Το 2015 μία μεγάλη έρευνα που έκανε focus στο θέμα της αναβλητικότητας, έδειξε πως ένας άνθρωπος χάνει περισσότερες από 55 ημέρες το χρόνο, καθυστερώντας περίπου 218 λεπτά καθημερινά εκτελώντας ασήμαντα πράγματα. Πρόκειται για μία αρκετά συχνή τακτική, που σύμφωνα με τους ψυχολόγους πολλές φορές λειτουργεί και σαν τρόπος αντιμετώπισης, με το άγχος να συνδέεται με την έναρξη ή την ολοκλήρωση οποιασδήποτε εργασίας ή απόφασης.

Εάν ανήκετε στην κατηγορία του «procrastinator» θα αντιλαμβάνεστε ακριβώς το τι εννοούμε. Η ζωή και η καθημερινότητά μας περιλαμβάνουν σημαντικές δυσκολίες και η αναβλητικότητα μοιάζει με μία ασπίδα, που μας προστατεύει από τα δύσκολα πράγματα βραχυπρόθεσμα, ωστόσο σε βάθος χρόνου δεν αποκλείεται να έχει καταστροφικές συνέπειες για εμάς τους ίδιους. 

Τελικά είστε αναβλητικοί ή όχι;

Τι είναι η αναβλητικότητα;

First things first, για πολλούς επιστήμονες η αναβλητικότητα είναι ένας μηχανισμός διαχείρισης επικεντρωμένος στο συναίσθημα - aka ένας μηχανισμός αποφυγής, τον οποίο χρησιμοποιούμε όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία κατάσταση που μας κάνει να αισθανόμαστε άβολα. Η αναβλητικότητα μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, σε μια αίσθηση ενοχής και κρίσης και στην σοβαρή απώλεια παραγωγικότητας και σταδιακά, εξελίσσεται σε πρόβλημα όταν δυσκολεύει την φυσιολογική λειτουργία και την καθημερινότητα του ατόμου. Στον αντίποδα, υπάρχουν κι αυτοί που την αντιμετωπίζουν ως ένα χρήσιμο τρόπο, προκειμένου να διαπιστώσουν τί είναι σημαντικό για εκείνους προσωπικά, καθώς σπάνια κάποιος αναβάλλει κάτι αν πραγματικά πιστεύει στην αξία του πράγματος που έχει να κάνει. Φυσικά, όπως σε όλα τα πράγματα σε αυτή τη ζωή, έτσι και στη συγκεκριμένη περίπτωση, η αναβλητικότητα μπορεί να έχει σημαντικές, αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, προκαλώντας έντονο άγχος κι εκνευρισμό, ενώ μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμα και προβλήματα στην εργασία και στην επαγγελματική απόδοση ή και στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αναβλητικότητα προέρχεται από παιδικά βιώματα και πηγάζει από την εποχή, όπου μας επέβαλαν πολλούς κανόνες και περιορισμούς. Το άγχος για κάτι που πρέπει να γίνει, προκαλεί extra πίεση και τελικά, καταλήγουμε να υπονομεύουμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Από την άλλη, υπάρχει και μία κατηγορία ανθρώπων που έχει την τάση να αναβάλλει διάφορα πράγματα και υποχρεώσεις, υπό τον φόβο της αποτυχίας ή έχοντας την αίσθηση ότι δεν ανταποκρίνονται στο καθήκον τους. Πιστεύουν ότι δεν πρόκειται να καταφέρουν να πετύχουν αυτό που θέλουν, επομένως είναι μάταιο να το επιχειρήσουν. Last but not least, υπάρχουν κι αυτοί που γίνονται αναβλητικοί, καθώς φοβούνται μήπως πραγματικά πετύχουν! Μπορεί να προαχθούν σε μια δουλειά που στην πραγματικότητα δεν θέλουν, μπορεί να βρεθούν στο επίκεντρο από τη μία στιγμή στην άλλη και να αποτελέσουν το κέντρο της προσοχής. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό είναι ένα ορισμένο επίπεδο μετριότητας. 

