Όπως κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του χαρακτηριστικά και τη δική του προσωπικότητα, κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τα τρόφιμα. Δηλαδή, αποτελούνται από διαφορετικά χαρακτηριστικά και στοιχεία, τα οποία εξυπηρετούν στο να ξεχωρίζουν ως προς το είδος, τη γεύση και τη λειτουργία που επιτελούν στον ανθρώπινο οργανισμό. Η κινέζικη παραδοσιακή επιστήμη της φαρμακευτικής χρησιμοποίησε, λοιπόν, τους όρους “cooling” και “heating”, στηριζόμενη στη φύση και τη λειτουργία του κάθε τροφίμου -και κατά αυτόν τον τρόπο τις διαφοροποίησε και μεταξύ τους. Πρόκειται, δηλαδή, για τροφές που "ζεσταίνουν" και για τροφές που "κρυώνουν" το σώμα. Συγχρόνως, οι όροι αυτοί υιοθετήθηκαν από τον χώρο της ολιστικής ιατρικής για να καταστεί πιο αποτελεσματική και δραστική η πρόληψη και η αντιμετώπιση κάποιων ασθενειών που σχετίζονται με τη διατροφή και επιβαρύνουν την υγεία μας.

Από βιολογικής άποψης, άνδρες και γυναίκες αντιλαμβάνονται διαφορετικά το κρύο ή τη ζέστη. Κάθε άνθρωπος διαθέτει στην επιφάνεια της επιδερμίδας του «αισθητήρες» για να αντιλαμβάνεται ευκολότερα τις αλλαγές στην εξωτερική θερμοκρασία. Ωστόσο, αυτοί οι αισθητήρες δε βρίσκονται για όλους στα ίδια σημεία του σώματος και αυτός είναι ο λόγος, που κάποιοι άνθρωποι κρυώνουν περισσότερο στα πόδια ενώ κάποιοι άλλοι στα χέρια. Επίσης, έχουν παρατηρηθεί και διαταραχές στη βιολογική αυτή λειτουργία. Οι καθηγητές Duncan Mitchell, Andrea Fuller και Shane Maloney, καθηγητές φυσιολογίας, βιολογίας και ανατομίας σε πανεπιστήμια της Αυστραλίας, υπέδειξαν το σύνδρομο Raynaud, μία κατάσταση κατά την οποία η ροή του αίματος είναι αδύναμη, με αποτέλεσμα να μην καταφέρνει να μεταφερθεί σωστά σε όλα τα μέρη του σώματος και αυτά να παραμένουν μονίμως κρύα. Αντίστοιχα, υπάρχουν άνθρωποι που ζεσταίνονται υπερβολικά και υποφέρουν από υπεριδρωσία. Πέρα από παθογενείς ή άλλες καταστάσεις, σε έναν φυσιολογικό άνθρωπο η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο για τη σωστή ρύθμιση της εσωτερικής θερμοκρασίας. 

Με λίγα λόγια, αν καταναλώνετε τροφές που μειώνουν ή αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματός σας εσωτερικά, τότε προστίθενται στον οργανισμό σας οι αντίστοιχες επιδράσεις. Ποιες είναι όμως αυτές οι τροφές, ποιες είναι οι επιδράσεις τους και σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να τις προσθέτετε στο μενού σας;

Τροφές που μειώνουν τη θερμοκρασία του σώματος

Είναι ιδανικές για όσους εμφανίζουν αυξημένη θερμοκρασία ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Πρόκειται για άτομα που υποφέρουν από συχνή δίψα και αίσθηση υψηλής θερμοκρασίας στο σώμα τους, ερεθισμό των ματιών αλλά και φούντωμα σε ολόκληρο το πρόσωπο, άγχος, πονοκεφάλους, δυσκοιλιότητα, ταχείς σφυγμούς, συναισθηματικές μεταπτώσεις και έντονα όνειρα. Μπορούν, αφού αποβάλλουν άμεσα τις τοξίνες από τον οργανισμό, να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία του αίματος επιλέγοντας τα λεγόμενα cooling foods. Τέτοια είναι φρούτα και λαχανικά, όπως μήλα, μπανάνες, μαρούλι, λεμόνια, μανιτάρια, φράουλες, μούρα και κρεατικά και γαλακτοκομικά τρόφιμα, όπως φέτα, αυγά κοτόπουλου και πάπιας, γιαούρτι και κρέας λαγού. Τέλος, βοηθητικά είναι τα κατάλληλα αφεψήματα, όπως πράσινο τσάι και τσάι μέντας, γάλα και νερό καρύδας. Αν ανήκετε σε αυτή την ομάδα ατόμων, καταναλώστε άφοβα με τα φαγητά σας αλάτι και σησαμέλαιο.

