Τα μουσεία της Ευρώπης έχουν ετοιμάσει απίθανα καλλιτεχνικά προγράμματα - μερικά από αυτά ήδη παρουσιάζονται και κάποια είναι ακόμα on the making. Από εντυπωσιακές κι εκτεταμένες ατομικές εκθέσεις μέχρι εκθέσεις δύο ατόμων που αντιπαραβάλλουν το σύγχρονο με το προ-μοντέρνο, κάθε ευρωπαϊκή μητρόπολη αναδεικνύει νέους αλλά και διαχρονικούς ανθρώπους των Τεχνών καθώς και θεάματα που αξίζει να συμπεριλάβετε στην bucket-list με τα artful ταξίδια σας. 

Ανακαλύψτε παρακάτω τα 10 must-see shows στην Ευρώπη που αναμένουμε με ανυπομονησία!

1. Marina Abramović, Royal Academy, Λονδίνο

Πρόκειται για την πρώτη ατομική έκθεση μιας γυναίκας στις κύριες αίθουσες της Βασιλικής Ακαδημίας και θυμίζει μια παράσταση διάρκειας. Το show υπόσχεται να καλύψει πέντε δεκαετίες της καριέρας της 76χρονης καλλιτέχνιδας performer. Η ομώνυμη έκθεση της καταγράφει στιγμιότυπα από τις εμβληματικές παραστάσεις της, κατά τη διάρκεια των οποίων εξάντλησε τα σωματικά και ψυχικά της όρια, πρωτοπορώντας. Λόγω κάποιων πρόσφατων προβλημάτων υγείας -υπέστη εμβολή- η ίδια η Abramović δεν θα μπορέσει να συμμετέχει στις ζωντανές παραστάσεις, αλλά κάποια βασικά έργα θα επανεκτελεστούν από καλλιτέχνες που έχουν εκπαιδευτεί στη μέθοδό της. Επίσης, θα παρουσιαστεί το κοινό έργο που δημιούργησε με τον Ulay, με τίτλο Imponderabilia, όπου οι επισκέπτες θα κληθούν να στριμωχτούν μέσα από μια πόρτα που σχηματίζουν δύο γυμνοί performers. Τέλος, ένας άλλος performer θα ζήσει στη gallery για 12 ημέρες για να αναπαραστήσει το "The House with the Ocean View". Μέχρι 1 Ιανουαρίου 2024

2. Max Oppenheimer: Expressionist Pioneer, Leopold Museum, Βιέννη 

Στενός φίλος του Egon Schiele, αν και η φήμη του Max Oppenheimer έχει μειωθεί σήμερα, ήταν κάποτε ένα σημαντικό μέλος της αυστριακής πρωτοπορίας πριν αφήσει το στίγμα του στο Βερολίνο. Η επιρροή του κυβισμού είναι εμφανής σε πρώιμα έργα όπως το «Η μαστίγωση» (1913), με τη σκοτεινή παλέτα και τη σπαρταριστή μάζα γυμνών σωμάτων, ενώ μεταγενέστερα έργα όπως το «Σκακιστικό ματς» (1925/30) αποτυπώνουν τη διάθεση του θρυλικού Romanisches Café, τόπου συνάντησης καλλιτεχνών και διανοουμένων στη γερμανική πρωτεύουσα. Μέχρι 25 Απριλίου 2024

3. The Lost Mirror: Image of Jews and Judaism in the Middle Ages, Prado Museum, Μαδρίτη 

Υπάρχει ένας συναρπαστικός κανόνας της Τέχνης που μας βοηθά να κατανοήσουμε πώς διατηρήθηκε αλλά και διώχθηκε η εβραϊκή ταυτότητα κατά τον Μεσαίωνα. Μέσα από ιστορικούς πίνακες που καλύπτουν τον 13ο έως τον 15ο αιώνα, η έκθεση αυτή θα εμβαθύνει στην ιστορία του πώς δικαιολογούνταν συχνά ο αντισημιτισμός, πώς προωθούνταν διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις και πώς ο χριστιανισμός πιεζόταν στις μάζες, μεταξύ άλλων και κατά τη διάρκεια της ισπανικής Ιεράς Εξέτασης που ξεκίνησε το 1478. Μέχρι 14 Ιανουαρίου 2024