Πώς την αντιμετωπίζουμε;

Έχοντας εντοπίσει τα βασικά σημεία και τα χαρακτηριστικά της, ήρθε η στιγμή για το next step. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την αναβλητικότητα, που επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή και την καθημερινότητά μας; Κακά τα ψέματα, οι περισσότεροι από εμάς είμαστε αναβλητικοί. Είναι ένα «μικρόβιο» που κρύβεται βαθιά μέσα μας, είναι κομμάτι του εαυτού μας. Όντας ένας τέτοιος άνθρωπος, οφείλω να παραδεχθώ πως πρόκειται πραγματικά για μία δύσκολη κατάσταση, που μερικές φορές μοιάζει και με μία εσωτερική διαμάχη, ωστόσο, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Παρακάτω ακολουθούν μερικά πολύ απλά tips, που αξίζει να δοκιμάσετε κι εσείς και θα παρατηρήσετε πως σύντομα θα αλλάξουν πολλά, όσον αφορά στην καθημερινότητα, αλλά και στην ψυχική σας ηρεμία.

Αποδοχή

Ίσως το πιο βασικό, είναι να αντιληφθούμε εμείς οι ίδιοι ότι πράγματι, είμαστε αναβλητικοί. Δεν πρόκειται για ένα θέμα taboo ή για κάτι αρνητικό, είναι μία πραγματικότητα. Αποδεχθείτε αυτό που είστε, αποδεχθείτε τη φύση σας κι ετοιμαστείτε να αναλάβετε δράση. Αν δεν εντοπίσετε εσείς οι ίδιοι το «πρόβλημα» δε θα το κάνει κανείς άλλος για εσάς και κυρίως, δε θα μπορέσετε ποτέ να το αλλάξετε.

Αποδόμηση

Ένα πολύ απλό πράγμα που μπορείτε να κάνετε, είναι να χωρίσετε οτιδήποτε σας απασχολεί σε πολλά, μικρά κομμάτια. Αποδομήστε το κάθε σας πρόβλημα, την κάθε υποχρέωση, την κάθε ανάγκη, μέχρι να δημιουργηθούν μικρά parts, που δε μοιάζουν πλέον να είναι και τόσο δύσκολα και ξεκινήστε να ασχολήστε με αυτά, δίνοντάς τους την απαραίτητη προσοχή.

Βγείτε από την comfort zone

Είναι αλήθεια, ότι οι περισσότεροι από εμάς αρνούμαστε πεισματικά να βγούμε από την comfort zone μας. Αρνούμαστε να μετρήσουμε τις δυνάμεις μας σε πεδία και καταστάσεις που μας κάνουν να αισθανόμαστε άβολα και να δοκιμάσουμε τις δυνατότητές μας, με αποτέλεσμα να αποφεύγουμε συστηματικά συγκεκριμένες υποχρεώσεις ή και πράγματα που μπορεί να οδηγήσουν σε βάθος χρόνου σε κάτι θετικό για εμάς τους ίδιους. Ήρθε η στιγμή -λοιπόν- να βγείτε από όλο αυτό και να πειραματιστείτε, να ξεπεράσετε τα όριά σας και να δημιουργήσετε μία νέα πραγματικότητα, που θα σας προσφέρει όσα αξίζετε.

Τέλος στην τελειομανία

Κι όμως, η αναβλητικότητα σχετίζεται και με την τελειομανία κι αν έχετε αισθανθεί κι εσείς σε συγκεκριμένες στιγμές της ζωής σας πως τα λάθη είναι μη ανεκτά, τότε μπορείτε να αντιληφθείτε ακριβώς τι εννοούμε. Σε αυτή την περίπτωση, η αναβλητικότητα εξυπηρετεί έναν και μόνο σκοπό: Μας επιτρέπει να αποφύγουμε την περιφρόνηση και τα αισθήματα κατωτερότητας, καθώς μένουμε μακριά από πράγματα και καταστάσεις που μας δημιουργούν άγχος και stress. Αποδεχόμενοι ότι τα λάθη είναι αναπόφευκτο μέρος της ανθρώπινης φύσης, θα μπορέσετε να βγείτε από αυτόν τον φαύλο κύκλο και να αναλάβετε δράση!