Το να θεραπευτεί με επιτυχία ένα ορθοδοντικό πρόβλημα δεν είναι πάντα εύκολο. Χρειάζεται γνώση, εμπειρία και άψογη συνεργασία μεταξύ του ασθενούς και του ορθοδοντικού. Το δύσκολο είναι το να διατηρήσει ο ασθενής το υπέροχο χαμόγελο και τα ίσια δόντια που απέκτησε με τη θεραπεία, για πολλά χρόνια. Τα δόντια μετακινούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής και η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων έχουν τη λανθασμένη εντύπωση ότι τα δόντια των ενηλίκων δε μετακινούνται. Δεν είναι εύκολο να συνειδητοποιήσουν ότι, όπως μεταβάλλεται η όψη μας, το δέρμα μας, η φυσική κατάσταση και οι αντοχές μας, με τον ίδιο τρόπο και για τους ίδιους περίπου λόγους μεταβάλλεται και η θέση των δοντιών μας. Σε όσους έχουν υποβληθεί σε ορθοδοντική θεραπεία, η τάση τους να μετακινηθούν και να στραβώσουν ξανά είναι ακόμη μεγαλύτερη, δεδομένου ότι τα συγκεκριμένα δόντια «ήθελαν» να είναι στραβά από τη φύση τους. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υποτροπή και είναι, κατά τη γνώμη μου, το δυσκολότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ορθοδοντικοί.
Πώς μπορούμε να αποφύγουμε την υποτροπή;
Δεν είναι δύσκολο, απλώς απαιτείται πρόγραμμα, το οποίο επιτυγχάνεται ως εξής: Οι ορθοδοντικοί με την ολοκλήρωση της θεραπείας χορηγούν στους ασθενείς τους συσκευές συγκράτησης, τους επονομαζόμενους «retainers». Τα συχνότερα είδη είναι τα εξής δύο:
1) Η ναρθηκοποίηση, το «δέσιμο» της εσωτερικής επιφάνειας των άνω και κάτω προσθίων δοντιών με ένα λεπτό διακριτικό σύρμα (fixed retainer). Είναι ένας πολύ διακριτικός και άνετος τρόπος συγκράτησης της ευθυγράμμισης των προσθίων δοντιών, δεν είναι όμως ο πλέον αποτελεσματικός, γιατί η μόνιμη ναρθηκοποίηση μπορεί να ξεκολλήσει, χωρίς να το αντιληφθεί αυτός που τη φοράει. Εξάλλου, γύρω από τα σημεία της μόνιμης ναρθηκοποίησης είναι πολύ δύσκολη η τήρηση άψογης υγιεινής.
2) Το αποτελεσματικότερο είδος συγκράτησης είναι ο προσθαφαιρούμενος νάρθηκας τύπου Essix (Essix Retainer), που στην πραγματικότητα είναι ένα διαφανές, ελαφρύ, εύκολο στη χρήση μασελάκι, κατασκευασμένο από θερμοπλαστικό υλικό και το οποίο πρέπει να φορούν οι ασθενείς στο στόμα τους συνήθως κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Μην αμελείτε τους νάρθηκες
Το συχνό λάθος που κάνουν οι περισσότεροι ασθενείς είναι ότι διακόπτουν τη χρήση των ναρθήκων συγκράτησης πολύ νωρίς. Άλλες πάλι φορές, τους χάνουν και αμελούν να επισκεφτούν τον ορθοδοντικό για να τους κατασκευάσει νέους, παρά μόνον όταν η υποτροπή γίνει εμφανής. Τότε όμως είναι αργά και χρειάζεται επανάληψη της θεραπείας.
Η συντήρηση είναι παντοτινή
Οι νάρθηκες συγκράτησης πρέπει να χρησιμοποιούνται για πολλά χρόνια με τη χρήση τους να γίνεται όλο και πιο αραιή, χωρίς όμως να σταματήσει ποτέ! Για παράδειγμα, ένα άτομο που ολοκλήρωσε την ορθοδοντική θεραπεία πριν από πέντε χρόνια, πρέπει ακόμη να φοράει κατά τη διάρκεια του ύπνου τους νάρθηκες συγκράτησης, για μία ή δύο βραδιές την εβδομάδα. Σε διαφορετική περίπτωση, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συμβεί υποτροπή και τα δόντια να χάσουν την τέλεια ευθυγράμμιση που είχαν.
Ευχαριστούμε το Δρ. Αθανάσιο Νασιόπουλο, MDSc, PhD, για τις πληροφορίες.