4. Nicole Eisenman “What Happened” Whitechapel, Λονδίνο

Σε αυτήν την έκθεση είναι εντυπωσιακό το εύρος των θεμάτων και το φάσμα των συναισθημάτων που η Nicole Eisenman αναδεικνύει μέσα στον χώρο ενός καμβά. Μεγαλιώδης είναι και η κλίμακα πολλών πινάκων της, μερικοί από τους οποίους είναι τόσο μεγάλοι και γεμάτοι από χαρακτήρες που θυμίζουν τη βιβλική ένταση του Μυστικού Δείπνου του ντα Βίντσι ή τα κοινωνικά δράματα που αποτύπωσε ο Ρέμπραντ στη Νυχτερινή Φρουρά. Η καλλιτέχνης παίρνει αυτές τις αναφορές από την ιστορία της ζωγραφικής -η οποία σε πολλές περιπτώσεις είναι προβληματικά λευκή, ετεροφυλόφιλη και ανδρική- και παραβαίνει τις τυπικότητές τους εισάγοντας επείγοντα θέματα, όπως το φύλο, η queer σεξουαλικότητα και η κοινωνική αποξένωση. Το "What Happened" είναι μια ενδελεχής έρευνα για το ευρωπαϊκό κοινό και περιλαμβάνει 100 έργα που καλύπτουν την τριών δεκαετιών καριέρα της. Μέχρι 14 Ιανουαρίου 2024

5. Mike Kelley’s “Ghost and Spirit” The Bourse de Commerce – Pinault Collection, Παρίσι 

Μια ολοκληρωμένη έκθεση δεν θα μπορέσει ποτέ να αποτυπώσει πλήρως έναν καλλιτέχνη τόσο αδέσμευτο από περιορισμούς όσο ο Mike Kelley, του οποίου το έργο είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και καθόλου εύπεπτο. Με τη Συλλογή Pinault, όμως, θα κάνουμε μια προσπάθεια να το πλησιάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο. Η έκθεση συγκεντρώνει πολλά από τα σημαντικότερα έργα του Kelley και θα αγγίξει όλες τις πτυχές της δουλειάς του, από τα γλυπτά του που είναι γεμάτα ποπ μέχρι την αινιγματική του performance. H έκθεση αυτή θα ταξιδέψει στην Tate Modern του Λονδίνου, το K21 στο Düsseldorf και το Moderna Museet της Στοκχόλμης. Μέχρι 19 Φεβρουαρίου 2024

6. Munch’s Goya: Modern Prophecies, Munch Museum, Όσλο 

Αν και ο Goya και ο Munch δεν θα μπορούσαν ποτέ να συναντηθούν, η διεθνής φήμη του Ισπανού παλαιού δασκάλου αυξήθηκε μετά το θάνατό του, περίπου την ίδια εποχή που ο νεαρός Νορβηγός μοντέρνος καλλιτέχνης αναζητούσε έμπνευση. Εστιάζοντας στα θέματα του πολέμου, της κοινωνίας, της πίστης και της δεισιδαιμονίας, αυτή η έκθεση μας υπενθυμίζει γιατί και οι δύο καλλιτέχνες εξακολουθούν να μνημονεύονται για τα τολμηρά φανταστικά τους οράματα και τη σκοτεινά μυστηριώδη φαντασία τους. Μέχρι 11 Φεβρουαρίου 2024

