης, το σπίτι, το ανεξήγητο κυνηγητό, μοιάζουν να συνδέονται με την ταινία του ’80. Ακόμη, οι σκοτεινές χορευτικές σκηνές μοιάζουν να συνδέονται με την ταινία Black Swan.

Βέβαια, δεν πρόκειται για ένα θρίλερ που αποτίει φόρο τιμής σε παλαιότερα διαμάντια του σινεμά. Είναι μια ταινία ατόφια, έξυπνη που διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον. Το τέλος ναι μεν δίνεται στον θεατή, αλλά αφήνει περιθώρια για περαιτέρω ερμηνεία και εξήγηση. Είναι ένα φιλμ που χρειάζεται δεύτερη και τρίτη επεξεργασία, απαιτεί την προσοχή σας και σίγουρα θα ανταμείψει την επίσκεψή σας στις κινηματογραφικές αίθουσες. 

Να τη δείτε!