Είναι φορές που τον όρο «γυναίκα» μπορείς να τον περιγράψεις απλά μέσα από πρόσωπα που -με τον έναν ή τον άλλον τρόπο- γνωρίζεις. Και δε μιλάμε για τα φυσικά χαρακτηριστικά. Αλλά, για τους πολλαπλούς ρόλους, την ευγένεια, τη δύναμη. Η Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους είναι αυτή η γυναίκα, που τα προσπαθεί και τα μπορεί όλα. Παρά το δικό της «δεν τα καταφέρνω πάντα, αλλά τέλος πάντων» στο τηλέφωνο, η πραγματικότητα που ως θεατές αντιλαμβανόμαστε γι’ αυτήν είναι άλλη. Με το ταλέντο, αλλά πάνω απ’ όλα με το ήθος και την πραότητά της, στο τέλος πάντα βάζει «τικ» σε όσους στόχους θέτει. Στα μισά του περασμένου έτους, σε μία δύσκολη χρονιά για το θεατρικό σανίδι, βρέθηκε να σκηνοθετεί για πρώτη φορά το δικό της έργο. Σύντομα θα τη δούμε σε μια νέα, πρωτότυπη σειρά της ΕΡΤ, ενώ τον Μάιο αναμένεται και η συμμετοχή της σε νεοελληνική παράσταση του συγγραφέα Σπύρου Μιχαλόπουλου, στο Θέατρο 104. Με όλα αυτά τα πλάνα να την οδηγούν επαγγελματικά, η ίδια δεν ξεχνά να βάζει προτεραιότητες στα μικρά και ουσιώδη της ζωής. «Δεν έχω μάντρα ούτε μότο. Το μόνο που προσπαθώ στη ζωή μου να θυμάμαι είναι ότι πάντα πρέπει να ζω το τώρα, τη στιγμή. Αυτό είναι κάτι που παλεύω με νύχια και με δόντια να το υπενθυμίζω στον εαυτό μου», λέει χαρακτηριστικά.

Στην τέχνη της υποκριτικής, την οποία υπηρετεί, υπήρχε πάντα μία άποψη που υποστήριζε πως ο ηθοποιός μπορεί να αποτελεί το πιο σημαντικό μέρος ενός έργου, όμως ο σκηνοθέτης πολλές φορές είναι το ίδιο το έργο. Το αποτέλεσμα συνιστά προϊόν της δικής του σύλληψης, των δικών του επιλογών στα άτομα και την προσέγγιση, και ως εκ τούτου η επιτυχία μιας παραγωγής τού ανήκει εν μέρει δικαιωματικά. Εδώ και λίγο καιρό, λοιπόν, η Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους γνωρίζει τη δουλειά της από την άλλη θέση, αυτήν της σκηνοθέτριας, χωρίς όμως να εγκαταλείπει την ιδιότητα της ηθοποιού, καθώς η ίδια αποτελεί μέρος και του καστ της παράστασής της. Έτσι, φέρνει για πρώτη φορά επί ελληνικής θεατρικής σκηνής στο «Θέατρο Αποθήκη» το σκληρό και ταυτόχρονα άκρως χιουμοριστικό έργο “Good People” του βραβευμένου με Pulitzer συγγραφέα David Lindsay-Abaire, που πραγματεύεται το παγκόσμιο -τελικά- παραμύθι του αμερικανικού ονείρου, για τη διεκδίκηση του οποίου όλοι παλεύουν. Κι ενώ κάποιους τους ευνοεί η τύχη, για άλλους οι ευκαιρίες δεν προκύπτουν αβίαστα. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν το σκηνοθετικό δαιμόνιο βρισκόταν από πάντα μέσα της. «Αρκετά χρόνια σκεφτόμουν ότι θέλω να κάνω σκηνοθεσία. Ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και ευτύχησα να μπορώ να πραγματοποιήσω αυτόν τον στόχο σε μια πολύ καλή συνθήκη εργασιακά, εννοώντας τους συναδέλφους που πραγματικά με τίμησαν και συνεργαστήκαμε σε αυτό», απαντά με ειλικρίνεια.

