fbpixel

Search icon
Search
Οι τελευταίες ώρες του Πλάτωνα εξιστορούνται σε πάπυρο που βρέθηκε στην τέφρα του Βεζούβιου
ARTS & CULTURE

Οι τελευταίες ώρες του Πλάτωνα εξιστορούνται σε πάπυρο που βρέθηκε στην τέφρα του Βεζούβιου

Πρόσφατα αποκρυπτογραφημένα αποσπάσματα εντοπίζουν την Ακαδημία Αθηνών ως τον τόπο ταφής του Έλληνα φιλοσόφου


Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά ονόματα Ελλήνων φιλοσόφων παγκοσμίων. Ο Πλάτωνας δεν υπήρχε μονάχα εξέχων μαθητής του Σωκράτη και μέντορας του Αριστοτέλη, αλλά ένας από τους σπουδαιότερους αρχαίους Έλληνες διανοούμενους, του οποίου το έργο -που με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει διασωθεί ολόκληρο- άσκησε τεράστια επιρροή στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία. 

Για πρώτη φορά στα χρονικά λοιπόν, ερχόμαστε αντιμέτωποι με πρόσφατα αποκρυπτογραφημένα αποσπάσματα από έναν πάπυρο που θάφτηκε κάτω από στρώματα ηφαιστειακής τέφρας μετά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Τα διασωθέντα αρχεία ρίχνουν φως στις τελευταίες ώρες του Πλάτωνα, μιας εμβληματικής προσωπικότητας στην ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας. 

shutterstock-612891617.jpg

Σε μια πρωτοποριακή ανακάλυψη, ο αρχαίος πάπυρος βρέθηκε να περιέχει μια άγνωστη μέχρι σήμερα αφήγηση που περιγράφει λεπτομερώς πώς ο Έλληνας φιλόσοφος πέρασε το τελευταίο του βράδυ, περιγράφοντας πώς άκουγε μουσική που έπαιζε σε φλάουτο μια Θρακιώτισσα σκλάβα. Παρά το γεγονός ότι πάλευε με πυρετό και βρισκόταν στα πρόθυρα του θανάτου, ο Πλάτωνας πέθανε στην Αθήνα γύρω στο 348 π.Χ., αλλά διατήρησε αρκετή διαύγεια ώστε να επικρίνει τη μουσικό για την έλλειψη ρυθμού της, σύμφωνα με την αφήγηση.

Οι αποκωδικοποιημένες λέξεις υποδηλώνουν επίσης ότι ο τόπος ταφής του Πλάτωνα ήταν στον κήπο της Ακαδημίας Αθηνών, το πρώτο πανεπιστήμιο στον κόσμο, το οποίο ίδρυσε ο ίδιος. Μέχρι σήμερα, ήταν γνωστό μόνο σε γενικές γραμμές ότι είχε ταφεί εντός της Ακαδημίας. Σε παρουσίαση των ερευνητικών ευρημάτων στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Νάπολης, ο καθηγητής Graziano Ranocchia, του Πανεπιστημίου της Πίζας, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας που ήταν υπεύθυνη για την αποκάλυψη του απανθρακωμένου παπύρου, χαρακτήρισε την ανακάλυψη ως «εξαιρετικό αποτέλεσμα που εμπλουτίζει την κατανόηση της αρχαίας ιστορίας». Είπε χαρακτηριστικά: «Χάρη στις προηγμένες απεικονιστικές διαγνωστικές τεχνικές, είμαστε επιτέλους σε θέση να διαβάσουμε και να αποκρυπτογραφήσουμε νέα τμήματα κειμένων, κάτι που προηγουμένως φαινόταν απίθανο».

Το γραπτό αποκαλύπτει επίσης ότι ο Πλάτωνας πουλήθηκε δούλος στο νησί της Αίγινας, πιθανώς το 404 π.Χ., όταν οι Σπαρτιάτες κατέλαβαν το νησί, ή εναλλακτικά το 399 π.Χ., λίγο μετά το θάνατο του Σωκράτη.

«Μέχρι τώρα πίστευαν ότι ο Πλάτωνας πουλήθηκε ως σκλάβος το 387 π.Χ. κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Σικελία, στην αυλή του Διονυσίου Α' των Συρακουσών», δήλωσε ο Ranocchia. «Για πρώτη φορά, μπορέσαμε να διαβάσουμε ακολουθίες κρυμμένων γραμμάτων από τους παπύρους που ήταν τυλιγμένα μέσα σε πολλαπλά στρώματα, κολλημένα το ένα πάνω στο άλλο με την πάροδο των αιώνων, μέσω μιας διαδικασίας ξετυλίγματος με τη χρήση μιας μηχανικής τεχνικής που διέσπασε ολόκληρα κομμάτια κειμένου».

shutterstock-664286932.jpg

Ο Ranocchia δήλωσε ότι η ικανότητα να εντοπίζονται αυτά τα στρώματα και να επανατοποθετούνται ουσιαστικά στις αρχικές τους θέσεις για την αποκατάσταση της συνέχειας του κειμένου αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη συλλογή τεράστιου όγκου πληροφοριών. Είπε ότι το έργο βρισκόταν ακόμη σε αρχικό στάδιο και ο πλήρης αντίκτυπος θα γινόταν αντιληπτός μόνο τα επόμενα χρόνια. Ο πάπυρος φυλασσόταν σε μια πολυτελή βίλα στο Herculaneum και ανακαλύφθηκε το 1750 και πιστεύεται ότι ανήκε στον πεθερό του Ιουλίου Καίσαρα. Με την πάροδο των ετών, οι ερευνητές προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν τους παπύρους που βρέθηκαν σε αυτή τη βίλα, γνωστή ως Βίλα των Παπύρων.

Ο Domenico Camardo, αρχαιολόγος στο πρόγραμμα συντήρησης του Herculaneum, συνέκρινε τον αντίκτυπο της έκρηξης του 79 μ.Χ. στο Herculaneum, μια αρχαία ρωμαϊκή παραθαλάσσια πόλη κοντά στην Πομπηία, με τη ρίψη ατομικής βόμβας στην ιαπωνική πόλη Χιροσίμα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η θερμότητα του πυροκλαστικού κύματος που παρήγαγε ο Βεζούβιος ήταν τέτοια - πιστεύεται ότι κυμαινόταν μεταξύ 400C και 500C - που ο εγκέφαλος και το αίμα των θυμάτων έβραζαν αμέσως.

Με πληροφορίες από την Guardian.