7. Marcel Duchamp and the Lure of the Copy, Peggy Guggenheim Collection, Βενετία 

Αυτή η μεγάλης κλίμακας έκθεση αποδεικνύει τη μαεστρία του Duchamp στην τέχνη της αναπαραγωγής και του αυτοπροσδιορισμού. Αλλά είναι επίσης ιδιαίτερα ξεχωριστή επειδή είναι η πρώτη που κάνει το ίδρυμα για έναν καλλιτέχνη που υπήρξε αγαπητός φίλος και ανεπίσημος σύμβουλος της Peggy Guggenheim. Αφού οι δυο τους γνωρίστηκαν το 1923, της σύστησε πολλούς καλλιτέχνες του κύκλου του στο Παρίσι και της προσέφερε συμβουλές όταν εκείνη ίδρυσε την πρώτη της γκαλερί στο Λονδίνο Guggenheim Jeune. Η έκθεση περιλαμβάνει μερικούς από τους πιο διάσημους πίνακες του Duchamp εμπνευσμένους από τον κυβισμό και αντικείμενα που βρέθηκαν από μουσεία σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική επανενώνονται με λιγότερο γνωστά κομμάτια από ιδιωτικές συλλογές, συμπεριλαμβανομένων, κυρίως, τριάντα έργων που ανήκαν στον Βενετσιάνο συλλέκτη τέχνης Attilio Codognato. Μέχρι 18 Μαρτίου 2024

8. Mark Rothko, Fondation Louis Vuitton, Παρίσι 

Το Fondation Louis Vuitton αφιερώνει τις τεράστιες γκαλερί του σε έναν ύμνο για τον Mark Rothko. Ο καλλιτέχνης έχει να κάνει αναδρομική έκθεση στη Γαλλία από το 1999 και αυτή υπόσχεται μια εντυπωσιακή επισκόπηση γεμάτη με κορυφαία δείγματα των μεγαλειωδών και σχεδόν πνευματικών του έργων. Το ίδρυμα ξέρει πώς -και σίγουρα έχει τα μέσα- να διοργανώνει μια σπουδαία έκθεση και αυτή δεν αποτελεί εξαίρεση, έχοντας δανειστεί το σύνολο του Rothko Toom της Tate μεταξύ των 115 έργων που περιλαμβάνονται στην έκθεση. Η έκθεση οργανώθηκε χρονολογικά, από την πρώιμη παραστατικότητά του μέχρι τους αφηρημένους εξπρεσιονιστικούς καμβάδες για τους οποίους είναι διάσημος. Μέχρι 2 Απριλίου 2023

9. Sarah Lucas: Happy Gas, Tate Britain, Λονδίνο

Η επικείμενη έρευνα της Tate για τη Sarah Lucas, η οποία συγκεντρώνει περισσότερα από 75 έργα που καλύπτουν την ετερογενή καριέρα τεσσάρων δεκαετιών της ανυπότακτης, φεμινίστριας καλλιτέχνιδας, είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει ένα φθινοπωρινό highlight για την καλλιτεχνική σκηνή του Λονδίνου. Η Lucas είναι ομογενής και αναδύθηκε μαζί με τους YBAs τη δεκαετία του 1990, αλλά, όπως πολλοί από αυτούς, έχει μια πρακτική που εκτείνεται πολύ πέρα από αυτή την αρχική εντυπωσιακή ομαδοποίηση. Η έκθεση υπόσχεται μαλακά και σκληρά γλυπτά, πόδια, στήθη και ένα σωρό καρέκλες, καθώς και δέκα νέα έργα που επανεξετάζουν παλιά θέματα και αποδεικνύουν, ηχηρά, ότι η Lucas εξακολουθεί να ξεπερνάει κατά πολύ τα όρια στην καριέρα της. Μέχρι 14 Ιανουαρίου

10. Lotte Laserstein “A Divided Life”, Moderna Musee, Μάλμε 

Μια νέα έκθεση που προγραμματίζεται για το Moderna Museet στο Μάλμε και, αργότερα, στη Στοκχόλμη, θα εξετάσει το έργο της Lotte Laserstein στις δύο ευρωπαϊκές χώρες, όταν ο πόλεμος, σύμφωνα με τα λόγια της ίδιας, «έσπασε τη ζωή της στα δύο». Δομημένη σε δύο μέρη μεταξύ των χρόνων της στο Βερολίνο την εποχή της Βαϊμάρης και της ζωής της στη Σουηδία, θα βρει κανείς στα ειλικρινή πορτρέτα της ένα παραβατικό και ενδυναμωτικό σχόλιο για τη γυναικεία φύση, την ταυτότητα και την queerness. Από 11 Νοεμβρίου μέχρι 14 Απριλίου

Κεντρική φωτογραφία: Munch’s Goya: Modern Prophecies, Munch Museum