Η συγκυρία για την ηθοποιό προέκυψε, διότι η ίδια πήρε την απόφαση και τη δημιούργησε, επιβεβαιώνοντας πως με θέληση, πείσμα και σκληρή δουλειά μπορείς πάντα να κατορθώσεις ακόμη και τα πιο απίστευτα, κι ας λένε οι καιροί το αντίθετο και ας βάζουν «φρένο» σε όσα ο καθένας θέλει ελεύθερα να φτιάξει: «Ήταν απόφασή μου. Είπα ότι τώρα θέλω να το κάνω. Θα δοκιμάσω, θα βρω ένα έργο που μου αρέσει και θα ξεκινήσω να το οργανώνω. Και έγινε! Δε με κράτησε πίσω η πανδημία, αλλά σίγουρα δυσχέρανε και δυσχεραίνει το έργο μας. Είναι μια πάρα πολύ δύσκολη περίοδος, που “χτυπάει” τον κλάδο σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ίσως και η λέξη “δύσκολη” να είναι και λίγη μπροστά σε αυτό που συμβαίνει στους περισσότερους θεατρικούς χώρους». Παράλληλα, η ίδια θυμάται ακόμη την αίσθηση της επιστροφής στο σανίδι για την πρώτη πραγματικά δική της παράσταση, μετά την περίοδο της καραντίνας, ενώ πιστεύει πως, από μια ηλικία και μετά, πάντα καταλαβαίνεις ότι η υγεία βρίσκεται σε πρώτο πλάνο. «Η επιστροφή στο θέατρο, από την άλλη, ήταν ένα πάρα πολύ όμορφο συναίσθημα. Ειδικά στην πρώτη παράσταση. Γιατί εμείς ξεκινήσαμε να κάνουμε πρόβες, σταματήσαμε με το lockdown λίγο πριν ανέβουμε στη σκηνή, και επιστρέψαμε και πάλι έπειτα από περίπου έναν χρόνο. Σε φόρτιζε συναισθήματα συγκίνησης το να βλέπεις τον κόσμο, ενάντια στους καιρούς και στην εποχή, να έρχεται στο θέατρο με τις μάσκες».

Ταυτόχρονα με τη σκηνοθεσία, αυτό το διάστημα βρίσκεται πυρετωδώς και στα γυρίσματα της νέας σειράς της ΕΡΤ «Ο Όρκος», που, όπως μου αποκαλύπτει, έρχεται στις οθόνες μας ενδεχομένως κατά το τέλος Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου. Πρόκειται για ένα ανατρεπτικό σενάριο μιας ιστορίας τύπου “CSI” και “Grey’s Anatomy” με καταιγιστική δράση και δαιδαλώδη πλοκή. «Ο δικός μου ρόλος ξεκινά με τον θάνατό μου. Αρκετά παράδοξο. Πρόκειται για ένα ιατρικό-αστυνομικό δράμα. Είμαι παντρεμένη με τον Άγγελο, τον οποίο υποδύεται ο Γιάννης Στάνκογλου. Μετά τον θάνατό μου, υπάρχει η υποψία πως αυτός δεν ήταν ακριβώς ατύχημα και διερευνάται τι ακριβώς έχει γίνει. Παράλληλα, συμβαίνουν πάρα πολλά και στο ιατρικό κομμάτι αλλά και στο αστυνομικό. Κι αυτό είναι το εξαιρετικά ενδιαφέρον της σειράς». Με τον Γιάννη Στάνκογλου, όπως αναφέρει, κατ’ ουσίαν αυτή είναι η πρώτη φορά που συνεργάζονται ολοκληρωμένα, ενώ την ίδια στιγμή δεν κρύβει τη χαρά της, δηλώνοντας ιδιαίτερα τυχερή για την ευκαιρία της συμμετοχής της σε αυτήν την παραγωγή.