Τροφές που αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος

Η κατηγορία των heating foods είναι κατάλληλη και αποδοτική για ανθρώπους που νιώθουν συνεχώς μειωμένη τη θερμοκρασία του σώματός τους. Εμφανίζουν, δηλαδή, συμπτώματα, όπως κρύα άκρα, διάρροια, στομαχικούς πόνους ή δυσφορία μετά την κατανάλωση τροφίμων ή ποτών που είναι παγωμένα, έντονο φούσκωμα μετά το φαγητό τους, έλλειψη ενέργειας, οίδημα και κατακράτηση υγρών. Οι τροφές που ανεβάζουν τη θερμοκρασία είναι φρούτα και λαχανικά, όπως ροδάκινα, κεράσια, μανταρίνι (και οι φλούδες), κρεμμύδι, κολοκυθάκια και πράσα. Όσον αφορά στα κρεατικά και θαλασσινά τρόφιμα, μπορείτε να εντάξετε στη διατροφή σας το κοτόπουλο, το αρνίσιο κρέας, το ζαμπόν, τα μύδια και τις γαρίδες. Τέλος, έχει διαπιστωθεί πείτε ναι σε μπαχαρικά, όπως το μαύρο πιπέρι, η κανέλα, το σκόρδο, το κύμινο, το τζίντζερ, το μοσχοκάρυδο, ο δυόσμος, το δεντρολίβανο και το γαρύφαλλο και εντάξτε στη διατροφή σας το τσάι γιασεμιού, το κρασί και τον καφέ.

Ουδέτερες τροφές

Ωστόσο, εάν θεωρείτε πως δεν ανήκετε σε καμία από τις δύο παραπάνω βασικές κατηγορίες τροφίμων, γιατί δεν παρουσιάζετε έντονα κάποιο από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, τότε για εσάς υπάρχουν τα «ουδέτερα» τρόφιμα, που είναι κατάλληλα για κάθε οργανισμό. Πιο συγκεκριμένα, προτιμήστε φρούτα και λαχανικά, όπως τα σταφύλια, η γλυκοπατάτα, το καλαμπόκι, τα δαμάσκηνα, τα καρότα και τα σύκα, κρέας βοδινό και χοιρινό, καθώς και όλα τα είδη των ψαριών. Ολοκληρώνοντας με τις ουδέτερες τροφές, προσπαθήστε να εντάξετε στη διατροφή σας το φιστικέλαιο, το μέλι, το σαφράν και τη γλυκόριζα -τα δύο τελευταία μπορούν να ενσωματωθούν κάλλιστα και στο τσάι σας! 

Συμπληρωματικά, η κινέζικη παραδοσιακή επιστήμη της φαρμακευτικής εκφράζει την άποψη πως είναι καλό να καταναλώνουμε περισσότερες τέτοιες τροφές, ανάλογα με την εποχή που διανύουμε. Δεδομένου ότι το ανθρώπινο σώμα και η υγεία του συνδέονται άρρηκτα με το περιβάλλον, μπορούν κατ' επέκταση να επηρεαστούν από τις μεταβολές του καιρού. Για παράδειγμα, την καλοκαιρινή περίοδο η υψηλή θερμοκρασία της ατμόσφαιρας μπορεί να προκαλέσει με τη σειρά της αύξηση στη θερμοκρασία του σώματος και εν τέλει να αφυδατώσει τον οργανισμό και να προκαλέσει ξηρότητα στην επιδερμίδα. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να αυξήσετε την κατανάλωση τροφίμων που μειώνουν τη θερμότητα εκ των έσω. 

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι σημαντικό να αντιλαμβάνεστε τις ανάγκες του σώματός σας σε κάθε περίοδο της ζωής σας και να επιλέγετε σοφά, τι θα εντάξετε στο διατροφικό σας πρόγραμμα. Διαμορφώνοντας σωστά και με σύνεση το καθημερινό μενού, εξασφαλίζετε την όσο το δυνατόν ομαλότερη λειτουργία του οργανισμού σας και αισθάνεστε μεγαλύτερη ευεξία.