Τη δυναμικότητα του χαρακτήρα της ηθοποιού, όμως, δεν την έχουμε αναγνωρίσει μόνο μέσα από την επαγγελματική της ιδιότητα. Η Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους υπήρξε από τις πρώτες γυναίκες που οδήγησαν το κίνημα του #metoo στην Ελλάδα, από εκείνες που πάλεψαν για ν’ ακουστεί η φωνή όλων των θυμάτων, να μην αποσιωπηθεί η αδικία. Μιλώντας για τη δική της υπόθεση, καθώς υπήρξε από τις κύριες καταγγέλλουσες εναντίον γνωστού ηθοποιού, δηλώνει πως: «Η υπόθεση δεν είναι αυτές οι τρεις καταγγελίες. Υπόθεση είναι αυτή που πάει στο δικαστήριο, οπότε οι υποθέσεις είναι άλλες». Στην ερώτησή μου αν είχε αντιληφθεί ότι υπάρχουν κι άλλες γυναίκες που έχουν αντιμετωπίσει τέτοιες αποτρόπαιες συμπεριφορές από το ίδιο άτομο, εκείνη απαντά πως δε θα μπορούσε να το γνωρίζει, ωστόσο σίγουρα, παρ’ όλα αυτά, το φανταζόταν. Είναι μεγάλη η δύναμη ψυχής που χρειάζεται ώστε να πάρεις την απόφαση να βγεις μπροστά και να καταγγείλεις ένα τέτοιο γεγονός κακοποίησης δημόσια. «Δεν ήρθε αβίαστα, ούτε εύκολα σίγουρα», παραδέχεται η ίδια, ενώ συμπληρώνει: «Δεν είναι κάτι που σκεφτόμουν καιρό να κάνω, αλλά κάτι που έφερε το πλήρωμα του χρόνου. Δε σχεδιαζόταν, ήρθε ωστόσο συν τω χρόνω, παρασυρόμενη κι από τις άλλες καταγγελίες που γίνονταν εκείνη την περίοδο. Είναι αυτό που λέω… Ότι ήρθε ο καιρός».

Αυτά τα γεγονότα που ξεκίνησαν να ξετυλίγονται τον χειμώνα του 2020 για την Ελλάδα δημιούργησαν μία νέα συνθήκη, καταρρίπτοντας στερεότυπα αιώνων και δίνοντας στις γυναίκες το βήμα να μιλήσουν για όσα βίωσαν, με σκοπό ν’ αποτρέψουν παρόμοιες συμπεριφορές να συμβούν στο μέλλον: «Νομίζω ότι έχει δοθεί μια πληροφορία: το να μιλάμε. Αυτό είναι που έχει αλλάξει. Και όχι μόνο στη δική μας τη δουλειά. Αυτή η πληροφορία τού “αν μου συμβαίνει κάτι, πρέπει να μιλήσω τώρα που συμβαίνει” είναι πάρα πολύ σημαντική. Και για μένα αυτό είναι το κυριότερο. Τώρα, από την άλλη, τέλεια δεν μπορεί να είναι τα πράγματα ούτε αγγελικά πλασμένα. Αλλά τουλάχιστον, όταν κάτι γίνεται, οφείλεις να μπορείς να το εκφράσεις, να υπάρχει κάποιος που μπορεί να σε ακούσει». Κι όντως, έτσι το απόστημα έχει αρχίσει να σπάει. Ο ασκός του Αιόλου που άνοιξε έφερε στην κοινωνία τη δύναμη της συνειδητοποίησης και της ευαισθητοποίησης γύρω από ζητήματα κακοποίησης. Τώρα, για το αν οι πληγές ως προς το #metoo ήταν αρκετά βαθιές στον χώρο της υποκριτικής, η ηθοποιός απαντάει ευθέως: «Η τέχνη υφίσταται και εκτός από εμάς. Δεν τίθεται συζήτηση γι’ αυτό. Η δουλειά αυτή προχωράει και πέρα από εμάς και δε μας έχει ανάγκη κανέναν μας. Το θέατρο υπάρχει έτσι κι αλλιώς».

Η ίδια θέλει να βλέπει τη ζωή θετικά και τους ανθρώπους στα μάτια. Στα δικά της πρότυπα συγκαταλέγει τους δικούς της ανθρώπους, ενώ για να μπορέσει να αισθανθεί θαυμασμό πάνω απ’ όλα σημασία έχει η ψυχή και όχι η επιφάνεια και η λάμψη. «Τα είδωλα τα μεγάλα, τα πιο πάνω στον χώρο της δουλειάς μου, δεν τα έχω γνωρίσει και δεν ξέρω πώς ήταν ως άνθρωποι. Γιατί για εμένα αυτό είναι το βασικό προσόν, να γνωρίζω πώς είσαι. Θέλω να ξέρω κάποιον για να μπορώ να πω πως τον έχω πρότυπο, όχι να είναι κάποιο άπιαστο είδωλο από μακριά. Από τη δική μας τη δουλειά, πρότυπο για μένα θα μπορούσα να πω ότι είναι η Κάτια Δανδουλάκη. Γιατί πάνω απ’ όλα, πέρα από το αδιαμφισβήτητο ταλέντο της, είναι ένας εκπληκτικός άνθρωπος, κι αυτό για εμένα την καθιστά πρότυπο».

Κι ενώ η ζωή έχει τα πάνω και τα κάτω της, η Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους έχει μια μοναδική δύναμη να αντιμετωπίζει την κάθε πρόκληση ή δυσκολία που της έρχεται με τρομερό υποσυνείδητο: «Συνήθως τις καθημερινές δυσκολίες μπορώ να τις αντιμετωπίσω πιο δύσκολα από τις πιο μεγάλες. Είμαι πιο καλή -εντός εισαγωγικών- στις μεγάλες προκλήσεις απ’ ό,τι στις μικρές. Αλλά, γενικά είμαι ένας άνθρωπος που μόλις αισθανθώ ότι έρχεται μία σοβαρή δυσκολία, βρίσκω δύναμη και απομακρύνομαι από το τώρα για να μπορώ να την αντιμετωπίσω. Σαν να “ταμπουρώνομαι” μπροστά σε κάτι άλλο για να βρω λύση σ’ αυτό που έχω εκείνη τη στιγμή μπροστά μου. Έχει και κόστος αυτό βέβαια». Μεταξύ όλων της των ρόλων, όμως, κυρίαρχη είναι η σχέση της με την οικογένειά της. Σύζυγος του ηθοποιού Φάνη Μουρατίδη και μητέρα δύο παιδιών, είναι μια full time μαμά με όλη την αγάπη, τη φροντίδα, τις ιδιαιτερότητες, τα λάθη και τα σωστά της. «Είμαι μια κανονικότατη μαμά. Για τα παιδιά μου, η σπαστικιά, η εκνευριστική, η ενοχλητική. Όλα τα χαρακτηριστικά που έχει μια μαμά που κυνηγάει από πίσω τα παιδιά της για διάφορα θέματα. Το τι μαμά έχω υπάρξει, είμαι και θα είμαι, θα το κρίνουν τα παιδιά μου, όταν θα είναι μεγάλα πια», λέει με χαμόγελο.

Credits

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΡΑΣΑΓΑΚΗ

STYLING: ΑΝΤΡΙΑΝΑ ΛΥΡΟΥ | BOHΘΟΣ STYLING: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΟΥΡΗ

HAIR & ΜAKE UP: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΚΚΑΣ (D-TALES)

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2021